Giải Địa Lý lớp 6 Bài 26: Đất. Các nhân tố hình thành đất

BAI 24
ĐẤT - CÁC NHÂN TÓ HÌNH THÀNH ĐẤT
I. CÂU HỎI Tự LUẬN
Câu 1
Thô nhưỡng là gì? Gồm có những thẩnh phần nào?
Trả lời
+ Lớp vật chất mỏng, vụn bở, bao phủ trên bề mặt các lục địa và các đảo, được đặc trưng bởi độ phì gọi là lớp đất hay thồ nhưỡng
+ Thành phần của thồ nhưỡng gồm:
Thành phần khoáng, chiếm phần lớn trọng lượng của đất, gồm những hạt khoáng có màu sắc loang lố và kích thước to nhỏ khác nhau
Thành phần hữu cơ, chiếm tỉ lệ nhỏ, tồn tại chủ yếu trong tầng trên cùng của lớp đất
Ngòai ra, trong đất còn có nước, không khí, vi sinh vật
Câu 2
Đất gồm những tầng nào? Nêu đặc điểm của các tầng đất?
Trả lời
+ Từ trên xuống dưới, đất thường có ba tầng: tầng chứa mùn, tầng tích tụ, tầng đá mẹ
+ Các tầng đất có đặc điểm: khác nhau về độ dày, độ ẩm, màu sắc, thành phần cấu tạo ....
Câu 3
Mùn là gì? Có vai trò như thế nào đối với thực vật?
Trả lời
+ Mùn là hợp chất hữu cơ phân giải chưa triệt để, có màu xám thầm hoặc đen, tồn tại trong tầng trên cùng của lớp đất
+ Vai trò của mùn đối với thực vật: Mùn là nguồn thức ăn dồi dào, cung câ'p những chất cần thiết cho các thực vật tồn tại trên mặt đất
Câu 4
Dựa vào kiến thức đã học, hãy cho biết nguồn gốc của thành phần chất khoáng, nguồn gốc thành phần chất hữu cơ của đất
Trả lời
+ Nguồn gốc thành phần các chất khoáng trong đất từ các loại đá bị tan rã
Đất hình thành ở vùng đá vôi có nhiều canxi
Đất hình thành ở vùng đá granit có nhiều thạch anh
+ Nguồn gốc thành phần chất hữu co' của đất từ xác sinh vật, bị phân hủy (chủ yếu là thực vật)
Đất ở vùng có lớp phủ thực vật phong phú thì giàu chất hữu cơ
Đất ở vùng có lớp phủ thực vật nghèo nàn thì cũng nghèo chất hữu cơ
Câu 5
Độ phì của đất là gì?
Trả lời
+ Độ phì của đất là khả năng cung cấp nước, nhiệt, khí và các chất dinh dưỡng cho thực vật sinh trưởng và phát triển
+ Nếu đất có độ phì cao, thực vật sinh trưởng được thuận lợi, cây trồng cho năng suất cao
+ Nếu đất có độ phì thấp, thực vật sẽ sinh trưởng khó khăn, cây trồng cho năng suất thấp
Câu 6
Con người có vai trò như thế nào đối với độ phì trong đất?
Trả lời
Con người có vai trò rất quan trọng đối với độ phì trong đất
Nếu canh tác không hợp lí, canh tác không chú trọng đến việc bón phân, cải tạo đất thì độ phì của đất giảm
— Nếu canh tác hợp lí, chú trọng đến việc cải tạo đất và bón phân thích hợp, thì sẽ duy trì và có thể nâng cao độ phì của đất
Câu 7
Hãy nêu một số biện pháp làm tăng độ phì của đất mà em biết
Trả lời
Một số biện pháp làm tăng độ phì của đất:
Làm thủy lợi (tưới, tiêu nước) đảm bảo độ ẩm cho đất
— Cày xới thường xuyên đất canh tác, đặc biệt là đất trồng lúa
— Bón các loại phân thích hợp, đặc biệt là phân hữu cơ
Luân canh hoặc xen canh giữa cây họ đậu với các cây trồng khác
Câu 8
Hãy cho biết họat động nào của con người có thể làm mất lớp thổ nhưỡng, hoạt động nào góp phần tái tạo thổ nhưỡng?
Trả lời
+ Hoạt động của con người có thể làm mất lớp thổ nhưỡng:
Đốt rừng làm rẫy trên đất dốc ở vùng có mưa nhiều
Phá rừng ở vùng đồi núi, ở các bãi bồi ven biển
+ Hoạt động của con người góp phần tái tạo thổ nhưỡng:
Trồng cây gây rừng trên đất trống, đồi trọc ở vùng đồi núi
— Trồng và bảo vệ tốt rừng ngập mặn ven biển
Câu 9
Đất được hình thành do các nhân tố nào?
Trả lời
Đất được hình thành do các nhân tố:
+ Đá mẹ, sinh vật, khí hậu là ba nhân tố quan trọng nhất
Đá mẹ: cung cấp các chất khoáng cho đất
Sinh vật: bao gồm thực vật và động vật, cung cấp các chất hữu cơ cho đất
Khí hậu: là môi trường thuận lợi hoặc khó khăn cho quá trình phân giải các chất khoáng và chất hữu cơ trong đất
Trong môi trường nóng ẩm, đất hình thành nhanh
Trong môi trường quá khô, quá lạnh, đất hình thành chậm
+ Ngoài ba nhân tố chính trên, sự hình thành đất còn chịu ảnh hưởng của địa hình, thời gian hình thành đất và họat động sản xuất của con người .
Câu 10
Sinh vật có vai trò như thế nào trong hình thành đất?
Trả lời
Sinh vật có vai trò rất quan trọng trong hình thành đất
+ Thực vật là nguồn cung câp chất mùn và quyết định độ phì của đất
+ Vi sinh vật trong đất phân giải các chất hữu co' (xác thực vật và động vật) trong đất và tạo mùn
+ Các động vật nhỏ sông trong đất (như giun đất, mối, kiến ...) góp phần phân hủy xác thực vật và động vật
Câu 11
Vì sao nên tăng cường sử dụng phân hữu cơ trong canh tác, hạn chế sử dụng phân hóa học và thuốc trừ sâu?
Trả lời
Vì sử dụng nhiều và lâu dài các loại phân hóa học, thuốc trừ sâu sẽ tiêu diệt các loại vi sinh vật, các động vật nhỏ trong đất (như giun đất, mối...), là những sinh vật có vai trò quan trọng trong việc tạo nên độ phì của đất. Mất các loại vi sinh vật và các động vật nhỏ trong đất, quá trình phân giải các chất hữu co' sẽ đình trệ, đất sẽ bị thóai hóa
Câu 12
Hãy vẽ so' đồ các nhân tố hình thành đất
Trả lời
II. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
1/ Trả lời bằng cách điền vàọ chỗ 	 của câu
Tính chất quan trọng nhất của đất là 	
Hai thành phần chính của đất là 	
Chất có màu xám thẫm hoặc đen trong đất, là thức ăn của
thực vật là 	
Đá mẹ là nguồn gốc sinh ra 	
Đất hình thành trên đá mẹ là granit thường có đặc điểm
Đất hình thành trên đá mẹ là badan thường có đặc điểm
2/ Khoanh tròn chỉ một chữ cái trước đáp án chọn Câu 1
Thành phần chiếm tỉ lệ lớn trong đất là chất hữu cơ
Đúng
Sai Câu 2
Đất hình thành trên đá mẹ là badan thường có màu xám và nhiều cát
Đúng
Sai
Câu 3
Mùn là hợp chất hữu cơ chưa bị phân giải triệt đế’, thường có màu xám thẫm hoặc đen
Đúng
Sai Câu 4
Cày xới thường xuyên trên đất canh tác là một biện pháp làm tăng độ phì của đất
Đúng
Sai
Câu 5
Bón phân hóa học và sử dụng quá nhiều các loại thuốc trừ sâu có thể làm cho đất thóai hóa
Đúng
Sai
Câu 6
Phản ánh độ phì của đất là
lượng chất khoáng trong đất
lượng nước trong đất c. năng suất cây trồng D. độ dày của lớp đất
Câu 7
Loại đất hình thành trên đá mẹ là badan thường có màu
xám
nâu hoặc đỏ c. đỏ vàng
D. đen
Câu 8
Đất ở đâu có nhiều mùn hơn cả?
trện sườn đồi, sườn núi
vùng giá lạnh quanh năm
vùng khô hạn
vùng đồng bằng châu thổ Câu 9
Trên vùng địa hình dốc, lớp đất thường
dày
mỏng
c. có nhiều mùn D. có độ phì cao
Câu 10
Thành phần nào trong đất có vai trò hàng đầu tạo ra mùn?
chất khoáng
nước
c. vi sinh vật D. không khí
ĐÁP ÁN PHẦN TRẮC NGHỆM
Câu: 1 B, 2 B, 3 A, 4 A, 5 A, 6 c, 7 B, 8 D, 9 B, 10 c