SGK Tin Học 8 - Bài thực hành 2. VIẾT CHƯƠNG TRÌNH ĐỂ TÍNH TOÁN

Mục đích, yêu cầu
Luyện tập soạn thảo, chỉnh sửa chương trình, biên dịch, chạy và xem kết quả hoạt động của chương trình trong môi trường Turbo Pascal.
Thực hành với các biểu thức số học trong chương trình Pascal.
Nội dung
BÀI 1. Luyện tập gõ các biểu thức số học trong chương trình Pascal.
Viết các biểu thức toán học sau đây dưới dạng biểu thức trong Pascal:
l 5 X 4 - 30 + l 2 ;	b) -B-i-5 - -ự- ;
3+1	5+1
X (10 + 2)2.	(10 + 2)2-24
7	(3 + 1) ’	;	(3 + 1)
Lưu ý. Chỉ được dùng dấu ngoặc đơn để nhóm các phép toán.
Khởi động Turbo Pascal và gõ chương trình sau để tính các biểu thức trên:
begin
writeln('15* 4 - 30 + 12 = ', 15* 4 - 30 + 12); writelnC (10 + 5)/(3 + l)-18/(5 + 1) = ' , (10 + 5)/(3 + l)-18/(5 + 1)) ; writelnC (10 + 2)* (10 + 2)/(3 + 1)= ’, (10 + 2)* (10 + 2)/(3 + 1),); writer ((10 + 2)* (10 + 2) - 24)/(3 + 1) = ' , ((10 + 2)* (10 + 2)-24)/(3 + D); readln
end.
Lưu ý. Các biểu thức Pascal được đặt trong câu lệnh writeln để in ra kết quả. Em sẽ có cách viết khác sau khi làm quen với khái niệm biến ở bài 4.
Lưu chương trình với tên CT2.pas. Dịch, chạy chương trình và kiểm tra kết quả nhận được trên màn hình.
BÀI 2. Tìm hiểu các phép chia lấy phần nguyên và phép chia lấy phần dư với số nguyên, sử dụng các câu lệnh tạm ngừng chương trình, a) Mở tệp mới và gõ chương trình sau đây:
27
uses crt; begin
clrscr;
writeln ('16/3 =
', 16/3);
writeln ('16
div
3 = ’, 16 div 3);
writeln ( '16
mod
3 = ' , 16 mod 3);
writeln ('16
mod
3 = ' , 16- (16 div 3) *3) ;
writeln ( '16
div
3 = ' ,. (16- (16 mod 3))/3);
end.
Dịch và chạy chương trình. Quan sát các kết quả nhận được và cho nhận xét về các kết quả đó.
Thêm các câu lệnh delay(5000) vào sau mỗi câu lệnh writeln trong chương trình trên. Dịch và chạy chương trình. Quan sát chương trình tạm dừng 5 giây sau khi in từng kết quả ra màn hình.
Thêm câu lệnh readln vào chương trình (trước từ khoá end). Dịch và chạy lại chương trình. Quan sát kết quả hoạt động của chương trình. Nhấn phím Enter để tiếp tục.
BÀI 3. Tìm hiểu thêm vê' cách in dữ liệu ra màn hình.
Mở lại tệp chương trình CT2.pas và sửa ba lệnh cuối (trước từ khoá end) thành:
writeln((10 + 5)/(3 + 1) - 18/(5 + 1):4:2); writeln((10 + 2)* (10 + 2)/(3 + 1):4:2); writeln(((10 + 2)* (10 + 2) - 24)/(3 + 1):4:2);
Dịch và chạy lại chương trình. Quan sát kết quả trên màn hình và rút ra nhận xét của em.
TỔNG KẾT
Kí hiệu của các phép toán số học trong Pascal: +,	*, /, mod và div.
Các lệnh thường được dùng để tạm ngừng chương trình:
tạm ngừng chương trình trong vòng X phần nghìn giây, sau đó tự động tiếp tục chạy.
I.eađln (không có tham số) tạm ngừng chương trình cho đến khi người dùng nhấn phím Enter.
Câu lệnh Pascal	;giá trị thực; :	được dùng để điều khiển cách in các
số thực trên màn hình; trong đó giá trị thực là số hay biểu thức số thực và n, m là các số tự nhiên, n là độ rộng (tính bằng số chữ số) được in ra với m là số chữ số thập phân. Lưu ý rằng các kết quả in ra màn hình được căn thẳng lề phải.
Vi