SGK Công Nghệ 12 - Bài 18. Máy tăng âm

MÁY TÀNG ÂM
Hiểu được sơ đồ khối và nguyên lí làm việc của máy tăng âm.
Biết được nguyên lí hoạt động của khối khuếch đại công suất.
- KHÁI NIỆM VỀ MÁY TĂNG ÂM
Máy tăng âm là một thiết bị khuếch đại tín hiệu âm thanh. Hình 18-1 giới thiệu một số máy tăng âm thông dụng.
Hình 18 - 1. Một số loại máy tăng âm
Theo chất lượng, các máy tăng âm được chia ra thành tăng âm thông thường và tăng âm chất lượng cao (HI-FI).
Theo công suất, có loại máy tăng âm công suất lớn, công suất vừa và công suất nhỏ.
Theo linh kiện, có máy dùng linh kiện rời rạc hoặc dùng IC.
- Sơ ĐỔ KHỐI VÀ NGUYÊN LÍ LÀM VIỆC CỦA MÁY TĂNG ÂM
Các máy tăng âm hiện đại, không phân biệt là tăng âm tranzito rời, IC hay hỗn hợp tranzito - IC đều có sơ đồ khối như mô tả trên hình 18-2.
Hình 18 - 2. Sơ đồ khối của máy tăng âm
Chức năng các khối của máy tăng âm :
Khối mạch vào : tiếp nhận tín hiệu âm tần từ các nguồn khác nhau như micrô, đĩa hát, băng casset... điều chỉnh tín hiệu đó cho phù hợp với máy.
Khối mạch tiền khuếch đại : Tín hiệu âm tần qua mạch vào có biên độ rất nhỏ, nên cần khuếch đại tới một trị số nhất định.
Khối mạch âm sắc : dùng để điều chỉnh độ trầm - bổng của âm thanh theo sở thích của người nghe.
Khối mạch khuếch đại trung gian : Tín hiệu ra từ mạch điều chỉnh âm sắc còn yếu, cần phải khuếch đại tiếp qua mạch khuếch đại trung gian mới đủ công suất kích cho tầng công suất.
Khối mạch khuếch đại công suất : có nhiệm vụ khuếch đại công suất âm tần đủ lớn để phát ra loa.
Khối nguồn nuôi : cung cấp điện cho toàn bộ máy tăng âm.
Hiện nay, kĩ thuật đã phát triển, các linh kiện bán dẫn được tích hợp có kích thước rất nhỏ, do đó các khối trong sơ đồ trên có thể được tích hợp trong một vi mạch (IC) ; ví dụ : TDA 2030, TDA 2020, PC 1277H...
Các mạch tiền khuếch đại, khuếch đại trung gian và khuếch đại công suất có điểm gì giống nhau về chức năng ?
- NGUYÊN LÍ HOẠT ĐỘNG CỦA KHỐI KHUÊCH ĐẠI CÔNG SUÂT
Hình 18 - 3 là sơ đồ mạch khuếch đại công suất mắc đẩy kéo có biến áp. O đây dùng hai tranzito T , T2 cùng loại. Tải được mắc với tầng khuếch đại qua biến áp BA2- Mạch colectơ của mỗi tranzito được mắc vào một nửa cuộn dây sơ cấp của biến áp BA2. R2 và Rj (hoặc một điôt Đ thay thế Rj) tạo định thiên ban đầu cho Tj và T2 làm việc với chất lượng cao hơn.
Khi chưa có tín hiệu vào cả hai tranzito đều khoá, tín hiệu ra bằng 0. Khi có tín hiệu vào :
Ở nửa chu kì đầu, điện thế điểm B dương, c âm làm Tj dẫn, T2 khoá : có tín hiệu ra ở nửa trên cuộn dây sơ cấp N21 của biến áp BA2-
Ở nửa chu kì sau, điện thế điểm c dương, B âm làm T-, dẫn, T khoá : có tín hiệu ra ở nửa dưới cuộn dây sơ cấp N22 của biến áp BA2-
-R2 và Rj (hoặc điôt Đ) tạo định thiên ban đầu cho T và T2 làm việc với chất lượng cao hơn.
Như vậy, ở cả hai nửa chu kì, đều có tín hiệu được khuếch đại ra loa.
CÂU HỎI
Nêu các chức năng của máy tăng âm.
Khối nào quyết định mức độ trầm, bổng của âm thanh ? Cường độ âm thanh do khối nào quyết định ?
Máy tăng âm thường được dùng trong những trường hợp nào ?