Giải Bài Tập GDCD 8 Bài 10. Tự lập
Bài 10 Tự LẬP Đặt vấn đề * Tìm hiểu nội dung truyện đọc của phần đặt vấn đề Câu hỏi: Vì sao Bác Hồ có thể ra đi tìm đường cứu nước, mặc dù với hai bàn tay trắng? Hướng dẫn trả lời: Bác Hồ có thể ra đi tìm đường cứu nước, mặc dù với hai bàn tay trắng, bởi vì: Bác Hồ là người có lòng yêu nước; Bác Hồ có lòng quyết tâm cao với sự hăng hái nhiệt huyết của tuổi trẻ, với lòng tự tin vào chính sức lực của mình; Bác Hồ là người có tính tự lập, tự lo liệu, không trông chờ, dựa dẫm phụ thuộc vào người khác, dám đương đầu với khó khăn gian khổ; Vì thế Bác Hồ có thể ra đi tìm đường cứu nước mặc dù chỉ với hai bàn tay trắng. Câu hỏi: Qua thái độ và suy nghĩ của anh Lê (bạn Bác Hồ) em có nhận xét gì? Hướng dẫn trả lời: Mặc dù là người có lòng yêu nước, nhưng anh Lê là người không có lòng tự tin vào chính bản thân mình. Vì thế, trước những khó khăn, anh sẽ chùn bước không đủ can đảm để vượt qua, anh không thể đi cùng Bác. Câu hỏi: Em có suy nghĩ gì qua câu truyện trên? Hướng dẫn trả lời: Qua câu chuyện về Bác Hồ em thấy Bác Hồ là một người yêu nước nồng nàn. Bác đã thể hiện phẩm chất không sợ khó khăn, gian khổ có lòng tự tin vào bản thân và có ý chí tự lập cao. Qua câu chuyện về Bác Hồ đã để lại cho chúng ta bài học về ý chí vươn lên trong cuộc sông, trong học tập, không ngại khó, ngại khổ, phải tự tin và phải có ý chí tự lập, tự rèn để thành công trong học tập, trong cuộc sống. Nội dung bài học Câu hỏi: Em hiểu thế nào là tự lập? Hướng dẫn trả lời: Tự lập là tự làm lấy, tự giải quyết công việc của mình, tự lo liệu, tạo dựng cho cuộc sống của mình, không trông chờ, dựa dẫm, phụ thuộc vào người khác. Câu hỏi: Em hãy nêu các biểu hiện cụ thể của tính tự lập? Hướng dẫn trả lời: Biểu hiện của tính tự lập: Tự lập thể hiện sự tự tin, bản lĩnh của cá nhân dám đương đầu với những khó khăn thử thách. Có ý chí, nỗ lực phấn đấu vươn lên trong học tập, trong công việc và trong cuộc sông. Câu hỏi: Những hành vi như thế nào là trái ngược với tự lập? Hướng dẫn trả lời: Nhút nhát. Lo sợ, không có bản lĩnh. Ngại khó. Ỷ lại dựa dẫm. Phụ thuộc người khác. Câu hỏi: Tìm một câu tục ngữ nói về hành vi không có tính tự lập? Hướng dẫn trả lời: Câu tục ngữ: “Há miệng chờ sung”. Câu hỏi: Em có suy nghĩ gì về việc những bạn học sinh nghèo vượt khó, những người tàn tật thiệt thòi nhưng đã biết vươn lên trong cuộc sông và có những người thành đạt? Hướng dẫn trả lời: Đôì với những học sinh, sinh viên nghèo vượt khó, những người tàn tật thiệt thòi nhưng đã biết vươn lên trong cuộc sông và có những người thành đạt, chúng ta phải cảm thông, chia sẻ và khâm phục ý chí tự lập của họ. Họ là những người đáng trân trọng và ca ngợi. Vì thế, cần có những tổ chức, cá nhân và nhà nước giúp đỡ tạo điều kiện cho họ có một cuộc sông đầy đủ hơn, hạnh phúc hơn. Câu hỏi: Hãy nêu ý nghĩa của tính tự lập? Hướng dẫn trả lời: Người có tính tự lập thường thành công hơn trong cuộc sông. Họ xứng đáng nhận được sự kính trọng của mọi người. Câu hỏi: Em phải làm gì để có tính tự lập? Hướng dẫn trả lời: Là học sinh, chúng ta cần phải rèn luyện tính tự lập ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường; trong học tập, công việc và sinh hoạt hằng ngày. Câu hỏi: Em hãy nêu những hành vi cụ thể, thể hiện em có tính tự lập trong học tập? Hướng dẫn trả lời: Tính tự lập trong học tập: Tự mình đi học, nếu nhà gần trường thì đi bộ, nếu nhà xa trường thì đi xe đạp hoặc đi xe buýt, không phụ thuộc vào sự đưa đón của cha mẹ. Tự mình làm bài tập, tự mình làm bài kiểm tra không trao đổi, không quay cóp, không sử dụng tài liệu. Tự mình chuẩn bị đồ dùng học tập, sách vở trước khi đến lớp, không để cha mẹ nhắc nhở hoặc chuẩn bị giúp cho. Ớ nhà tự giác học tập, ôn bài, làm bài tập không cần ai nhắc nhở. Câu hỏi: Nêu những hành vi biểu hiện em là người có tính tự lập trong công việc, trong sinh hoạt hàng ngày? Hướng dẫn trả lời: Tự giặt quần áo. Giúp đỡ gia đình nấu cơm, quét dọn nhà cửa, rửa chén bát, tự chuẩn bị bữa ăn. Một mình chăm sóc em bé để mẹ đi làm. Hoàn thành mọi công việc ở trường: Trực nhật lớp, trực sao đỏ, tham gia công tác sao nhi đồng ở các trường tiểu học, tham gia đội giữ gìn an toàn giao thông của trường.V.V.. Bài tập. Bài tập 1 Em hãy nêu những biểu hiện của tính tự lập trong học tập, trong công việc và trong sinh hoạt hàng ngày? Hướng dẫn trả lời: Tự mình đi học, nếu nhà gần trường thì đi bộ, nếu nhà xa trường thì đi xe đạp hoặc đi xe buýt, không phụ thuộc vào sự đưa đón của cha mẹ. Tự mình làm bài tập, tự mình làm bài kiểm tra không trao đổi, không quay cóp, không sử dụng tài liệu. Tự mình chuẩn bị đồ dùng học tập, sách vở trước khi đến lớp, không để cha mẹ nhắc nhở hoặc chuẩn bị giúp cho. ớ nhà tự giác học tập, ôn bài, làm bài tập không cần ai nhắc nhở. Tự giặt quần áo. Giúp đỡ gia đình nâu cơm, quét dọn nhà cửa, rửa chén bát, tự chuẩn bị bữa ăn. Một mình chăm sóc em bé để mẹ đi làm. Hoàn thành mọi công việc ở trường: Trực nhật lớp, trực sao đỏ, tham gia công tác sao nhi đồng ở các trường tiểu học, tham gia đội giữ gìn an toàn giao thông của trường.V.V.. Bài tập 2 Em tán thành hay không tán thành với các ý kiến dưới đây? Vì sao? Chỉ có con nhà nghèo mới cần tính tự lập. Không thể thành công nếu chỉ dựa trên sự nỗ lực phấn đấu của bản thân. Những thành công do nhờ vào sự nâng đỡ, bao che của người khác thì không thể bền vững. Tự lập trong cuộc sống không phải là điều dễ dàng. đ) Những người có tính tự lập thường gặt hái được nhiều thành công trong cuộc sông, mặc dù phải trải qua nhiều gian khổ, khó khăn. Tự lập không có nghĩa là không được tìm kiếm sự hỗ trợ, giúp đỡ chính đáng của những người đáng tin cậy khi khó khăn. Hướng dan trả lời: Em tán thành các ý kiến: (c), (d), (đ), (e). Em không tán thành các ý kiến: (a), (b). Bởi vì: Ý kiến (c): Trong cuộc sông nếu mình không tự phấn đấu để có được thành công thì. sự thành công chỉ nhờ vào sự nâng đỡ, bao che của người khác thì sự thành công đó không bao giờ bền vững được bởi không phải bao giờ, ở lúc nào mình cũng có người nâng đỡ che chở, mà mình phải tự khẳng định mình. Ý kiến (d): Trong cuộc sông sự tự lập không phải dễ dàng mà đòi hỏi bản thân phải là người có nghị lực, có bản lĩnh và tự tin thì mới vượt qua được những thử thách khó khăn. Ý kiến (đ): Là người có tính tự lập, tự làm lấy, tự lo liệu, tự giải quyết công việc của mình dù có khó khăn song nhất định sẽ gặt hái được nhiều thành công trong cuộc sông. Ý kiến (e): Tự lập như khi khó khăn mình vẫn có thể tìm kiếm sự hỗ trợ, giúp đỡ chính đáng của những người đáng tin cậy; ví dụ: Khi làm một bài tập khó mình có thể nhờ thầy cô giáo hoặc anh chị, bạn bè hướng dẫn thêm; hay những ngày đầu lập nghiệp mình có thế’ vay vô'n của ngân hàng hoặc giạ đình... Ý kiến (a): Nếu chỉ có con nhà nghèo mới cần tự lập còn con nhà khá giả giàu có không cần tự lập. Đây là điều sai lầm, bởi như vậy con những nhà giàu có chỉ sông ỷ lại vào bô’ mẹ, không tự giác trong học tập thì khi vào đời sẽ gặp nhiều khó khăn và không thể thành công được. Ý kiến (b): Sự thành công phải là sự tự nỗ lực phân đấu của bản thân mới được bền vững. Bài tập 3 Em hãy sưu tầm và chia sẻ về tấm gương học sinh, sinh viên nghèo vượt khó? Hướng dẫn trả lời: ơ thôn Quy Đạt A, xã Xuân Hóa, huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình, ai cũng khen cậu học sinh Cao Tuấn Anh là một học sinh nghèo chăm ngoan, học giỏi và thường lấy đó làm gương để nhắc nhở con em mình noi theo. Cao Tuấn Anh sinh năm 1993 hiện đang học lớp 7 trường THCS Xuân Hóa. Nhà Tuấn Anh rất nghèo, mẹ đau ô’m quanh năm. Một mình bô’ xoay xở với công việc đồng áng đế có tiền nuôi ba anh em Tuấn Anh đi học. Hoàn cảnh gia đình khó khăn khiến Tuấn Anh nhiều lúc muôn học để phụ giúp bô’ mẹ, mặc dù em học rất giỏi. Nhờ được các thầy cô và bạn bè động viền giúp đỡ, Tuấn Anh không những giữ được thành tích học tập từ lớp 1 đến lớp 6. Năm nay vào lớp 7, Tuấn Anh cũng là một trong những học sinh có thành tích học tập cao của lớp. Ngóài thời gian học tập ở trường em còn dành thời gian phụ giúp bô' mẹ làm những việc vừa sức như chăn trâu, cắt cỏ, nấu cơm... Một niềm vui và cũng là nguồn động viên đô'i với Cao Anh Tuấn đó là từ năm lớp 4, em đã được nhà trường câ'p học bổng học sinh nghèo vượt khó học giỏi. Nhưng có lẽ sự quan tâm của xã hội đã góp phần giúp em vượt qua khó khăn để phân đấu học lên cao hơn đó là sự hỗ trợ của Tổ chức Đông Tây Hội ngộ. Tuy không thế’ trang trải đủ mọi nhu cầu học tập và sinh hoạt hàng ngày nhưng đó là nguồn cố’ vũ, là động lực giúp Tuấn Anh có một động cơ tô't hơn, có cách nhìn về xã hội trong tương tốt đẹp hơn và lành mạnh hơn. Thành tích phân đấu trong học tập, ý thức rèn luyện đạo đức, tính cần cù chăm chỉ trong lao động học tập, ý thức rèn luyện đạo đức, tính cần cù chăm chỉ trong lao động sẽ là hành trang nâng bước em vào đời. Bài tập 4 Em hãy lập kế hoạch rèn luyện tính tự lập của bản thân trong học tập, trong lao động, trong các hoạt động của lớp, của trường và trong sinh hoạt hàng ngày theo bảng dưới đây: STT Các lĩnh vực Nội dung công việc Biện pháp thực hiện Thời gian tiến hành Dự kiến kết quả 1 Học tập 2 Lao động 3 Hoạt động tập thể 4 Sinh hoạt cá nhân Hướng dẫn trả lời: STT Các lĩnh vực Nội dung công việc Biện pháp thực hiện Thời gian tiến hành Dự kiến kết quả 1 Học tập Đến trường học. Làm bài tập và học bài cũ. Tự đi xe đạp. Tự làm bài tập toán, anh văn, ôn bài ■ 6h30ph' - 14h- 16h30ph - Làm hết bài tập và học thuộc bài cũ, chuẩn bị bài mới. 2 Lao động Dọn dẹp nhà, rửa cốc chén. Nấu cơm, giặt áo quần. Chăm sóc cây cảnh, hoa. Tự quét dọn, rửa cốc chén. Tự nấu cơm và giặt áo quần. Tưới cây, nhổ cỏ, bón phân 5h30ph 17h • 17h30ph Nhà cửa, cốc chén sạch sẽ. Giúp bô' mẹ có một bữa cơm ngon. Cây xanh tô't 3 Hoạt động tập thể Sinh hoạt sao nhi đồng. Trực sao đỏ; Trực ATGT Mỗi tháng một lần. Mỗi tháng một lần Ngày thứ 5 của tuần đầu Theo kế hoạch của trường Hỗ trợ cho Liên đội ở trường tiểu học. Góp phần giữ gìn kỉ luật trật tự ở trường học. Sinh - Chơi cầu lông - Chơi cầu lông với bạn sau - 16h30ph Sức khỏe tốt, 4 hoạt cá - Ăn nghỉ giờ học - Sau giờ đi - 12h tinh thần sảng khoái. nhân - Xem ti vi học và sau giờ chiều 18h - 19h 19h- 19h30ph Bài tập 5 Em hãy sưu tầm những câu tục ngữ, ca dao nói về tính tự lập? Hướng dẫn trả lời: Tục ngữ: Có thân phải lập. Tự lực cánh sinh. Muôn ăn thì phải lăn vào bếp. Đói thì đầu gốì phải bò. Ca dao: “Làm người ăn tốt lo mai Việc mình hồ dễ để ai lo cùng”.