SGK Lịch Sử và Địa Lí 5 - Bài 3. Khí hậu
3 ■ KHÍ HẬU Nước ta có khí hậu nhiệt đới gió mùa Chỉ vị trí của Việt Nam trên quả Địa cầu và cho biết nước ta nằm ở đới khí hậu nào ? Ớ đới khí hậu đó, nước ta có khí hậu nóng hay lạnh ? Khí hậu nước ta nói chung là nóng, trừ những vùng núi cao thường mát mẻ quanh năm. Gió và mưa ở nước ta thay đổi theo mùa. Trong một năm có hai mùa gió chính : một mùa có gió đông bắc, còn mùa kia là gió tây nam hoặc đông nam. Chỉ trên hình 1 hướng gió tháng 1 và hướng gió tháng 7. Khí hậu giữa các miền có sự khác nhau Khí hậu nước ta có sự khác biệt giữa miền Bắc và miền Nam, với ranh giới là dãy núi Bạch Mã. ở miền Bắc, ứng với hai mùa gió là mùa hạ và mùa đông. Mùa hạ trời nóng và có nhiều mưa. Mùa đông lạnh và ít mưa. Giữa hai mùa là những thời kì chuyển tiếp, quen gọi là mùa xuân và mùa thu. Mùa xuân có mưa phùn ẩm ướt; mùa thu trời se lạnh, khô hanh. ở miền Nam khí hậu nóng quanh năm, chỉ có mùa mưa và mùa khô. Mùa mưa thường có mưa rào. Mùa khô hầu như không mưa, ban ngày nắng chói chang, ban đêm dịu mát hơn. Chỉ trên hình 1 miền khí hậu có mùa đông lạnh và miền khí hậu nóng quanh năm. Dựa vào bảng số liệu, hãy nhận xét về sự chênh lệch nhiệt độ trung bình giữa tháng 1 và tháng 7 của Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Địa điểm Nhiệt độ trung bình (°C) Tháng 1 Tháng 7 Hà Nội 16 29 TP. Hồ Chí Minh 26 27 Bảng sô' liệu về nhiệt độ của Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh Ảnh hưởng của khí hậu Khí hậu nước ta nóng và mưa nhiều nên cây cối dễ phát triển. Tuy vậy, hằng năm thường hay có bão, có năm mưa lớn gây lũ lụt, có năm lại xảy ra hạn hán làm ảnh hưởng đến đời sống và hoạt động sản xuất của con người. - Lữ lụt, hạn hán gây ra những thiệt hại gì cho đời sống và sản xuất ? Hình 1. Lược đồ khí hậu -ứ ì QĐ.Hoàng Sa (VIỆT NAM) THÁI LAN CHÚ GIẢI CÁC MIẾN KHl HẬU ị I Khí hậu có mùa đông lạnh 1 Khí hậu nóng quanh năm Hướng gió tháng 1 Hướng gió tháng 7 Dãy núi Ò' _ QĐ. Thổ Chu Côn Đào QĐừTrường Sa -- (VIỆT-NAM) Hình 2. Cảnh ruộng hạn hán Hình 3. Cảnh lũ lụt Nước ta có khí hậu nhiệt đới gió mùa : nhiệt độ cao, gió và mưa thay đổi theo mùa. Khí hậu ở nước ta có sự khác biệt giữa miền Bác và miền Nam. Miền Bác có mùa đông lạnh, mưa phùn ; miền Nam nóng quanh năm với mùa mưa và mùa khô rõ rệt. CẢU HỎI Hãy nêu đặc điểm của khí hậu nhiệt đới gió mùa ở nước ta. Khí hậu miền Bắc và miền Nam khác nhau như thế nào ? Khí hậu có ảnh hưởng gì tới đời sống và hoạt động sản xuất.