SGK Tin Học 9 - Bài 3. Tổ chức và truy cập thông tin trên Internet

BÀI 3
TỔ chức và truy cạp thông tin trên Internet
Tổ chức thông tin trên Internet
Siêu văn bản và trang web
Với hàng triệu máy chủ lưu thông tin, Internet là một kho dữ liệu khổng lồ. Thông tin trên Internet thường được tổ chức dưới dạng siêu văn bản.
Siêu văn bản (hypertext) là loại văn bản tích hợp nhiều dạng dữ liệu khác nhau như văn bản, hình ảnh, âm thanh, video,... và các siêu liên kết (hyperlink - được gọi tắt là liên kết) tới các siêu
văn bản khác. Nhờ các siêu liên kết, siêu văn bản cho phép người dùng có thể dễ dàng chuyển từ văn bản này sang văn bản khác. Siêu văn bản thường được tạo ra bằng ngôn ngữ HTML (HyperText Markup Language - ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản) nên còn được gọi là trang HTML.
Trang web là một siêu văn bản được gán địa chỉ truy cập trên Internet.
Địa chỉ truy cập này được gọi là địa chỉ trang web.
Hình 15. Trang web có
địa chỉ vnschool-.net/ vuihoche2009/index. htm
Website, địa chỉ website và trang chủ
Một hoặc nhiều trang web liên quan được tổ chức dưới một địa chỉ truy cập chung tạo thành một website. Địa chỉ truy cập chung này được gọi là địa chỉ của website. Ví dụ, website Mạng giáo dục của Bộ Giáo dục và Đào tạo có
địa chỉ là www.edu.net.vn.
Các website được lưu trên các máy chủ trên Internet. Các máy chủ này được gọi là máy chủ web. về thực chất, có thể xem WWW là hệ thống các website trên Internet.
Hình 16. Định lí Pytago trên website Wikipedia tiếng Việt Như vậy, với các website trên khắp thế giới, WWW là một mạng lưới thông tin đa dạng, khổng lồ toàn cầu.
Mỗi khi truy cập vào một website, bao giờ cũng có một trang web được mở ra đầu tiên. Trang web đó được gọi là trang chủ (Homepage) của website. Địa chỉ của website cũng chính là địa chỉ trang chủ của website.
Hình 1 7. Trang chủ của Bảo tàng Lịch sử Quốc gia có địa chỉ ww. baotanglichsu. vn
Dưới đây là một vài website:
vietnamnet.vn và vnexpress.net là hai trong những báo điện tử lớn nhất của Việt Nam và được cập nhật thường xuyên.
vi.wikipedia.org: Trang Bách khoa toàn thư mở Wikipedia tiếng Việt chứa nhiều tư liệu bổ ích bằng tiếng Việt.
www.answers.com: Trang thông tin tra cứu từ điển và kiến thức. Người dùng có thể tìm được nhiều thông tin từ giải nghĩa từ cho đến những kiến thức chuyên sâu.
www.nasa.gov: Website của Cơ quan Hàng không vũ trụ Mĩ - NASA, nơi có các thông tin liên quan đến Trái Đất, Mặt Trời, các vì sao và Hệ Thiên hà.
Truy cạp web
Trình duyệt web
Để truy cập các trang web người dùng phải sử dụng một phần mềm được gọi là trình duyệt web (web browser). Trình duyệt web là một phần mềm ứng dụng giúp người dùng giao tiếp với hệ thống WWW: truy cập các trang web và khai thác các tài nguyên trên Internet.
Có nhiều trình duyệt web như Internet Explorer (IE), Google Chrome, Mozilla Firefox (Firefox),... Firefox là trình duyệt web miễn phí hiện đang được sử dụng khá phổ biến.
Cách sử dụng và céc chức năng chính của các trình duyệt tương tự nhau.
Truy cập trang web
Nói chung, để truy cập một trang web, ta cần biết địa chỉ của trang web đó để nhập vào ô địa chỉ trên cửa sổ trình duyệt.
Ví dụ, để truy cập trang khoa học của báo VietNamNet, ta cần thực hiện:
Nhập địa chỉ của trang web (vietnamnet.vn/khoahoc) vào ô địa chỉ.
Nhấn Enter.
Trên trang web, văn bản và hình ảnh có thể chứa liên kết (siêu liên kết) tới trang web khác trong cùng website hoặc của website khác. Văn bản chứa liên kết thường có màu xanh dương hoặc được gạch chân. Thông thường, khi di chuyển trên các thành phần chứa liên kết, con trỏ chuột sẽ có dạng hình bàn tay (h. 18).
Biểu tượng chuột khi trò trên liên kết
Hình 18. Một trang web của VietNamNet trong trình duyệt Firefox Người dùng nháy chuột vào liên kết để chuyển tới trang web được xác định bởi liên kết đó.
Tìm kiếm thông tin trên Internet
Máy tìm kiếm
Trên toàn thế giới có nhiều website đăng tải thông tin vể cùng một chủ để nhưng với các mức độ chi tiết khác nhau. Nếu đã biết địa chỉ của một trang web, ta có thể gõ địa chỉ đó vào ô địa chỉ của trình duyệt để hiển thị. Trong trường hợp ngược lại, ta có thể tìm kiếm thông tin nhờ các máy tìm kiếm (search engine).
Máy tìm kiếm là công cụ hỗ trợ tìm kiếm thông tin trên Internet theo yêu cầu của người dùng. Phần lớn các máy tìm kiếm được cung cấp trên các trang web. Kết quả tìm kiếm được hiển thị dưới dạng danh sách liệt kê các liên kết và có thể là các trang web hoặc hình ảnh,...
Hình 19. Các máy tìm kiếm Yahoo và Microsoft Bing
Có nhiều máy tìm kiếm, trong đó có thể kể đến:
Google: 
Yahoo: 
Microsoft: 
AltaVista: 
sử dụng máy tìm kiếm
Máy tìm kiếm tìm thông tin dựa trên các từ khoá (từ hoặc cụm từ liên quan đến vấn đề cần tìm kiếm) do người dùng cung cấp để hiển thị danh sách các kết quả (trang web chứa thông tin liên quan đến từ khoá đó) dưới dạng liên kết. Người dùng có thể nháy chuột vào liên kết để truy cập trang web tương ứng. Với máy tìm kiếm, ta có thể tìm các trang web, hình ảnh, tin tức,...
Nhìn chung, cách sử dụng các máy tìm kiếm tương tự như nhau. Để tìm thông tin bằng máy tìm kiếm, ta cần thực hiện các bước sau:
Truy cập máy tìm kiếm.
Gõ từ khoá vào ô dành để nhập từ khoá.
Nhấn phím Enter hoặc nháy nút Tìm kiếm.
Kết quả tìm kiếm sẽ được liệt kê dưới dạng danh sách các liên kết.
Hình 20 minh hoạ việc tìm kiếm với máy tìm kiếm Google, một trong những máy tìm kiếm được sử dụng phổ biến hiện nay.
Hình 20a. Kết quả tìm kiếm với từ khoá máy tính
Ọ máy lính
»ọi Goal'll* Mivitt.1 Fiielnx
ô dành để
nhập từ
khoá
Art Mthbi.* Jftifl Bi# TouMmc Co»i V*? »
Google
Wiihihti (drift	w > ỈP^4Í««Mf*í •
a*i Wte •
M5 «41- 1itt#4d(4 IỈ MKihi UiWM íi M Hi!
Hình 20b. Kết quả tìm kiếm hình ảnh với từ khoá hoa hồng
SSk
GHI NHỚ
Thông tin trên Internet thường được tổ chức dưới dạng các trang web. Mỗi trang web có địa chỉ truy cập riêng.
Một hoặc nhiều trang web liên quan được tổ chức dưới một địa chĩ truy cạp chung tạo thành một website.
Trình duyệt web là phần mềm được dùng để truy cập các trang web.
Máy tìm kiếm là công cụ hỗ trợ tìm kiếm thông tin trên Internet theo yêu cầu của người dùng.
r~~;——7;——.	
' Câu hói và bài tập
Siêu văn bàn là gì? Hãy phân biệt sụ khác nhau giữa siêu văn bản và trang web.
Hãy trình bày các khái niệm địa chỉ của trang web, website và địa chỉ website.
Em hiểu WWW là gì?
Để truy cập các trang web em cần sủ dụng phần mềm gì? Làm thế nào để truy cập được một trang web cụ thể?
Hãy cho biết mục đích và cách sử dụng máy tìm kiếm. Hãy kể tên một số máy tìm-: kiếm.
Hãy nêu một số website mà em biết.