SGK Tin Học 6 - Bài 11. Tổ chức thông tin trong máy tính

ài 11. TỔ CHỨC THÔNG TIN TRONG MÁY TÍNH
Chức năng chính của máy tính là xử lí thông tin. Trong quá trình xử lí, máy tính cần phải truy cập tới thông tin (tìm, đọc, ghi) trên các thiết bị lưu trữ và việc truy cập ấy sẽ nhanh chóng nếu thông tin được tổ chức một cách hợp lí, nhất là khi khối lượng thông tin lớn. Để giải quyết vấn đề này, hệ điều hành tổ chức thông tin theo một cấu trúc hình cây gồm các tệp và thư mục.
Tệp tin
Người ta thường nói đến tệp danh sách học sinh của một lớp, tệp chương trình, tệp trò chơi,... Trên các thiết bị lưu trữ thông tin của máy tính, tệp đóng vai trò như là đởn vị lưu trữ thông tin cơ bản được hệ điểu hành quản lí.
Tệp tin là đơn vị cơ bản để lưu ’trữ thông tin trên thiết bị lưu trữ.
Tệp tin có thể rất nhỏ, chỉ chứa một vài kí tự hoặc có thể rất lớn, chứa nội dung của cả một quyển sách dày.
Các tệp tin trên đĩa có thê là:
Các tệp hình ảnh: hình vẽ, tranh ảnh, video...
Các tệp văn bản: sách, tài liệu, thư từ,...
Các tệp âm thanh: bản nhạc, bài hát,...
Các chương trình: phần mềm học tập, phần mềm trò chơi, phần mềm ứng dụng,...
Các tệp tin được phân biệt với nhau bằng tên tệp. Tên tệp gồm phần tên và phần mở rộng (phần đuôi) được đặt cách nhau bởi dấu chấm. Phần mở rộng (không nhất thiết phải có trong tên tệp) thường được dùng để nhận biết kiểu của tệp tin (văn bản, âm thanh, hình ảnh hay chương trình).
Tên tệp tin	Kích thước Kiểu tệp tin	Thời gian cập nhật
Name 1
Size Type
Date Modified
Ci?] Learning & Teaching Math 3
1KB Shortcut
3/23/2006 10:38 AM
Learning & Teaching Math 4
1 KB Shortcut
3/23/2006 10:06 AM
ỰỘ Learning Math 5
1 KB Shortcut
5/9/2006 8:03 AM
. pianito
144 KB Application
9/27/2005 9:43 AM
0 PIKACHU
709 KB Application
6/8/2006 2:12 PM
Sisoutoban
146 KB Application
9/28/2005 3:43 PM
3 Skype
1 KB Shortcut
8/17/2006 9:40 AM
jd Shortcut to Internet Explorer
1KB Shortcut
8/17/2006 9:40 AM
rj416a
4 KB JPEG Image
8/13/2006 11:23 AM
L 416b
3 KB JPEG Image
8/13/2006 11:25 AM
sfjchuongl
5,633 KB Microsoft Word Document
8/15/2006 6:10 PM
@]chuong2
5,096 KB Microsoft Word Document
8/15/2006 6:49 PM
0]chuong4
5,321 KB Microsoft Word Document
8/14/2006 9:56 AM
Một sô'tệp tin trong máy tính
Thư mục
Hãy thử hình dung thư viện của một trường học mà trong đó các cuốn sách được để một cách tuỳ tiện. Mỗi lần cần tới quyển nào thủ thư lại phải tìm lần lượt cho tới khi thấy được cuốn sách mong muốn. Như vậy chắc sẽ chẳng ai muốn tới mượn sách vì thời gian chờ đợi quá lâu.
Do đó cần sắp xếp các cuốn sách trong thư viện theo một cách nào đó. Ví dụ như phân loại sách của từng khối lớp học (khối 9, khối 8, khối 7, khối 6), trong từng khối lại phân ra: sách Tự nhiên (Toán, Lí, Hoá,...), sách Xã hội (Văn, Sử, Địa,...). Như vậy, nếu một học sinh muốn mượn quyển Toán 6 thì có thể tìm nhanh chóng trên giá sách Tự nhiên của tủ sách khối 6.
Tương tự như cách sắp xếp sách trong thư viện, hệ điều hành tổ chức các tệp trên đĩa thành các thư mục. Mỗi thư mục có thể chứa các tệp hoặc các thư mục con. Thư mục được tổ chức phân cấp và các thư mục có thể lồng nhau. Cách tổ chức này có tên gọi là tổ chức hình cây.
Tương tự như tệp tin, mỗi thư mục cũng được đặt tên để phân biệt. Hình dưới cho em hình dung về các thư mục trên đĩa.
Tên thư muc /
Thời giar
cập nhật
Name/
Size Type
Datel
lodified
Jhn
File Folder
8/17/2006 9:40 AM
□Mario
File Folder
2/27/2006 9:24 AM
L MICKEY
File Folder
2/27/2006 9:25 AM
... j Phan_mem_tro_choi
File Folder
2/27/2006 9:25 AM
Phanmemhoctap
File Folder
2/27/2006 9:24 AM
__<Tinhoc6
File Folder
8/17/2006 9:45 AM
_}Toan6
File Folder
8/17/2006 9:45 AM
Một sô'thư mục trong máy tính
Khi một thư mục chứa thư mục con bên trong, ta nói thư mục ngoài là thư mục mẹ, thư mục bên trong là thư mục con.
Hình sau cho ta thấy cấu trúc thư mục mẹ - con có thể có nhiều mức.
£ Local Disk (G)
a Õ Documents and Settings
£ Ê3 All Users £ Õ nam
Ô Cookies ® Êă Desktop SB Favorites
Cấu trúc thư mục mẹ - con
Thư mục ngoài cùng (không có thư mục mẹ) được gọi là thư mục gốc. Thư mục gốc là thư mục được tạo ra đầu tiên trong đĩa.
Tên các tệp tin trong một thư mục phải khác nhau. Tương tự, các thư mục con trong cùng một thư mục mẹ phải có tên khác nhau.
Đường dẫn
Như vậy, có thể hình dung thư mục như tủ sách hoặc giá sách còn tệp như quyển sách. Để tìm một quyển sách cụ thể nào đó, phải biết nó nằm trong tủ nào, trên giá sách thứ mấy. Trong tổ chức hình cây của các thư mục và tệp, để truy cập được một tệp hay thư mục nào đó, cần phải biết đường dẫn của nó.
Đường dẫn đến tệp Tin học 6.doc là
C:\Hoctap\Mon TinXTin hoc 6.doc
Đường dẫn đến thư mục Mon Van là
C:\Hoctap\Mon Van
Đường dẫn là dãy tên các thư mục lồng nhau đặt cách nhau bởi dấu \, bắt đầu từ một thư mục xuất phát nào đó và kết thúc bằng thư mục hoặc tệp để chỉ ra đường tới thư mục hoặc tệp tương ứng.
Mon ĩin
BẼ X
ye Ễ<it View Favorites
loots Help
Qfiack - J	1
z : Search
Folders [77TỊ-
Adèẽss	C:\Hoctap\Mon Tin
•V Hso
Folders
X QTaileuTin
3} Desktop
a Ể3 My Documents - ỳ My Computer
íi 0, 3*/f Floppy (A:) s Local Disk (Ci)
s Õ Hoctap
Õ Mon Ngoai ngu
-• Õ Mon Tin
Õ Ta keu Tin
Õ Mon Toan Mon Van	
rajimnoco.ooc
'SjTrhoc7.doc
B] Tin hoc 8 .doc
B]Tm hoc 9.doc
®]rn hoc 10.doc
CAU HOI VA BAI TAP
Trong các câu sau, những câu nào đúng?
Thư mục có thể chứa tệp tin;
Tệp tin có thể chứa trong các tệp tin khác;
Thư mục có thể chứa các thư mục con;
Tệp tin luôn chứa các thư mục con.
Một thư mục có thể chứa bao nhiêu tệp tin?
Câu "Thư mục THUVIEN chứa các tệp tin Dai.bt và Hinh.bt" là đúng hay sai?
Thư mục mẹ của KHXH là thư mục nào?
Thư mục BAI HAT nằm trong thư mục gốc, đúng hay sai?
Em hãy nêu những thao tác chính với tệp và thư mục. Vì sao chúng ta cần các thao tác này?
Trong một dĩa cứng có thể tồn tại hai tệp hoặc hai thư mục có tên giống nhau được hay không?