Giải Bài Tập GDCD 7 Bài 14: Bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên
Bài 14 BẢO VỆ MỎI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN Thông tin, sự kiện •* Tìm hiểu nội dung thông tin sự kiện Câu hỏi: Em hãy nêu mối quan hệ giữa các thông tin và sự kiện kể trong mục thông tin, sự kiện? (SGK trang 43, 44, 45). Hướng dẫn trả lời: Thông tin: những giải pháp, những chính sách của Nhà nước nhằm hạn chế và ngăn chặn nạn xâm hại rừng, ngăn chặn tình trạng suy giảm rừng, kiểm soát các thảm họa mất rừng gây ảnh hưởng xấu tới môi trường. Diện tích rừng bị tàn phá do chiến tranh, do khai thác bừa bãi, nạn lâm tặc, do du canh du cư phá rừng lấy đất canh tác... Tất cả những điều thông tin đưa có thể nói là nguyên nhân dẫn đến hậu quả của những sự kiện đã nêu. Rừng bị tàn phá, thiên nhiên vị tàn phá đã làm ảnh hưởng đến môi trường sống của con người dẫn đến hậu quả: lũ ống, lũ quét gây thiệt hại về người và của. Câu hỏi: Em hãy cho biết nguyên nhân (do con người gây ra) dẫn đến hiện tượng lũ lụt? Hướng dẫn trả lời: Khai thác rừng bừa bãi, không theo quy luật, không tuân thủ các biện pháp lâm sinh, không đảm bảo tái sinh rừng. Lâm tặc hoành hành. Nạn du canh du cư, phá rừng lấy đất canh tác, nhiều vụ cháy rừng, xâm hại tới tài nguyên rừng. Diện tích rừng phòng hộ bị thu hẹp. Câu hỏi: X Nêu tác dụng của rừng đối với đời sống con người? Hướng dẫn trả lời: Rừng là một trong những tài nguyên thiên nhiên vô cùng quý giá mà con người có thể khai thác, chế biến, sử dụng, phục vụ cuộc sống 'của con người. Nội dung bài học Câu hỏi: Môi trường là gì? Hướng dẫn trả lời: Môi trường là toàn bộ các điều kiện tự nhiên, nhân tạo bao quanh con người, có tác động tới đời sống, sự tồn tại, phát triển của con người và thiên nhiên. Những điều kiện đó hoặc đã có sẵn trong tự nhiên (rừng cây, đồi núi, sông, hồ...) hoặc do con người tạo ra (nhà máy, đường sá, công trình thủy lợi, khói bụi, rác, chất thải...). Môi trường mà chúng ta tìm hiểu ở đây là môi trường sống (môi trường sinh thái), khác với môi trường trong xã hội như môi trường giáo dục, môi trường học tập ... Câu hỏi: Thành phần của môi trường bao gồm các yếu tố nào? Hướng dẫn trả lời: Thành phần của môi trường bao gồm các yếu tố như: không khí, nước, đất, âm thanh, ánh sáng, núi, rừng, sông, hồ, biển, sinh vật, hệ sinh thái, các khu dân cư, khu sản xuất, khu bảo tồn thiên nhiên... và các hình thái vật chất khác Câu hỏi: Em hiểu thế nào là ô nhiễm môi trường? Hướng dẫn trả lời: Là sự làm thay đổi tính chất của mội trường, vi phạm tiêu chuẩn môi trường. Câu hỏi: Suy thoái môi trường là gì? Hướng dẫn trả lời: Là sự thay đổi chất lượng và số lượng của thành phần môi trường, gây ảnh hưởng xấu cho đời sống của con người và thiên nhiên. Câu hỏi: Thế nào là sự cố môi trường? Hướng dẫn trả lời: Là các tai biến hoặc rủi ro xảy ra trong quá trình hoạt động của con người , hoặc sự biến đổi bất thường của thiên nhiên, gây suy thoái môi trường nghiêm trọng. Câu hỏi: Thế nào là tài nguyên thiên nhiên? Hướng dẫn trả lời: Là những của cải vật chất có sẵn trong tự nhiên mà con người có thể khai thác, chế biến, sử dụng, phục vụ cuộc sống con người (rừng cây, các động vật, thực vật quý, hiếm, các mỏ khoáng sản, các nguồn nước, dầu, khí...). Câu hỏi: Tài nguyên thiên nhiên có quan hệ như thế nào đối với môi trường? Hướng dẫn trả lời: Tài nguyên thiên nhiên là một bộ phận thiết yếu của môi trường, có quan hệ chặt chẽ với môi trường. Mỗi hoạt động kinh tế khai thác tài nguyên thiên nhiên dù tốt xấu đều có tác động đến môi trường. Câu hỏi: Em hiểu thế nào là hiện tượng lũ ống, lũ quét? Hướng dẫn trả lời: Lũ ống: Lũ xuất hiện khi mưa với cường độ lớn, trong thời gian ngắn, trong diện tích hẹp, có tốc độc cao, có sức tàn phá mạnh và có hàm lượng bùn cát lớn. Lũ ống thường xảy ra trên địa bàn miền'núi, nhất là miền núi Tây Bắc, trên các lưu vực sông, suối nhỏ. Lũ quét: Xuất hiện do nước mưa không thấm xuống đất, ào ạt chảy xuống triền núi với sức mạnh không gì ngăn cản nổi, kéo theo đất, đá, tàn phá vùng dân cư và quét sạch nhiều thứ. Lũ quét thường xảy ra ở vùng đồi núi trọc, có độ dốc cao, ít rừng và không có cây. Câu hỏi: Việc môi trường bị ô nhiễm, tài nguyên thiên nhiên bị khai thác bừa bãi dẫn đến hậu quả như thế nào? Hướng dẫn trả lời: Môi trường bị ô nhiễm, hủy hoại môi trường, tài nguyên thiên nhiên bị khai thác bừa bãi không có kế hoạch sẽ gây mất cân bằng sinh thái, làm cho môi trường bị suy thái, điều đó dẫn đến hậu quả lớn: thiên tai, lũ lụt, ảnh hưởng đến điều kiện sống, sức khỏe và tính mạng cảu con người. Câu hỏi: Vậy môi trường và tài nguyên thiên nhiên có tầm quan trọng như . thế nào đối với đời sông con người? Hướng dẫn trả lời: Môi trường và tài nguyên thiên nhiên có tầm quan trọng đặc biệt đối với đời sống con người: Tạo cơ sở vật chất để phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội. Tạo cho con người phương tiện sinh sống, phát triển trí tuệ, đạo đức, tinh thần. Câu hỏi: Em hãy nêu một vài ví dụ thực tế những việc làm gây ô nhiễm môi trường, phá hoại tài nguyên thiên nhiên và hậu quả? Hướng dẫn trả lời: ĐỔ chất thải công nghiệp trực tiếp vào nguồn nước. Sử dụng phân hoá học vượt mức quy định. Khai thác thuỷ-hải sản bằng chất nổ. Săn bắt động vật quý hiếm. Câu hỏi: Thế nào là bảo vệ môi trường? Hướng dẫn trả lời: Bảo vệ môi trường là giữ cho môi trường trọng lành, sạch đẹp, đảm bảo cân bằng sinh thái, cải thiện môi trường, ngăn chặn, khắc phục các hậu quả xấu do con người và thiên nhiên gây ra. Câu hỏi: Thế nào là bảo vệ tài nguyên thiên nhiên? Hướng dẫn trả lời: Bảo vệ tài nguyên thiên nhiên là khai thác, sử dụng hợp lí, tiết kiệm nguồn tài nguyên thiên nhiên, tu bổ, tái tạo những tài nguyên có thể phục hồi được. Câu hỏi: Hiên pháp Nước CHXHCN Việt Nam có quy định gì về bảo vệ môi trường và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên? Hướng dẫn trả lời: Hiến pháp năm 2013 Điều 63 quy định: Nhà nước có chính sách bảo vệ môi trường; quản lý, sử dụng hiệu quả, bền vững các nguồn tài nguyên thiên nhiên; bảo tồn thiên nhiên, đa dạng sinh học; chủ động phòng, chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu. Nhà nước khuyến khích mọi hoạt động bảo vệ môi trường, phát triển, sử dụng năng lượng mới, năng lượng tái tạo. Tổ chức, cá nhân gây ô nhiễm môi trường, làm suy kiệt tài nguyên thiên nhiên và suy giảm đa dạng sinh học phải bị xử lý nghiêm và có trách nhiệm khắc phục, bồi thường thiệt hại. Câu hỏi: Luật Bảo vệ tài nguyên thiên nhiên quy định như thế nào về việc bảo vệ tài nguyên thiên nhiên? Hướng dẫn trả lời: Nghiêm cấm mọi hành vi phá rừng, đốt rừng, lấn, chiếm rừng, đất trồng rừng, khai thác, mua bán, vận chuyển lâm sản, săn bắt động vật rừng, chăm thả gai súc vào rừng trái quy định của pháp luật. Câu hỏi: Bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên là trách nhiệm của mỗi chúng ta. Vậy theo em, chúng ta cần có biện pháp gì để bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên? Hướng dẫn trả lời: Chúng ta cần: Thực hiện quy định của Pháp luật và bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên. Tuyên truyền nhắc nhở mọi người cùng thực hiện việc bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên. Biết tiết kiệm các nguồn tài nguyên thiên nhiên. Nếu thây các hiện tượng, hành vi làm ô nhiễm môi trường, phá hoại tài nguyên thiên nhiên thì phải nhắc nhở hoặc báo với cơ quan chức năng có thẩm quyền để trừng trị theo đúng pháp luật những kẻ cố ý hủy hoại môi trường, phá hoại thiên nhiên. Biết tiết kiệm các nguồn tài nguyên thiên nhiên. Nếu thấy các hiện tượng, hành vi làm ô nhiễm môi trường, phá hoại tài nguyên thiên nhiên thì phải nhắc nhở hoặc báo với cơ quan chức năng có thẩm quyền để trừng trị theo đúng pháp luật những kẻ cố ý hủy hoại môi trường, phá hoại thiên nhiên. Câu hỏi: Hãy nêu một số hiện tượng con người đang khai thác bừa bãi, săn bắt, giết hại động vật quý hiếm mà em biết qua tìm hiểu sách báo, ti VI? Hướng dẫn trả lời: Hiện tượng con người đang khai thác bừa bãi, săn bắt, giết hại động vật quý hiếm: Việc khai thác khoáng sản đang phá hoại môi trường khu bảo tồn thiên nhiên Kim Hỷ- huyện Nà Rì- Tỉnh Bắc Cạn. Động vật quý hiếm đang biến mất dần như: + Bò tót, bò rừng ở khu bảo tồn Ea Sô- huyện Ea Kar - Đắc Lắc. + Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng: Voọc ngũ sắc, vượn má đen, Voọc đen tuyền, Voọc Hà Tĩnh, lan hài đốm, lan hài xoắn, lan hài xanh, bách xanh. Câu hỏi: Hãy nêu một số hiện tượng ô nhiễm môi trường mà em biết? Hướng dẫn trả lời: ở Hà Nội: với 150 xí nghiệp, nhà máy có thể xem là "địa chỉ đen" gây ô nhiễm. Chất bẩn nước thải cao, nguồn nước sạch có biểu hiện suy thoái. Lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật, môi trường nông thôn ô nhiễm. Thành phố Hồ Chí Minh "bệnh" ô nhiễm môi trường: Đất bị ô nhiễm dầu và kim loại ở mức nguy hiểm, nước nguồn cạn kiệt khiến lún mặt đất, trôi ống giếng khoan... Môi trường Thành phố Hồ Chí Minh đang tiếp tục bị ô nhiễm... Đài tập Bài tập 1: Trong các biện pháp dưới đây, theo em, biện pháp nào góp phần bảo vệ môi trường? Giữ gìn vệ sinh xung quanh trường học và nơi ở. Xây dựng các quy định về bảo vệ rừng, bảo vệ nguồn nước và bảo vệ động vật quý hiếm. Khai thác nước ngầm bừa bặi. Sử dụng phân hóa học và các hóa chất bảo vệ thực vật vượt quá mức quy định. Nghiên cứu xây dựng các phương pháp xử lí rác, nước thải công nghiệp, nước thải sinh hoạt. Hướng dẫn trả lời: Biện pháp góp phần bảo vệ môi trường là: (1); (2); (5) Bài tập 2: Trong các hành vi sau đây, hành vi nào gây ô nhiễm, hủy hoại môi trường? Khai thác thuỷ, hải sản bằng chất nổ. Săn bắt động vật quý hiếm trong rừng. ĐỔ chất thải công nghiệp trực tiếp vào nguồn nước. Khai thác gỗ theo chu kì, kết hợp cảo tạo rừng. Trồng cây gây rừng, phủ xanh đồi trọc. Phá rừng để trồng cây lương thực. Hướng dẫn trả lời: Những hành vi gây ô nhiễm, hủy hoại môi trường là: (1); (2); (3); (6) Bài tập 3: Để mở rộng sản xuất Nhà máy A đứng trước sự lựa chọn giữa 3 phương án. Theo em, nên chọn phương án nào? Phương án 1: Sử dụng công nghệ tiên tiến, bỏ qua các vấn đề về môi trường, tiết kiệm để sản xuất nhằm hạ giá thành sản phẩm. Phương án 2: Sử dụng công nghệ tiên tiến và đầu tư thêm kinh phí cho việc bảo vệ môi trường, chấp nhận giá thành cao hơn. Phương án 3: Mở rộng quy mô sản xuất, giữ nguyên công nghệ cũ (chỉ tăng số lượng) Hướng dẫn trả lởi: Theo em, nên chọn phương án 2. Phương án 2 là phương án tốt nhất và bảo đảm các yếu tố mở rộng quy mô sản .xuất, đổi mới công nghệ, góp phần tăng năng xuất lao động, bảo vệ môi trường, về chi phí, tuy hiện tại có chi thêm một phần kinh phí bảo vệ môi trường nhưng xét về lâu dài, việc giữ gìn bảo vệ môi trường sẽ có lợi về nhiều mặt hơn và đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn, tiết kiệm hơn so với kinh phí phải bỏ ra để khắc phục hậu quả tai hại do ô nhiễm môi trường gây ra.. Vì thế nên chọn phương án 2. Bài tập 4: Hãy giải thích câu thành ngữ "Rừng vàng biển bạc". Hướng dẫn trả lời: Câu thành ngữ muốn nói: Tổ quốc Việt Nam giàu đẹp, tài nguyên thiên nhiên phong phú vì thế chúng ta phải có trách nhiệm khai thác hợp lí, tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên chính là góp phần bảo vệ sự sống của chúng ta. Bài tập 5: Em có biết ngày 5 tháng 6 hằng năm được Liên hợp quốc chọn làm ngày gì? Hướng dẫn trả lời: Ngày 5 tháng 6 hằng năm được Liên hợp quốc chọn làm ngày "Môi trường thế giới" Bài tập 6: Ngày 22 tháng 5 hằng năm là ngày gì của Việt Nam? Hướng dẫn trả lời: Ngày 22/5 là ngày phòng chống thiên tai ở Việt Nam .