Giải Bài Tập GDCD 7 Bài 3: Tự trọng
Bài 3 Tự TRỌNG Đọc truyện Một tâm hồn cao thượng * Tìm hiểu nội dung truyện đọc Câu hỏi: Hành động của Rô-be qua câu chuyện trên? Là em bé mồ côi nghèo đi bán diêm. Cầm một đồng tiền vàng đi đổi lấy tiến lẻ để trả tiền thừa cho người mua diêm - tác giả câu chuyện. Không thể trả tiền thừa cho người mua diêm vì trên đường đi em bị xe chẹt và bị thương rất nặng. Sai em mình là Sác-lay đến tận nhà trả tiền thừa cho người mua diêm. Câu hỏi: Vì sao Rô-be lại nhờ em mình là Sác-lay đến trả tiền thừa cho người mua diêm - tác giả câu chuyện? Hướng dẫn trả lời: Rô-be muốn giữ lời hứa của mình. Không muốn người khác nghĩ rằng, vì nghèo mà em phải nói dối để lấy tiền. Không muốn người khác coi thường, danh dự bị xúc phạm và mất lòng tin ở mình. Câu hỏi: Em có nhận xét gì về hành động của Rô-be? Hướng dẫn trả lời: Rô-be là người có ý thức trách nhiệm cao. Giữ đúng lời hứa và thực hiện lời hứa bằng bất cứ giá nào. Biết tôn trọng mình và tôn trọng người khác. Vẻ bề ngoài khổ nhưng ẩn chứa một tâm hồn vô cùng cao thượng. Câu hỏi: Hành động của Rô-be thể hiện đức tính gì? Hướng dẫn trả lời: Hành động của Rô-be thể hiện lòng tự trọng. Câu hỏi: Hành động của Rô-be tác động như thế nào đến với người mua diêm - tác giả câu chuyện? Hướng dẫn trả lời: Hành động của Rô-be đã làm thay đổi tình cảm của tác giả. Từ chỗ nghi ngờ, không tin, đến sững sờ, tim se lại hối hận và cuối cùng ông hứa với Rô-be nhận nuôi Sác-lây. Nội dung bài học Câu hỏi: Em hãy tìm những hành vi biểu hiện lòng tự trọng mà em biết? Hướng dẫn trả lời: Nói năng lịch sự. Giữ chữ tín. Không quay cóp khi làm bài. Giữ đúng lời mình đã hứa. Dũng cảm nhận lỗi khi mình mắc khuyết điểm. Không bao che thiếu sót của người khác. Câu hỏi: Những hành vi nào biểu hiện không có lòng tự trọng? Sai lầm Không biết xấu hổ. Không ăn năn hối hận khi làm điều sai trái. Nịnh bợ, luồn cúi cấp trên, bắt nạt cấp dưới. Sống buông thả, luộm thuộm. Không trung thực, dối trá. Câu hỏi: Qua những hành vi trên, theo em lòng tự trọng được biểu hiện như thế nào? Hướng dẫn trả lời: Lòng tự trọng được biểu hiện ở mọi nơi, mọi lúc, trong mọi hoàn cảnh, cả khi ta chỉ có một mình, biểu hiện từ cách ăn mặc, cách cư xử với mọi người đến cách tổ chức cuộc sông cá nhân. Câu hỏi: Vì sao, mọi người đều cần phải có lòng tự trọng? Hướng dẫn trả lời: Con người đều cần phải có lòng tự trọng, bởi nhờ đó con người sẽ quan tâm và tôn trọng các chuẩn mực xã hội và hành động phù hợp với các chuẩn mực đó, tránh được những việc làm xấu có hại cho bản thân, gia đình và xã hội. Câu hỏi: Theo em thế nào là những chuẩn mực xã hội? Hướng dẫn trả lởi: Những chuẩn mực xã hội là: Nghĩa vụ, lương tâm, nhân phẩm, danh dự, lòng tự trọng, lẽ phải... Câu hỏi: Lòng tự trọng có ý nghĩa như thế nào đối với: cá nhân, gia đình, xã hội? Hướng dẫn trả lời: Đối với cá nhân: Khi có lòng tự trọng con người sẽ nghiêm khắc với bản thân, có ý chí tự hoàn thiện mình, luôn vươn lên để sống tốt đẹp fiơn - cao cả hơn. Đối với gia đình: Không làm điều gì xấu ảnh hưởng đến thanh danh gia đình, dòng họ, để gia đình có cuộc sống bình yên, hạnh phúc. Đối với xã hội: cuộc sống tốt đẹp mọi người đối xử với nhau có văn hoá, văn minh. Câu hỏi: Người có lòng tự trọng phải là người như thế nào? Hướng dẫn trả lời: Người có lòng tự trọng là người luôn trung thực với mọi người và chính bản thân mình, vì trung thực là biểu hiện của lòng tự trọng. Câu hỏi: Những người không có lòng tự trọng là những người như thế nào? Hướng dẫn trả lời: Những người không có lòng tự trọng là nhiững kẻ trốn tránh trách nhiệm, nịnh trên, nạt dưới, xum xoe, luồn cúi, không biết xấu hổ ăn năn hối hận khi làm điều sai trái..., là những kẻ vô liêm sỉ. Câu hỏi: Vậy, thế nào là tự trọng? Hướng dẫn trả lời: Tự trọng là biết coi trọng và giữ gìn phẩm cách, biết điều chỉnh hành vi của mình cho phù hợp với' chuẩn mực xã hội. Câu hỏi: Biểu hiện của lòng tự trọng? Hướng dẫn trả lời: Cư xử đàng hoàng, đúng mực, biết giữ lời hứa và luôn làm tròn nhiệm vụ của mình, không để người khác nhắc nhở, chê tránh. Câu hỏi: Ý nghĩa của lòng tự trọng? Hướng dẫn trả lời: Là phẩm chất đạo đức cao quý và cần thiết của mỗi con người. Lòng tự trọng giúp con người vượt qua khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ, nâng cao phẩm giá, uy tín cá nhân của mỗi người và nhận được sự quý trọng của mọi người xung quanh. Câu hỏi: Em hãy giải thích câu tục ngữ “Chết vinh còn hơn sống nhục”? Hướng dẫn trả lời: Thà chết vinh quang, chết vì Tổ quốc, vì nhân dân, vì hạnh phúc của mọi người, trước sự tra tấn của kẻ thù người chiến sĩ cách mạng đi đến cái chết một cách nhẹ nhàng, còn hơn những kẻ luồn cúi, bán rẻ lương tâm, làm tay sai cho giặc, phản bội Tổ quốc. Câu hỏi: Em hãy giải thích câu tục ngữ “Đói cho sạch rách cho thơm”. Hường dẫn trả lời: Trong những khó khăn của cuộc sống con người phải luôn giữ đạo đức, phẩm giá của mình, không vì đói mà tham lam, bòn rút của người khác, tham ô của Nhà nước, sống cho sạch, biết đấu tranh trước những cám dỗ để bảo vệ nhân cách của mình, đó là con người có lòng tự trọng, trọng danh dự. Bài tập Bài tập 1: Em hãy cho biết, trong các hành vi sau đầy, hành vi nào thể hiện lòng tự trọng? Giải thích vì sao? Không làm được bài, nhưng kiên quyết không quay cóp và không nhìn bài của bạn. Dù khó khăn đến mấy cũng cố gắng thực hiện bằng được lời hứa của mình. Nếu có khuyết điểm, khi được nhắc nhở. Nam đều vui vẻ và nhận lỗi, nhưng chẳng mấy khi sửa chữa. Chỉ những bài kiểm tra nào được điểm cao Tâm mới đem khoe với mẹ, còn điểm kém thì giàu đi. Đang đi chơi cùng bạn bè, Lan xấu hổ khi gặp cảnh bô' hoặc mẹ lao động vất vả. Hướng dẫn trả lời: Hành vi (1) (2) là những hành vi có lòng tự trọng. Hành vi (1), không làm được bài nhưng biết coi trọng và giữ gìn đạo đức, tư cách của mình, trung thực không vì bị điếm kém mà quay cóp hoặc nhìn bài của bạn, biểu hiện của người có lòng tự trọng. Hành vi (2) là hành vi của người biết coi trọng lời hứa, coi trọng chữ tín, tôn trọng mình và tôn trọng người khác. Bài tập 2: Kể lại một số việc làm thể hiện lòng tự trọng hoặc thiếu lòng tự trọng mà em thấy trong cuộc sống hàng ngày. Hướng dẫn trả lời: Việc làm thể hiện lòng tự trọng: + Hôm qua Lan không học thuộc bài, giờ kiểm tra bài cũ mặc dù được các bạn ngồi đầu nhắc bài cho, song Lan vẫn không trả lời và chấp nhận điểm kém. + Mặc dù bị Hoàng chơi xấu (nói xấu sau lưng) nhưng khi Hoàng bị ốm, Tuấn vẫn cùng các bạn ghi chép bài cho Hoàng, thăm hỏi sức khoẻ của Hoàng. Việc làm thể hiện thiếu lòng tự trọng: + Ngồi ở đâu Lý cũng thường đem chuyện của người khác ra kể và nói xấu bạn khi không có bạn, mặc dù đã được các bạn nhắc nhở song Lý vẫn chứng nào tật ấy. + Giờ kiểm tra môn GDCD, vì không học bài, Hà đã cầu cứu Nam, Nam không đồng ý cho Hà chép bài của mình. Hà giận và tìm cách trả thù Nam. Bài tập 3: Theo em, cần phải làm gì để rèn luyện lòng tự trọng? Hướng dẫn trả lời: Phải biết nhận khuyết điểm khi mình có thiếu sót. Phải nghiêm khắc với bản thân. Phải tôn trọng lẽ phải. Phải tôn trọng người khác và tôn trọng bản thân. Phải thực hiện tốt câu “Đói cho sạch, rách cho thơm”; “Đúng hứa, đúng hẹn”; luôn trung thực với người khác và với chính mình. ' Phải xa lánh những thói xấu như khúm núm, sợ sệt, nịnh hót, nói xấu sau lưng người khác. Sống chuẩn mực. Suy nghĩ thận trọng trước khi hành động. Bài tập 4: Em hãy SƯU tầm một số câu thơ, ca dao, tục ngữ, danh ngôn nói về tính tự trọng? Hướng dẫn trả lời: Tục ngữ: + Ăn có mời, làm có khiến. + Đói cho sạch, rách cho thơm. + Giấy rách phải giữ lấy lề. + Tốt gỗ hơn tốt nước sơn. + Chết đứng còn hơn sống quỳ. Ca dao: Thuyền dời nào bến có dời Khăng khăng quân tử một lời nhất ngôn. Danh ngôn: “Chỉ có tính tự lập và tự trọng mới có thể nâng chúng ta lên trên những nhỏ nhen của cuộc sống và những bão táp của số phận”. A.X.Pu-Skin