Giải bài tập Vật lý 10 Bài 12: Lực đàn hồi của lò xo. Định luật Húc

  • Bài 12: Lực đàn hồi của lò xo. Định luật Húc trang 1
  • Bài 12: Lực đàn hồi của lò xo. Định luật Húc trang 2
  • Bài 12: Lực đàn hồi của lò xo. Định luật Húc trang 3
  • Bài 12: Lực đàn hồi của lò xo. Định luật Húc trang 4
§12. Lực ĐÀN HỒI CỦA LÔ xo - ĐỊNH LUẬT HÚC
KIẾN THỨC Cơ BẢN
Hướng và điểm đặt của lực đàn hổi của lò xo
Lực đàn hổi xuất hiện ở hai dầu của lò xo và tác dụng vào các vặt tiếp xúc (hay gắn) với lò xo, làm nó biến dạng.
Khi bị dãn. lực đàn hói của lò xo hướng theo trục của lò xo vào phía trong, còn khi bị nén. lực đàn hồi. của lò xo hướng theo trục của lò xo ra ngoài.
Độ lớn của lực đàn hổi của lò xo. Định luật húc
Giới hạn đàn hồi của lò xo
Dùng lúc F để kéo dãn lò xo. Khi lực F có giá trị nhỏ, nếu thôi tác dung thi lò xo trỏ' vé hình dạng và kích thước ban đầu. Khi lực F lớn hơn một giá trị nào đó thi nếu thôi tác dựng, lò xo không trỏ' vé hình dang và kích thước ban đáu đu'0'c. Giới hạn của lực F mà lò xo còn có tính đàn hồi gọi là giới han đàn hồi của lò xo.
Hình 12.1
Định luật Húc (Hình 12.1)
Phát biểu: Trong giới hạn đàn hối, độ lớn của lực dàn hồi của lò xo tỉ lệ VỚI độ biến dạng của lò xo.
Biểu thức: F = k I Al I
Độ cứng của lò xo
Hệ số.tỉ lệ k gọi là độ cứng (hay hệ sô’ đàn hổi) của lò xo và có đơn vị là N/m.
Hệ sô k phụ thuộc vào chất thép dùng làm lò xo, sô vòng của lò xo, đường kính của vòng xoắn và đường kính của tiết diện dây thép làm lò xo.
Chủ ý về lực căng và lực pháp tuyến
Lực đàn hổi còn xuất hiện ỏ' những vật đàn hổi khác khi bị biên dạng
Đối với dây cao su hay dây thép, lực đàn hồi chỉ xuất hiện khi bị ngoại lực kéo dãn, trong trường hợp này lực đàn hồi được gọi là lực căng. Lực cãng có điểm đặt và hướng giõng nhu' lực dàn hói của lò xo khi bị dãn (Hình 12.2: T là lực cảng).
Đối với các mặt tiếp xúc bị biến dạng khi ép vào nhau thi lực đàn hối có phương vuông góc với mặt tiếp xúc. Trường họp này lúc đàn hối gọi là áp lực hay lực pháp tuyến (Hình 12.2b: Fdh là lực pháp tuyến).
HOẠT ĐỘNG
C1. Dùng hai tay kéo dãn một lò xo (Hình 12.3).
Hai tay có chịu tác dụng của lò xo không? Hãy nêu rõ điểm đặt,
phương và chiểu của các lục này.
Tại sao ló xo chỉ dãn đến một mức nào đó thi ngừng dãn?
Khi thôi kéo, lục nào đã làm cho ló xo lấy lại chiều dài ban đắu?
C2. Lực của lò xo ỏ' hình 12.4 có độ lớn bằng bao nhiêu? Tại sao? Muốn tãng lực của lò xo lẽn 2 hoặc 3 lẩn ta làm cách nào?
C3. Các kết quả trong bảng 12.1 SGK Vật lí 10 có gọ'i ỷ cho ta một mối liên hệ nào không? Nếu có thì hãy phát biểu mối liên hệ đó.
c. CẢU HỎI VÀ BÀI TẬP
Nèu những đạc diêm (về phương, chiều, điển) đạt) cùa lực dàn hói cùa
a) lò xo	h) dày cao su, dày thép.
TXÁO	Cíủ
ai
Hình 12.3
c) mạt phàng tiêp xúc.
Phát biếu định luật Htíc.
Phái treo một vặt có trọng lượng bàng bao nhiêu vào một lò xo có dộ cứng k .100 ..\'m đê nó dàn ra được lOcm?
A. 1000N;	B. 100N:	c. ION;	D. IN.
Một lò xo có chiêu dai tự nhiên háng 15cm. Ló xo đựợc giư có dịnh tại một (láu. côn dan kia chịu một lực kéo hàng I.5N. Khi ấy ló xo dài 18011. llo cúng nia lò xo háng hao nhiêu? A. 30 N'/ni:	B. 25 N/m:	c. 1.5 N/m; ’	l). 150 N/m.
Một lò xo có chiều dai tụ nhiên hàng 3Ọcnt. khi bị nén lò xo dai 2 lem va lục dan hói CI1.I 11Ó hàng 5N. Hói khi lực dán hồi cua lò xo bị nén bàng 10N thi chiều dai cùa no hang hao nlneu'.’ A. 18cm:	B. 40cm:	c. 48cm;	D. 22ctn.
Treo một vặt có trọng lụợng 2.0N vào mọt lò xo. lò xo dàn ra lOnini. Treo một vạt liliiic có trọng lượng chua biẽt váo lò xo, nó dàn ra 80mm.
a) Tính dộ cúng cùa ló xo.	b) Tính trọng lượng chưa biết.
D. LỜI GIẢI
• Hoạt động
Cl. a) Hai tay tác dụng hai lực kéo dãn lò xo, lực đàn hồi xuất hiệu tác dụng lén hai tay (vật tiếp xúc với lò xo), cúng phương ngược chiều với hai lực kéo (Hình 12.3).
Lực đàn hồi tăng dần theo độ dãn cua lò xo. Khi lực đàn hồi đạt độ lớn bàng lực kéo thi lò xo ngừng dãn.
Khi thôi kéo, chính lực đàn hồi cua lò xo làm cho các vòng lò xọ co lại gần nhau như lúc ban đầu u = /n), lúc này lực đận hồi mài.
C2. Trong thí nghiệm hình 12.4: qua cán đứng yên nên:
Fill, + P = õ >	F.1I, = p
Muốn tăng lực đàn hồi lẽn 2; 3 lần ta tang trọng lượng quá cân lòn 2; 3 làn.
C3. Có.
Khi cân bang, lực dàn hồi cua lò xo ti lệ thuận với dộ dãn cua nó.
đh
Hỉnh 12.5
Hình 12.6
c) Viên gạch tác dụng ngoại lực đè lên tấm gỗ. Trong lực tác dụng lên gỗ và phản lực của giá đỡ gỗ tác dụng lên gồ làm gỗ biến
dạng, trong nó xuất hiện lực đàn hồi N; N đặt vào vật tiêp xúc với miếng gỗ là viên gạch và giá đỡ gỗ.
3.
4.
c.
D.
Hình 12.7 - Không biểu diễn cúc ngoại lực gây biến dạng
Có phương vuông góc mặt tiếp xúc giữa gồ và gạch, giữa gỗ và giá.
Có chiều ngược chiều ngoại lực gây biến dạng.
(P = F = k i AZ I = 100.0,1 = 10 (N)
Al I = l - lo = 18 - 15 = 3 (cm) = 0,03m F _ 4,5 |DZ| - 0,03
.	, N ,
= 150 ( —) m
( 40 . 79 , 121 _ 160 201 239 1,0 ' 2,0 * 3,0 ~ 4,0 ~ 5,0 ~ 6,0 *
• Câu hỏi và bài tập
a) Lực đàn hồi của lò xo: đặt lên vật tiếp' xúc với nó (vật m và giá)
Có phương dọc trục lò xo
Có chiều ngược chiều ngoại lực (làm lò xo biến dạng P; N)
b) Lực đàn hồi là lực căng dây T ; T đặt vào hai
vật tiếp xúc với dây là vật m và giá treo A.
Có phương dọc dây
Có chiều ngược chiều ngoại lực gây biến dạng là p ; F.
A. (I AZi I = Zi - zo = 30 - 24 = 6 (cm)
k=	i => |aZ2| = 5- lDZj = ^.6 = 12 (cm)
DZX |DZ2|	Fj ' 11	5
z2 = zo -1AZ2 I = 30 - 12 = 18cm).
Khi cân bàng có p + F = 0 (1)
chọn chiều dương như hình vẽ thì (1)
: p • • kA/ = 0
p	2 0
=> k = 4- =	= 200 (N/m)
A/	0,01
P’ = kAZ’ = 200.0,08 = 16N (Trong cách giải này, vecto' biến dạng A l cùng chiều dương thì A/ > 0 và ngược lại).