Giải Địa 7 - Bài 13: Môi trường đới ôn hòa
Chương II MÔI TRƯỜNG ĐỚI ÔN HÒA. HOẠT ĐỘNG KINH TÉ CỦA CON NGƯỜI Ở ĐỚI ÔN HÒA BÀ113: MÔI TRƯỜNG ĐỚI ÔN HÒA Khí hậu Câu hỏi: Nêu rõ vị trí và đặc điếm khí hậu của đới ôn hòa? Trả lòi: Đới ôn hòa nằm giữa đới nóng và đới lạnh, khoảng từ chí tuyến đến vòng cực ở hai bán cầu, phần lớn diện tích đất nổi của đới ôn hòa nằm ở bán cầu Bắc và một phần nhỏ ờ bán cầu Nam. Khí hậu ôn hòa, mang tính chất trung gian giữa khí hậu đới nóng và khí hậu đới lạnh. Câu hởi: Phân tích bảng số liệu SGK, trang 42 để thấy tính chẩt trung gian của khí hậu đới ôn hòa. Trả lời: Qua bảng số liệu về nhiệt độ và lượng mưa của 3 địa điểm ở 3 đới, địa điểm Côn (51°B) nằm giữa Ac-khan-hen (65°B) và Tp. Hồ Chí Minh (10°47’B) có nhiệt độ trung bình năm 10°C (không nóng bằng đới nóng và cũng không lạnh bằng đới lạnh). về lượng mưa trung bình năm: 676mm (không nhiều như đới nóng và không ít như đới lạnh). Địa điểm Côn (51°B) ở đới ôn hòa có khí hậu mang tính chất trung gian giữa hai địa điểm Ac-khan-ghen (65°B) và Tp. Hồ Chí Minh (10°47’B). Câu hỏi: Vì sao thời tiết đới ôn hòa thay đổi thất thường? Trả lời: Do vị trí trung gian nên thời tiết đới ôn hòa thay đổi thất thường. Các đợt khí nóng ở chí tuyến và các đợt khí lạnh ở vùng cực tràn tới bất thường gây ra những đợt nóng hay lạnh ảnh hưởng tiêu cực đến sinh hoạt và đời sống con người, nhất là những vùng sâu trong nội địa. Ngoài ra ảnh hưởng của gió Tây ôn đới và các khối khí từ đại dương mang theo không khí ẩm và ấm vào đất liền cũng làm cho thời tiết đới ôn hòa luôn biến động. Câu hỏi: Quan sát hình 13.1 SGK, trang 43, phân tích những yếu tố gây nên sự biến động thời tiết ở đới ôn hòa? Trả lòi: Những yếu tố gây nên sự biến động thời tiết ở đới ôn hòa: Vì đới ôn hòa nằm ở vị trí trung gian, nên chịu tác động của các khối khí nóng từ vĩ độ thấp (chí tuyến) tràn lên và không khí lạnh ở Cực (vĩ độ cao) tràn xuống gây ra những đợt nóng, lạnh đột ngột và bất thường, nhiệt độ có khi dưới o°c, gió mạnh, tuyết rơi rất dày, và đợt khí nóng nhiệt độ tăng rất cao, rất khô, dễ gây cháy ở nhiều nơi. Cùng với ảnh hưởng của gió Tây ôn đới là các dòng biển chảy ven bờ lục địa làm thời tiết biến động, khí hậu phân hóa giữa hải dương và lục địa. Sự phân hóa của môi trường Câu hỏi: Quan sát hình 13.1 SGK, trang 43: Nêu tên và xác định vị trí các kiểu môi trường ở đới ôn hòa. Nêu vai trò của dòng biển nóng và gió Tây ôn đới đoi với khí hậu ở đới ôn hòa. Trả lòi: Đới ôn hòa có các kiểu môi trường: Môi trường ôn đới hải dương (gần biển, ở bờ Tây lục địa), môi trường ôn đới lục địa (xa biên, nằm sâu trong đất liền), môi trường địa trung hải (gần biển), môi trường cận nhiệt đới, gió mùa cận nhiệt đới ẩm (gần biển), môi trường hoang mạc ôn đới (chí tuyến Bắc đến 45° Bắc). - Vai trò của dòng biển nóng và gió Tây ôn đới: Các dòng biển nóng và gió Tây ôn đới mang hơi nước, không khí ẩm, ấm vào môi trường ven bờ nên khí hậu mang tính chất ôn đới hải dương: Ấm về mùa đông, mát về mùa hè, ẩm ướt quanh năm. Câu hỏi: Tính chất trung gian của khí hậu và thất thường của thời tiết ở đới ôn hòa thể hiện như thế nào? Trả lòi: Do vị trí trung gian giữa đới nóng và đới lạnh nên thể hiện: Tính chất ôn hòa của khí hậu, không quá nóng và mưa nhiều, cũng không quá lạnh và ít mưa. Tính chất thất thường của thời tiết thể hiện: Thời tiết thay đổi đột ngột (từ 10 - 15 độ) khi có đợt không khí nóng từ chí tuyến tràn lên hoặc có đợt không khí lạnh từ Cực tràn xuống. Thời tiết biến động, thay đổi nhanh khi có gió Tây đem không khí nóng ẩm từ đại dương vào đất liền. Câu hỏi: Trình bày sự phân hóa của môi trường đới ôn hòa? Trả lòi: Sự phân hóa của môi trường đới ôn hòa (theo thời gian): thể hiện 4 mùa rõ rệt trong năm. Sự phân hóa theo không gian của môi trường thể hiện: Sự thay đổi cảnh quan thảm thực vật, khí hậu ... từ tây sang đông, từ bắc xuống nam (từ rừng lá rộng sang rừng hỗn giao đến rừng lá kim, từ rừng lá kim sang rùng hỗn giao, thảo nguyên, đến rừng cây bụi gai), từ khí hậu ôn đới hải dương sang ôn đới lục địa hay khí hậu địa trung hải. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM Câu 1: Thời tiết đới ôn hoà thay đổi thất thường là do: Nằm ở vị trí trung gian Nằm giữa đới nóng và đới lạnh c. Cả A, B đều đúng D. Cả A, B đều sai Câu 2: Sự biến động thời tiết ở đới ôn hoà do: Các đợt khí nóng ở chí tuyến Các đợt khí lạnh ở vùng cực c. Gió Tây ôn đới và các dòng biển ven bờ D. Cả A, B, c đều đúng Câu 3: Môi trường đới ôn hoà thay đổi từ vùng này sang vùng khác tuỳ thuộc vào: A. Vĩ độ B. Ảnh hưởng của dòng biển c. Gió Tây ôn đới D. Cả A, B, c đều đúng Câu 4: Thảm thực vật đới ôn hoà thay đổi: Từ Tây sang Đông Từ rừng lá rộng đến rừng hỗn giao và rừng lá kim Từ rừng hồn giao đến rừng lá kim và rừng lá rộng Cả A, B đều đúng Câu 5: Ở các vĩ độ cao, thảm thực vật thay đổi: A. Từ Bắc xuống Nam B. Từ Đông sang Tây c. Từ Nam lên Bắc D. Từ Tây sang Đông ĐÁP ÁN Câu 1: C Câu 2: D Câu3:D Câu 4: D Câu 5: A