Giải Lí 8: Bài 1. Chuyển động cơ học

  • Bài 1. Chuyển động cơ học trang 1
  • Bài 1. Chuyển động cơ học trang 2
  • Bài 1. Chuyển động cơ học trang 3
  • Bài 1. Chuyển động cơ học trang 4
Bài 1. CHUYỂN ĐỘNG cơ HỌC
KIẾN THỨC CẦN NAM vững
Chuyến động cơ học là sự thay đổi vị trí của một vật so với vật khác.
Tùy thuộc vào vật được chọn làm môc mà sự chuyền động và đứng yên có tính tương đôi. Người ta thường chọn những vật gắn với mặt đất làm vật môc. Khi chọn vật nào đó làm môc, ta xem vật đó là đứng yên.
Các dạng chuyến động cơ học thường gặp là chuyển động thẳng, chuyển động cong.
TRẢ LỜI CÂU HỎI
LÀM TIIÊ NÀO ĐỂ BIÊT MỘT VẬT CHUYEN động hay ĐỨNG YÊN?
Cl. Làm thế nào để nhận biêt một ô tô trên đường, một chiếc thuyền trên sông, một đám mây trên trời... đang chuyến động hay đứng yên?
Trả lời
Để biết một ô tô trên đường, một chiếc thuyền trên sông, một đám mây trên trời đang chuyển động hay đứng yên, trước hết chọn một ỵật cố định nào đó làm móc (có thế chọn cột điện bên đường, bên bờ sông) và kiếm tra xem vị trí của ô tô, thuyền hoặc đám mây có thay đổi so với vật mốc đó hay không.
+ Ta nói chúng đứng yên nếu vị trí không thay đổi so với vật làm mốc.
+ Ta nói chúng chuyển động nếu vị trí thay đôi so với vật làm mốc.
C2. Hãy tìm ví dụ về chuyến động cơ học, trong đó vật được chọn làm mốc.
Trả lời
Chuyển động của các vật trong câu Cl là chuyển động cơ học, trong đó cột điện bên đường, bên. bờ sông hay mặt trời là những vật là mốc.
C3. Khi nào một vật được coi là đứng yên? Hãy tìm ví dụ về vật đứng yên, trong đó chỉ rõ vật được chọn làm môc.
Trả lời
Ta nói vật đứng yên khi vị trí của nó không thay đổi so vởi vật chọn làm mốc.
Chẳng hạn ta nói chiếc xe ô tô đỗ trong bến xe là vật đứng yên nếu chọn bến xe là vật làm mốc.
TÍNH TƯƠNG ĐÔÌ CỦA CHUYEN động và đứng yên. VẬT MỐC
C4. Hành khách ngồi trên một toa tàu đang rời khỏi nhà ga như (hình 12 SGK).
So với nhà ga thì hành khách chuyến động hay đứng yên? Tại sao?
Trả tời
Nếu so với nhà ga thì hành khách đang chuyến động vì vị trí của hành khách so với nhà ga thay đổi.
C5. So với toa tàu thì hành khách chuyến động hay đứng yên? Tại
sao?
Trả lời
Nếu so với toa tàu thì hành khách đứng yên vì vị trí cùa hành khách so với toa tàu là không thay đối.
C6. Hãy dựa vào các câu trả lời trên đế tìm từ thích hợp cho các chỗ trông của câu nhận xét sau đây:
Một vật có thế’ là chuyến động 	 nhưng lại là 	 đối với
vật khác.
Trả lời
Một vật có thế là chuyền động cơ học so với vật làm mốc này nhưng lại là đứng yên đối với vật khác.
C7. Hãy tìm thí dụ đế minh họa cho nhận xét trên.
Trả lời
Trong câu C4 và C5, hành khách so với toa tàu thì đứng yên nhưng khi so với nhà ga thì đang chuyến động.
C8. Trả lời câu hỏi ỏ' đầu bài: Mặt Trời mọc ở đằng Đông, lặn ở đằng Tây. Như vậy có phải Mặt Trời chuyến động xung quanh Trái Đất không?
Trả lời
Không thế kết luận được vì nó tùy thuộc vào vật làm mốc.
Nếu chọn mặt đất là vật làm móc thì Mặt Trời chuyến động từ đông sang tây.
Nếu chọn Mặt Trời là vật làm mô'c thì Trái Đất chuyển động xoay từ tây sang đông.
MỘT SỐ CHUYỂN ĐỘNG THƯỜNG GẶP
C9. Hãy tìm thí dụ về chuyển động thẳng, chuyến động cong, chuyển động tròn thường gặp trong đời sống.
Trả lời
Chuyền động thắng: chuyển động của một vật được thà từ trên cao xuống.
Chuyền động cong: chuyến động của một chiếc lá rơi từ trên cao xuống.
Chuyến động tròn: chuyến động của các điểm trên cánh quạt khi quạt quay.
CIO. Mỗi vật trong hình (1.4 SGK) chuyến động so với vật nào? Đứng yên so với vật nào?
Trả lời
Người lái xe chuyển động so với người đứng bên lề đường và cột điện nhưng đứng yên so với xe ô tô.
Người đứng bên lề đường chuyển động so với người lái xe và với xe ô tô nhưng đứng yên so với cột điện.
o tô chuyến động so với người đứng bên lề đường và cột điện nhưng đứng yên so với người lái xe.
Cột điện chuyến động so với người lái xe và với xe ô tô nhưng đứng yên so với người đứng bên lề đường.
Cll. Có người nói: “Khi khoảng cách từ vật tới vật mốc không thay đối thì vật không chuyển động so với vật mốc”. Theo em nói như thế là đúng hay sai? Ilãy tìm ví dụ minh họa cho lập luận của mình.
Trả lời
Nói như thế cũng có thế đúng nhưng cũng có thế sai, tùy theo từng trường hợp.
Trường hợp đúng: chẳng hạn tàu hỏa rời ga, nếu chọn ga làm vật mốc thì khoảng cách từ tàu hỏa đến ga thay đổi, ta nói tàu hỏa chuyển động so với ga.
Trường hợp sai: chẳng hạn trường hợp vật chuyến động trên đường tròn, so với tâm đường tròn thì khoảng cách từ vật đèn tâm là không đổi nhưng vị trí của vật so với tâm luôn thay đổi và vật được coi là chuyển động so với tâm.
c. GIẢI BÀI TẬP
Bl. Một ôtô đang chạy trên đưừng. Trong các câu trả lời sau, câu nào không đúng?
Ôtô chuyến động so với mặt đường.
Ôtô đứng yên so với người lái xe.
c. Ôtô chuyển động so với người lái xe.
D. Ồtô chuyển động so với cây bên đường.
Trả lời
Chọn cân C: Ôtô chuyển động so với người lái xe.
B2. Người lái đò đang ngồi trên chiếc thuyền thả trôi theo dòng nước. Trong các câu mô tả sau, câu nào đúng?
Người lái đò đứng yên so với dòng nước.
Người lái đò chuyển động so với dòng nước, c. Người lái đò chuyển động so với chiếc thuyền.
D. Người lái đò đứng yên so với cây trên bờ.
Trả lời
Chọn câu A: Người lái đò đứng yên so với dòng nước.
B3. Một ôtô chỏ' khách chạy trên đường. Hãy chỉ rõ vật làm mốc khi nói:
A. Ôtô đang chuyển động. •	B. Ôtô đang đứng yên.
c. Hành khách đang chuyển động. D. Hành khách đang đứng yên.
Trả lời
A. Đường.	B. Hành khách,
c. Đường.	D. Ôtô.
B4. Khi nói Trái Đất quay quanh Mặt Trời, ta đã chọn vật nào làm mốc? Khi nói Mặt Trời mọc đằng Đông, lặn đằng Tây, ta đã chọn vật nào làm mốc?
Trả lời
Khi nói Trái Đất quay quanh Mặt Trời, .ta đã chọn Mặt Trời làm móc.
Khi nói Mặt Trời mọc đằng Đông, lặn đằng Tây, ta đã chọn Trái Đất làm mốc.
B5. Một tàu hỏa đang chạy trên đường ray. Người lái tàu ngồi trong buồng lái. Người soát vé đang đi lại trên đoàn tàu. Các cây côi ven đường và tàu là chuyển động hay đứng yên so với:
Người soát vé;	b. Đường tàu;	c. Người lái tàu.
Trả lời
Cây côi ven đường và tàu là chuyến động.
Cây cối ven đường là đứng yên, tàu là chuyển động.
Cây cối ven đường là chuyển động, tàu là đứng yên.
B6. Hãy nêu dạng của quỹ đạo và tên của những chuyển động sau:
Chuyển động của vệ tinh nhân tạo của Trái Đất.
Chuyển động của con thoi trong rãnh khung cửi.
Chuyển động của đầu kim đồng hồ.
Chuyến động của một vật được ném theo phương nằm ngang.
Trả lời
1. Chuyển động tròn.	2. Dao động.
3. Chuyển động tròn.	4. Chuyến động cong.