Giải Lí 8: Bài 7. Áp suất
Bài 7. ÁP SUẤT KIẾN THỨC CẦN NAM vững Áp lực là lực ép có phương vuông góc với mặt bị ép. — Áp suất là độ lớn của áp lực trên một đơn vị diện tích bị ép: p = trong đó F : áp lực (N) ‘ s : diệntích bị ép (m2) p : áp suất (N / m2 hay Pa) Đơn vị của áp suất là paxcan (Pa): 1 Pa = 1 N/m2 Tác dụng của áp lực phụ thuộc vào độ lớn của áp lực và diện tích mặt tiếp xúc. Với áp lực không đổi, nếu mặt tiếp xúc càng nhỏ thì tác dụng của áp lực càng lớn (vật càng lún sâu). Áp lực có thể là trọng lực. TRẢ LỜI CÂU HỎI ÁP Lực LÀ GÌ? Cl. Trong số các lực được ghi ở hình dưới đây, lực nào là áp lực? b) Hìnli a: Áp lực chính là trọng lượng của máy kéo. Hình h: Áp lực là lực của ngón tay tác dụng lên đầu đinh và lực của mũi đinh tác dụng lên bảng gỗ đều. ÁP SUẤT C2. Hãy dựa vào thí nghiệm vẽ ở hình vẽ dưới đây, cho biết tác dụng của áp lực phụ thuộc vào những yếu tố nào bằng cách so sánh các áp lực, diện tích bị ép và độ lún của khôi kim loại xuống bột hoặc cát mịn của trường hợp (1) so với trường hợp (2) và của trường hợp (1) so với trường hợp (3). (1) (2) (3) Tìm các dấu “>”, “<” thích hợp cho các ô trông của bảng sau đây: Bảng so sánh Áp lực (F) Diện tích bị ép (S) Độ lún (h) F2DFX s2 □ Si h2 □ hi FsQFx S3ŨS! h3 □ hi Trả lời Ta có: Cùng diện tích bị ép như nhau, nếu độ lớn của áp lực càng lớn thì tác dụng nó cũng càng lớn. Cùng độ lớn của áp lực như nhau, nếu diện tích bị ép càng nhỏ thì tác dụng của 'áp lực càng lớn. Như vậy, tác dụng của áp lực phụ thuộc vào diện tích bị ép và độ lớn của áp lực. Điền dâu: Bảng so sánh Áp lực (F) Diện tích bị ép (S) Độ lún (h) F2 > Fx s2 = Si h2 > hi F3 = Fi s3< Sx h3 > hi C3. Chọn từ thích hợp cho các chỗ trông của kết luận dưới đây: Tác dụng của áp lực càng lớn khi áp lực và diện tích bị ép Trả lời Tác dụng của áp lực càng lớn khi áp lực càng mạnh và diện tích bị ép càng nhỏ. VẬN DỤNG C4. Dựa vào nguyên tắc nào để làm tăng, giảm áp suất? Nêu những ví dụ về việc làm tăng, giảm áp suất trong thực tế. Trả lời Muốn tăng áp suất thì phải tăng áp lực và giảm diện tích bị ép F ' (dựa vào công thức tính áp suât p = s Ví dụ: Lưỡi dao, lười kéo thường mài sắc, mũi đinh thường thật nhọn đế giảm diện tích bị ép. C5. Một xe tăng có trọng lượng 340000N. Tính áp suất’của xe tăng lên mặt đường nằm ngang, biết rằng diện tích tiếp xúc của các bản xích với đất là 1,5 m2. Hãy so sánh áp suât đó với áp suất của một ô tô nặng 2000 N có diện tích các bánh xe tiếp xúc với mặt đất nằm ngang là 250 cm2. Dựa vào kết quả tính toán ỏ' trên, hãy trả lời câu hỏi đã đặt ra ở phần mở bài: Tại sao máy kéo nặng nề lại chạy đưực bình thường trên nền đất mềm, còn ô tô nhẹ hơn nhiều lại có thê bị lún bánh và sa lầy trên chính quãng đường này? Trả lời Áp suất của xe tăng lên mặt đường là: ~ 340000 oocccc a KT/. 2 Pl - —- = -----2— = 226666,6 N/m . s, 1,5 Ap suất của xe ô tô lên mặt đường lả: p2 = = 800000 N/m2. s2 0,025 Như vậy, áp suất của xe ô tô lên mặt đường lớn hơn áp suất của xe tăng lên mặt đường. Sở dĩ máy kéo chạy được bình thường trên nền đất mềm còn ô tô thì rất khó chạy trên nền đất mềm và thường bị sa lầy vì máy kéo có các bản xích giông như xe tăng, áp suất do máy kéo, tác dụng xuông mặt đường nhỏ hơn so với áp suất của ô tô tác dụng xuống mặt đường. GIẢI BÀI TẬP Bl. Trong các trường hợp sau đây, trường hợp nào áp lực của người lên mặt sàn là lớn nhất? Người đứng cả hai chân. Người đứng co một chân. Người đứng cả hai chân nhưng cúi gập xuống. D. Người đứng cả hai chân nhưng tay cầm quả tạ. Trả lời Chọn câu D: Người đứng cả hai chân nhưng tay cầm quả tạ. B2. Muôn tăng, giảm áp suất thì phải làm thế nào? Trong các cách sau cách nào không đúng? Muốn tăng áp suất thì tăng áp lực, giảm diện tích bị ép. Muốn tăng áp suất thì giảm áp lực, tăng diện tích bị ép. c. Muôn giảm áp suất thì giảm áp lực, giữ nguyên diện tích bị ép. D. Muôn giảm áp suất thì tăng diện tích bị ép. Trả lời Chọn câu B: Muốn tăng áp suâ’t thì giảm áp lực, tăng diện tích bị ép. B3. Có hai loại xẻng vẽ ỏ' hình bên. Khi tác dụng cùng một lực thì xèng nào nhấn mạnh vào đất hơn? Tại sao? Trả lời Loại xẻng có đầu nhọn nhấn vào đất dễ dàng hơn vì diện tích bị ép nhỏ hơn loại xẻng có đầu bằng, khi tác dụng cùng một áp lực thi áp suất của xẻng có đầu nhọn lớn hơn áp suất của xẻng có đầu bằng. B4. ơ cách đặt nào thì áp suất, áp lực của viên gạch ở hình dưới là nhỏ nhất, lớn nhát? Trả lời Ap lực bằng nhau giữa các cách đặt vì trọng lượng viên gạch không đối. Vị trí a) có tip suất lớn nhất vì diện tích tiếp xúc nhỏ nhất. VỊ trí c) có áp suất nhỏ nhất vì diện tích tiếp xúc lớn nhất. B5. Một người tác dụng lên mặt sàn một áp suất l,7.104N/m2. Diện tích của bàn chân tiếp xúc với mặt sàrr là 0,03m?. Hởi trọng lượng7 và khối lượng của ngươi đó? Trả lời Trọng lượng của người: p = p.s = 17000N/m2 x 0,03m2 = 510N . .... ,. p 510 7—-—_ Khôi lượng cua người là: m = — = — = 51 (kg) 10 10 B6. Đặt một bao gạo 60kg lên một cái ghế bôn chân có khôi lượng 4kg. Diện tích tiếp xúc với mặt đất cua mồi chân ghế là Scm2. Tính áp suất các chân ghê tác dụng lên mật đất. Trả lời Áp suất các chân ghế tác dụng lên mặt đất là: /> 60.10.V + 4.10V 640 V p=? = 4.O.OOO8/773 0,0032/772 = 200.000n/m2