Giải vở bài tập Tiếng Việt lớp 4 tập 1 Tuần 8

CHÍNH TẢ
(1) Điển vào chỗ trống :
Những tiếng bắt đẩu bằng rhoặc d, gi
Đánh dấu mạn thuyền
Xưa có người đi thuyền, kiếm giắt bên hông, chẳng may làm kiếm rơi xuống nước. Anh ta liền đánh dâu vào mạn thuyển chỗ kiếm rơi. Người trên thuyền thấy lạ bèn hỏi :
Bác làm gì lạ thế ?
Tôi đánh dâu chỗ kiếm rơi khi nào thuyền cập bến, cứ theo chỗ đã đánh dấu mà mò, thế nào cũng tìm thấy kiếm.
Những tiếng có vần iên, yên hoặc iêng
Chú dế sau lò sưởi
Buổi tối ấy, nhà Mô-da thật yên tĩnh. Cậu thiu thiu ngủ trên ghế bành.
Bỗng nhiên có một âm thanh trong trẻo vút lên. Cậu bé ngạc nhiên đứng dậy tìm kiếm. Sau lò sưởi, có một chú dế đang biểu diễn với cây vĩ cầm của mình. Dế kéo đàn hay đến nỗi cậu bé phải buột miệng kêu lên :
- Hay quá ! Ước gì mình trở thành nhạc sĩ nhỉ ?
Rồi chỉ ít lâu sau, tiếng đàn của Mô-da đã chinh phục được cả thành Viên.
(T) Viết các từ :
•?
rẻ
danh nhân giường
a) Có tiếng mở đầu bằng rhoặc d, gi, có nghĩa như sau :
Có giá thấp hơn mức bình thường
Người nổi tiếng.
Đồ dùng để nằm ngủ, thường làm bằng gỗ, tre, có khung, trên mặt trải chiếu hoặc đệm.
b) Có tiếng chứa vần iên hoặc iêng, có nghĩa như sau :
Máy truyền tiếng nói từ nơi này đến nơi khác : điện thoại
Làm cho một vật nát vụn bằng cách nén mạnh và xát nhiều lần : nghiền
Nâng và chuyển vật nặng bằng sức của hai hay nhiều người hợp lại: khiêng
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
CÁCH VIẾT TÊN NGƯỜI, TÊN ĐỊA LÍ NƯỚC NGOÀI
I - Nhận xét
1. Cho các tên người, tên địa lí nước ngoài sau :
Tên người
Bộ
phận
Bộ phận 1 - số tiếng
Bộ phận 2 - số tiếng
Viết hoa
M: Lép Tôn-xtôi
2
Lép (1)
Tôn / xtôi (2)
L, T
Mô-rít-xơ
Mát-téc-lích
2
Mô-rít-xơ (3)
Mát-téc-lích (3)
M, M
Tô-mát Ê-đi-xơn
2
Tô-mát (2)
Ê-đi-xơn (3)
T, Ẽ
Hi-ma-lay-a
1
Hi-ma-lay-a (1)
H
Đa-nuýp
1
Đa-nuýp (1)
Đ
Lốt Ăng-giơ-lét
2
Lốt (1)
Ăng-giơ-lét
L, A
Niu Di-lân
2
Niu (1)
Di-lân
N, D
Công-gô
1
Công-gô (1)
c
2. Nêu cách viết mỗi bộ phận trong từng tên riêng đó:
Chữ cái đầu mỗi bộ phận được viết hoa.
Giữa các tiếng trong cùng một bộ phận có dấu gạch nối.
Cho các tên riêng sau :
Tên người : Thích ca Mâu Ni, Khổng Tử, Bạch Cư Dị,...
Tên địa lí: Hi Mã Lạp Sơn, Luân Đôn, Bắc Kinh, Thụy Điển. Cách viết các tên người, tên địa lí nước ngoài nói trên giống hay khác cách viết tên riêng Việt Nam :
Các tên người, tên địa lí nước ngoài nói trên đều có cách viết hoa giống như cách viết tên riêng Việt Nam.
II - Luyện tập
Tìm lại và viết lại cho đúng những tên riêng trong đoạn văn sau :
Ác-boa Lu-i Pa-xtơ Ác-boa Quy-dang-xơ
Gia đình ông Giô-dép lại chuyển về Ác-boa để Lu-i Pax-tơ có thể tiếp tục đi học, Ác-boa là một thị trấn nhỏ, không có những lâu đài đồ sộ, nguy nga, chỉ thấy những ngôi nhà nhỏ bé, cổ kính và những vườn nho con con. Dòng sông Quy-dăng-xơ hiển hòa lượn quanh thành phố với những chiếc cầu trắng phau.
2. Viết lại những tên riêng cho đúng quy tắc :
Viết chứa đúng
Viết đúng
Tên người
anbe anhxtanh
crítxtian anđécxen
iuri gagarin
An-be Anh-xtanh
Crit-xti-an An-đec-xen
l-u-ri Ga-ga-rin
Tên địa lí
xanh pêtécbua tôkiô amadôn niagara
Xanh Pê-téc-bua Tô-ki-ô A-ma-dôn Ni-a-ga-ra
Tên thủ đô
Tô-ki-ô
Phnôm-pênh
Pa-ri
3. Sau khi thực hiện trò chơi du lịch, em hãy ghi lại tên 3 nước ứng với tên thủ đô của 3 nước.
Tên nước
Nhật Bản
Cam-pu-chia
Pháp
TẬP LÀM VĂN
LUYỆN TẬP PHÁT TRIEN câu chuyện
Đọc lại các đoạn văn trong truyện Vào nghề. Trả lời câu hỏi :
- Trình tự sắp xếp các đoạn văn
- Vai trò của các câu đầu đoạn văn trong việc thể hiện trình tự ấy.
Các đoạn văn được sắp xếp theo trình tự thời gian (việc xảy ra trước thì kể trước việc xảy ra sau thì kể sau)
Các câu mở đầu trong mỗi đoạn văn thể hiện vai trò tiếp nối về thời gian để nối đoạn văn trước đó.
Viết lại vắn tắt một câu chuyên em đã học (qua các bài tập đọc kể chuyện, tập làm văn), trong đó các sự việc được sắp xếp theo trình tự thời gian :
Kể lại câu chuyện “Nỗi dằn vặt của An-đrây-ca”.
An-drây-ca sống với mẹ và ông. Ống em đã già nên rất yếu. Một buổi chiều nọ ông lên cơn đau nặng. Mẹ bảo An-drây-ca
đi mua thuốc, em vội vã đi ngay. Nhưng dọc đường An-drây-ca gặp các bạn chơi bóng. Cậu hăm hở tham gia cùng các bạn.
Một lúc lâu sau, An-drây-ca chợt nhớ lời mẹ. Cậu vội vã đi mua thuốc rồi chạy nhu' bay về nhà.
Về đến nhà, An-drây-ca thấy mẹ mình đang nức nở khóc. Thì ra, ông của An-drây-ca đã mất.
Từ đó trở đi, mặc dù mẹ đã nói rất rõ rằng cậu không hề có lỗi trong cái chết của ông là vì ông đã chết ngay khi cậu ra khỏi nhà nhưng An-drây-ca luôn tự dằn vặt mình vì buổi chiều mải chdi hôm đó.
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
DẤU NGOẶC KÉP
I - Nhận xét
Những từ ngữ và câu đặt trong dấu ngoặc kép dưới đây là lời của ai ?
Lời của Bác Hổ.
Dấu ngoặc kép dùng để đánh dấu chỗ trích dẫn /07 nói trực tiếp của nhân vật. Cụ thể ở đây là Bác Hồ.
2. Viết câu trả lời của em vào ô trống :
Những chỗ có dấu ngoặc kép
Lời dẫn trong dấu ngoặc kép là câu trọn vẹn hay cụm từ ?
Dấu ngoặc kép dùng phối hợp với dấu hai chấm hay dùng độc lập ?
Bác tự cho mình là “người lính vâng lệnh quốc dân ra mặt trận” (1), là “đầy tớ trung thành của nhân dân” (2).
Đều là cụm từ.
Dùng độc lập.
Ổ Bác, lòng yêu mến nhân dân đã trở thành một sự say mê mãnh liệt. Bác nói : “Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập, dân ta hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành” (3).
Câu văn trọn vẹn.
Dùng	phối
hợp với dấu hai chấm.
Giải thích thêm:
Dấu ngoặc kép thường được dùng độc lập khi lời dẫn trực tiếp chỉ là một từ hay cụm từ.
Ví dụ : Bác tự cho mình là “người lính vâng lệnh quốc dân ra mặt trận” (1), là “đẩy tớ trung thành của nhân dân” (2).
Dấu ngoặc kép được dùng phối hợp với dấu hai chấm lời dẫn trực tiếp là một câu trọn vẹn hay một đoạn văn.
Ví dụ : Bác nói : “Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập, dân ta hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành” (3).
Đọc khổ thơ sau, trả lời câu hỏi :
Có bạn tắc kè hoa Xây “lầu” trên cây đa Rét, chơi trò đi trốn Đợi ấm trời mới ra.
Trong khổ thơ trên, từ lầu được dùng với ý nghĩa gì ?
- Dấu ngoặc kép trong trường hợp này được dùng làm gì ?
Từ “lầu” trong câu thd trên được dùng với ý nghĩa đặc biệt. Nó muốn nhấn mạnh ý nghĩa trong việc gọi cái tổ nhỏ của tắc kè bằng từ “lầu” mục đích là nhằm đề cao cái tổ đó.
Dấu ngoặc kép trong trường họp này dùng để đánh dấu những từ có ý nghĩa đặc biệt.
II - Luyện tập
Gạch dưới những lời nói trực tiếp trong đoạn văn sau:
Có lần, cô giáo ra cho chúng tôi một đề văn ở lớp: “Em dã
làm gì dể giúp dỡ me ?”
Tôi loay hoay mất một lúc, rồi cầm bút bắt đầu viết: “Em dã nhiều lần giúp dơ me. Em quét nhà và rửa bát dĩa. Đôi khi, em
giặt khăn mùi soa”.
Trả lời câu hỏi :
Có thể đặt những lời nói trực tiếp trong đoạn văn ở bài tập 1 xuống dòng, sau dấu gạch ngang đầu dòng không ? Vì sao ?
Không thể đặt những lời nói trong đoạn văn trên xuống dòng sau dấu gạch ngang đầu dòng được vì đó không phải là những lời thoại trực tiếp.
Em đặt dấu ngoặc kép vào chỗ nào trong những câu sau :
Cả bầy ong cùng nhau xây tổ. Con nào con nấy hết sức tiết kiệm "vôi vữa."
Trạng Quỳnh thấy có người dâng vua một mâm đào gọi là đào "trường thọ" thì thản nhiên lấy một quả mà ăn. Vua giận, ra lệnh chém đầu Quỳnh. Quỳnh bèn tâu :
- Tâu bệ hạ, thần thấy quả đào gọi là trường thọ mới lấy ăn, tưởng ăn vào thì được sống lâu thờ vua. Không ngờ, nuốt chưa khỏi miệng mà chết đã đến cổ. Vậy nên, xin đức vua đổi tên quả ấy là "đoản thọ" và trị tội kẻ xu nịnh dâng đào.
Vua nghe vậy bật cười, tha tội cho Trạng Quỳnh.
TẬP LÀM VĂN
LUYỆN TẬP PHÁT TRIEN câu chuyện
T rong
công xưởng
xanh
1. Dựa vào nội dung trích đoạn Ở Vương quốc Tương Lai (bài tập đọc, tuần 7, sách Tiếng Việt 4, tập một, trang 70 - 71 - 72), hãy ghi lại vắn tắt câu chuyện ấy theo trình tự thời gian (chuẩn bị cho bài tập làm văn miệng ở lớp):
Trước hết, hai bạn rủ nhau đến thăm công xưởng xanh. Hai bạn hỏi một em bé đang làm gì. Em bé trả lời rằng mình đang chế một cỗ máy mà khi ra đời sẽ dùng đôi cánh này để chế ra một vật làm cho con người hạnh phúc. Min-tin tò mò hỏi xem vật ấy có ngon không và nó có ồn ào không. Em bé nói cỗ mảy không ồn ào, và sắp chế xong rồi, Tin-tin có muốn xem không ? Tin-tin hảo hức trả lời rằng :
- Có chứ I Nó đâu ?
Vừa lúc đó, em bé thứ hai tới khoe vật mình sáng chế là ba mươi lọ thuốc trường sinh đang nằm trong những chiếc lọ xanh. Cũng chính lúc ấy, em bé thứ ba từ trong đám đông bước ra và nói mình mang đến một thứ ánh sáng lạ thường mà xưa nay chưa có ai biết đến. Em bé thứ tư kéo tay Tin-tin, rủ cậu lại xem cái máy biết bay trên không như một con chim của mình. Còn em bé thứ năm thì khoe chiếc máy biết dò tìm những kho báu trên mặt trăng.
T rong
khu vườn
kì diệu
Rồi khỏi công xưởng xanh, Tin-tin và Mi-tin đến khu vườn kì diệu. Một em bé mang một chùm quả trên đầu gậy đi tới, không ngăn được sự ngưỡng mộ, Tin-tin trầm trồ: "Chùm lê đẹp quá”. Em bé mỉm cười nhìn Tin-tin và nói đó không phải là lê mà là nho, chính em đã tìm ra cách trồng và chăm bón chúng. Em bé thứ hai tiến tới. Tay bê một sọt quả to như quả dưa. Mi-tin tuông đó là dưa và hỏi : "Dúa đỏ, phải không cậu ?”. Em bé nói không phải là dưa đỏ mà là táo, và thậm chí những trái đó củng không phải là những trái to nhất nữa. Tin-tin chưa hết ngạc nhiên, thì lúc đó một em bé đẩy một xe đầy những quả đi tới và khoe sản phẩm của mình. Tin-tin nói rằng mình chùa bao giờ thấy những quả dúa. Khi ra đời, mình sẽ trồng những quả dưa to như thế I
Giả sử hai nhân vật Tin-tin và Mi-tin trong câu chuyện Ở Vương quốc Tương Lai không cùng nhau lần lượt đi thăm công xưởng xanh và khu vườn kì diệu mà cùng lúc mỗi người tới thăm một nơi. Hãy ghi lại câu chuyện theo hướng đó (trình tự không gian).
Trong
khu vườn
kì diệu
Mi-tin đến thăm khu vườn kì diệu. Thấy một em mang một chùm quả trên đầu gậy, Mi-tin khen : “Chùm bê đẹp quá!” Em bé trả lời rằng đó không phải là lê mà là nho. Chính em đã nghĩ ra cách trồng và chăm bón chúng. Em bé thứ hai bê đến một sọt quả, Mi-tin tưởng đó là dưa đỏ, hóa ra là những quả táo, mà vẫn chưa phải là loại to nhất. Em bé thứ ba thì đẩy tới khoe một xe đầy những quả mà Mi-tin tưởng là bí đỏ. Nhưng đó lại là những quả dưa. Em bé nói rằng khi nào em ra đời em sẽ trồng những quả dưa to như thế.
Trong
công
xưởng
xanh
Trong khi Mi-tin đang ở khu vườn kì diệu thì Tin-tin đến thăm công xưởng xanh. Thấy một em bé mang một cái máy có dôi cánh xanh. Tin-tin hỏi em đang làm gì. Em bé nói rằng khi nào em ra đời em sẽ dùng đôi cánh này để chế ra một vật làrh cho con người hạnh phúc. Em bé còn hỏi Tin-tin có muốn xem cỗ máy không, vì cỗ máy sắp chế xong rồi. Tin-tin háo hức muốn xem. Vừa lúc ấy một em bé khoe với Tin-tin ba mươi lọ thuốc trường sinh. Em bé thứ ba từ trong đám đông bước ra mang đến một thứ ánh sáng lạ thường. Em bé thứ tư kéo tay Tin-tin khoe một chiếc máy biết bay trên không như chim. Em bé thứ năm khoe với Tin-tin chiếc máy biết dò tìm những kho báu trên mặt trăng.
Cách kể chuyện ở bài tập 2 có điểm gì khác so với với bài tập 1 ? a) Về trình tự sắp xếp sự việc :
Ở bài tập 2, sự việc được sắp xếp theo trình tự không gian. Trong khi đó ở bài tập 1, sự việc được sắp xếp theo trình tự thời gian.
b) Về những từ ngữ nối hai đoạn :
Theo cách kể 1
Theo cách kể 2
-Từ ngữ Trước hết
- Từ ngữ Mi-tin đến thăm khu
mở đẩu đoạn 1
mở đầu vườn kì diệu đoạn 1
- Từ ngữ Rời khỏi công
- Từ ngữ Trong khi Mi-tin đang ở
mở đầu xưởng xanh
mở đầu khu vườn kì diệu thì
đoạn 2
đoạn 2	Tin-tin đến thăm công
xưởng xanh