SGK GDCD 8 - Bài 1: Tôn trọng lẽ phải
Bài TÔN TRỌNG LẼ PHẢI - ĐẶT VẤN ĐỀ Trong cuộc sống hằng ngày, có nhiều mối quan hệ xã hội khác nhau, nếu ai cũng có cách xử sự đúng đắn, biết tôn trọng lẽ phải, thực hiện tốt những quy định chung của cộng đồng... thì sẽ góp phần làm cho xã hội trở nên lành mạnh, tốt đẹp hơn. Có thể nêu ra một vài trường hợp : Khi làm quan Tuần phủ Hưng Hoá, Nguyễn Quang Bích* đặc biệt lưu ý diệt trừ nạn tham ô. Có viên Tri huyện Thanh Ba tham nhũng, ăn hối lộ của một nhà giàu rồi xử cho hắn thắng kiện trong vụ chiếm đoạt ruộng đất của người nghèo. Không những thế, viên Tri huyện còn bắt giam người nông dân nọ, ghép tội gây rối trị an. Biết Nguyễn Quang Bích là viên quan liêm chính, người nông dân bị oan liền làm đơn khiếu nại. Quan Tuần phủ phái người về điều tra. Vụ án được đưa ra ánh sáng. Ông bắt tên nhà giàu trả lại ruộng cho người nông dân, phạt y về tội ức hiếp và đút tiền hối lộ. Tri huyện Thanh Ba bị mất chức. Anh ruột Tri huyện Thanh Ba là Hình bộ Thượng thư biên thư ngỏ cho Nguyễn Quang Bích xin tha bổng cho Tri huyện. Ông kiên quyết không nghe và trả lời : "Tôi và ông đều là quan của triều đình, phải công bằng, chính trực. Tri huyện Thanh Ba ăn hối lộ, đổi trắng, thay đen. Nếu vì nể ông mà tha tội cho hắn, hoá ra tồi và ông đồng loã với việc làm xấu xa của 'hắn hay sao ? Điều ấy thì không thể...". (Phỏng theo truyện Làng Nho, NXB Văn hoá - Thông tin, Hà Nội, 1999) Trong các cuộc tranh luận, có bạn đưa ra ý kiến nhưng bị đa sô các bạn khác phản đối. Nếu thấy ý kiến đó đúng thì em sẽ xử sự như thế nào ? Nếu biết bạn mình quay cóp trong giờ kiểm tra, em sẽ làm gì ? Chú thích * Nguyễn Quang Bích (7-5-1832 - 15-12-1889) : Đỗ cử nhân năm 1861, người làng Trình Phô', huyện Trực Định, phủ Kiến Xương (Nam Định), nay thuộc xã An Ninh, huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình. . G?fí ý Em có nhận xét gì về việc làm của quan Tuần phủ Nguyễn Quang Bích trong câu chuyện trên ? Theo em, trong những trường hợp trên, hành động như thế nào được coi là đúng đắn, phù hợp ? Vì sao ? - NỘI DUNG BÀI HỌC Lẽ phải là những điều được coi là đúng đắn, phù hợp với đạo lí và lợi ích chung của xã hội. Tôn trọng lẽ phải là công nhận, ủng hộ, tuân theo và bảo vệ những điều đúng đắn ; biết điều chỉnh suy nghĩ, hành vi của mình theo hướng tích cực ; không chấp nhận và không làm những việc sai trái. Tôn trọng lẽ phải giúp mọi người có cách ứng xử phù hợp, làm lành mạnh các mối quan hệ xã hội, góp phần thúc đẩy xã hội ổn định và phát triển. - BÀI TẬP Em lựa chọn cách giải quyết nào trong trường hợp sau đây và giải thích vì sao ? Trong các cuộc tranh luận với các bạn cùng lớp, em sẽ : Bảo vệ đến cùng ý kiến của mình, không cần lắng nghe ý kiến của người khác ; Ý kiến nào được nhiều bạn đồng tình thì theo ; Lắng nghe ý kiến của bạn, tự phân tích, đánh giá xem ý kiến nào hợp lí nhất thì theo ; Không bao giờ dám đưa ra ý kiến của mình. Nếu người bạn thân của em mắc khuyết điểm, em sẽ lựa chọn phương án nào sau đây, vì sao ? Bỏ qua như không biết đến khuyết điểm đó và vẫn chơi thân với bạn như bình thường ; Xa lánh, không chơi với bạn ; Chỉ rõ cái sai cho bạn và khuyên bạn, giúp đỡ bạn để lần sau bạn không mắc phải khuyết điểm đó nữa. Theo em, hành vi nào sau đây thể hiện sự tôn trọng lẽ phải ? Chấp hành tốt mọi nội quy nơi mình sống, làm việc và học tập ; Chỉ làm những việc mà mình thích ; Phê phán những việc làm sai trái ; Tránh tham gia vào những việc không liên quan đến mình ; đ) Gió chiều nào che chiều ấy, cố gắng không làm mất lòng ai; Lắng nghe ý kiến của mọi người, nhưng cũng sẵn sàng tranh luận với họ để tìm ra lẽ phải ; g) Bực tức và phê phán gay gắt những người không có cùng quan điểm với mình. Hãy kể một vài ví dụ về việc tôn trọng lẽ phải hoặc không tôn trọng lẽ phải mà em biết. Em hãy sưu tầm một số câu ca dao, tục ngữ, danh ngôn nói về tôn trọng lẽ phải. Theo em, học sinh cần phải làm gì để trở thành người biết tôn trọng lẽ phải ?