Giải Địa Lí 7 - Bài 20: Hoạt động kinh tế của con người ở hoang mạc
bai 20. HOẠT ĐỘNG KINH ĩế CỦA CON NGƯỜI ở HOANG MẠC HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI LÝ THUYỀT Quan sát cúc ảnh (SGK trang 64), cho biết: Ngoài chăn nuôi du mục ở hoang mạc còn có hoạt động kinh tế cổ truyền nào khác ? Trả lời Ngoài chăn nuôi du mục ở hoang mạc còn có hoạt động kinh tế cổ truyền: trồng trọt trong ốc đảo (chà là, cam, chanh, lúa mạch...), dùng lạc đà để vận chuyển và buôn bán xuyên qua các hoang mạc rộng lớn. Quan sát các anh (SGK trang 65), phân tích vai trò của kĩ thuật khoan sâu trong việc lủm biến đôi bộ mặt của hoang mạc. Trả lời Hình 20.3: là cảnh trồng trọt ở những nơi có dàn tưới nước tự động xoay tròn của Li-bi. Cây cối chỉ mọc ở những nơi có nước tưới, hình thành nên những vòng tròn xanh, bên ngoài vòng tròn là hoang mạc. Để có được nước tưới như vậy, phải khoan đến các vỉa nước ngầm rất sâu nên rất tốh kém. Hình 20.4: là cảnh các dàn khoan dầu mỏ với các cột khói của khí đồng hành đang bốc cháy. Các giếng dầu này thường nằm rất sâu. Như vậy, với kĩ thuật khoan sâu, người ta có thể khoan đến các túi nước ngầm hay các túi dầu nằm sâu bên dưới các hoang mạc. Nhờ đó, con người đã tiến vào khai thác và làm biến đổi bộ mặt của nhiều vùng đất hoang mạc (như ở Tây Nam Hoa Kì, Trung Đông, bán đảo Ả Rập, Bắc Phi và Trung Á), một số đô thị 43 hiện đại mọc lên giữa hoang mạc, làm xuất hiện một ngành kinh tế mới là du lịch qua hoang mạc Nêu một số thí dụ cho thấy những tác động của con người đã làm tăng diện tích hoang mục trên thế giới. Trả lời Ở các khu dân cư ven Xa-ha-ra, do khai thác cây xanh quá mức để lấy củi đun nấu, làm thức ăn cho chăn nuôi... cát lấn dần vào khu dân cư, mỡ rộng diện tích hoang mạc. Nêu một số biện pháp nhằm hạn chê' sự phát triến của hoang mạc. Trả lời Đưa nước vào hoang mạc bằng giếng khoan hay bằng kênh đào. Trồng cây gây rừng chông cát bay, cải tạo khí hậu. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP Trình bày các hoạt động kinh tế cổ truyền và kinh tế hiện đại trong các hoang mạc ngày nay. Trả lời Hoạt động kinh tế cổ truyền dựa vào sự thích nghi của con người với môi trường hoang mạc khắc nghiệt: chăn nuôi du mục là hoạt động kinh tế quan trọng nhát, trong khi trồng trọt chỉ có trong các ốc đảo, chuyên chở hàng hoá chỉ có ở vài dân tộc. Hoạt động kinh tế hiện đại dựa vào cải tạo hoang mạc như đưa nước đến bằng kênh đào hay giếng khoan sâu... để trồng trọt, chăn nuôi, xây dựng các đô thị mới hoặc khai thác tài nguyên thiên nhiên (dầu mỏ, khí đốt, Urani, các quặng kim loại quý hiếm...), hoặc khai thác đặc điểm môi trường hoang mạc để phất triển du lịch... Nêu một sô' biện pháp đang được sử dụng để khai thác hoang mạc và hạn chế quá trình hoang mạc mở rộng trên thế giới. Trả lời Đưa nước vào hoang mạc bằng giếng nước cổ truyền, bằng giếng khoan sâu hay bằng kênh mương dẫn nước để khai thác hoang mạc. Trồng cây gây rừng để vừa chông cát bay, vừa cải tạo khí hậu hoang mạc và hạn chế quá trình hoang mạc hoá. BÀI TẬPTRẮC NGHIỆM Khoanh tròn câu trả lời đúng nhất: Hoạt động kinh tê cổ truyền của các dân tộc sống trong hoang mạc là khai thác dầu khí, du lịch. vận chuyển hàng hoá, thâm canh lúa nước. c. làm nương rẫy, chăn nuôi du mục. D. chăn nuôi du mục, trồng trọt trong ốc đảo. Các hoạt động kinh tế hiện đại ở hoang mạc là trồng trọt trong ôc đảo. chăn nuôi du mục. c. khai thác dầu khí, du lịch. D. vận chuyển hàng hoá bằng lạc đà. Nông nghiệp ở hoang mạc có điều kiện phát triển mạnh ưong những năm gần đây là nhờ đẩy mạnh cơ giới hoá. sự tiến bộ của kĩ thuật khoan sâu. c. lai tạo được nhiều giông cây, con thích hợp. D. xây dựng các công trình thuỷ lợi lớn. Loại gia súc được nuôi khá phổ biến ở vùng hoang mạc là A. tuần lộc. B. lợn. c. bò. D. lạc đà. Diện tích hoang mạc trên thế giới ngày càng mở rộng chủ yếu là do A. cát lân. B. nhiều năm không có mưa. c. tác động của con người. D. biến đổi của khí hậu toàn cầu. Đáp án 1D 2C 3B 4D 5C