SGK Ngữ Văn 6 - Treo biển

BÁI 12
Kết quả cẩn đạt
Bước đầu nắm được định nghĩa truyện cười. Hiểu được nội dung, ý nghĩa của những truyện trong bài học. Hiểu được nghệ thuật gây cười và kể được những truyện này.
Nắm được ý nghĩa và công dụng của sô' tù và lượng từ.
Nắm được đặc điểm và cách thức kê’chuyện tưởng tượng.
VĂN BẢN
TREO BIỂN
(Truyện cười
Một cửa hàng bán cá làm cái biển đề mây chữ to tướng :
"ở ĐÂY CÓ BÁN CÁ TƯƠI"
Biển vừa treo lên, có người qua đường xem, cười bảo :
Nhà này xưa quen bán cá ươnO hay sao mà bây giờ phải đề biển là cá "tươi"?
Nhà hàng nghe nói, bỏ ngay chữ "tươi" đi.
Hôm sau, có người khách đến mua cá, cũng nhìn lên biển, cười bảo :
Người ta chẳng nhẽ ra hàng hoa mua cá hay sao, mà phải đề,là "ở đây"?
Nhà hàng nghe nói, bỏ ngay hai chữ "ở đầy" đi.
Cách vài hôm, lại có một người khách đến mua cá, cũng nhìn lên biển, cười bảo:
ở đây chẳng bán cá thì bày cá ra để khoe hay sao mà phải đề là "có bán"?
Nhà hàng nghe nói lại bỏ ngay hai chữ "có bán" đi. Thành ra biển chỉ còn có mỗi một chữ "cá". Anh ta nghĩ trong bụng chắc từ bây giờ không còn ai bắt bẻo gì nữa.
Vài hôm sau, người láng giềng sang chơi, nhìn cái biển, nói:
Chưa đi đến đầu phố đã ngửi mùi tanh, đến gần nhà thây đầy nhũng cá, ai chẳng biết là bán cá, còn đề biển làm gì nữa ?
Thế là nhà hàng cat nốt cái biển !
(Theo Trương Chính)
Chú thích
(★) Truyện cười : loại truyện kể về những hiện tượng đáng cười trong cuộc sông nhằm tạo ra tiếng cười mua vui hoặc phê phán những thói hư, tật xấu trong xã hội.
Cá ươn : cá không còn tươi, đã có mùi hôi.
Bắt bẻ : vặn hỏi, gây khó khăn cho người bị hỏi.
ĐỌC-HIỂUVĂN BẢN
Nội dung tâm biên đề treo ở cửa hàng ("ơ đây có bán cá tươi”) có mấy yếu tố ? Vai' trò của từng yếu tố ?
Có mây người "góp ý" về cái biển đề ở cửa hàng bán cá ? Em có nhận xét gì về từng ý kiến ?
Đọc truyện này, những chi tiết nào làm em cười ? Khi nào cái đáng cười bộc lộ rõ nhất ? Vì sao ?
Hãy nêu ý nghĩa của truyện.
Ghi nhớ
Bước đầu nắm dược định nghĩa truyện cười (như chú thích (★) trang 124).
Mượn câu chuyện nhà hàng bấn cá nghe ai "góp ý" về cái tên biển cũng làm theo, truyện tạo nên tiếng cười vui vẻ, có ý nghĩa phê phán nhẹ nhàng những người thiếu chủ kỉêh khi làm việc, không suy xét kĩ khi nghe những ý kiến khác.
LUYỆN TẬP
Nếu nhà hàng bán cá trong truyện nhờ em làm lại cái biển, em sẽ "tiếp thu" hoặc phản bác những "góp ý" của bốn người như thế nào hoặc sẽ làm lại cái biển ra sao ? Qua truyện này, có thể rút ra bài học gì về cách dùng từ ?
ĐỌC THÊM
ĐẼO CÀY GIỮA ĐƯỜNG
Xưa có một người thợ mộc dốc hết vốn trong nhà ra mua gỗ để làm nghề đẽo cày. cửa hàng anh ta ỏ ngay bên vệ đường. Người qua, kẻ lại thường ghé vào xem anh ta đẽo bắp cày.
Một hôm, một ông cụ nói:
- Phải đẽo cho cao, cho to thì cày mới dễ.
Anh ta cho là phải, đẽo cái nào cũng vừa to, vừa cao.
Mây hôm sau, một bác nông dân rẽ vào, nhìn đống cày, lăc đầu nói:
Đẽo thế này thì cày sao được ! Phải đẽo nhỏ hơn, tháp hơn mới dễ cày.
Nghe cũng có lí, anh ta liền đẽo cày vừa nhỏ, vừa tháp. Nhưng hàng đầy ra ở cửa, chẳng ai mua. Chợt có người đến bảo :
ơ miền núi, người ta vỡ hoang, toàn cày bằng voi cả. Anh mau đẽo cày to gấp đôi, gấp ba như thế này thì bao nhiêu bán cũng hết, tha hồ mà lãi.
Nghe nói được nhiều lãi, anh ta đem tất cả số gỗ của nhà còn lại đẽo toàn loại cày để cho voi cày. Nhưng ngày qua, tháng lại, chẩng thây ai đến mua cày voi của anh ta cả. Thế là bao nhiêu gỗ anh ta đẽo hỏng hết, cái thì bé quá, cái thì to quá. Vốn liếng đi đời nhà ma. Khi anh ta biết cả tin là dại thì đã quá muộn !
{Theo Trương Chính)