SGK Công Nghệ 9 - Bài 9. Kĩ thuật trồng cây vải

THUẬT TRÔNG CÂỲ VÁI
Biết được giá trị dinh dưỡng của quà vài, đặc điểm thực vật và yêu cấu ngoại cảnh cùa cây vài.
Hiểu đưực các biện pháp kĩ thuật trong việc gieo trổng, chăm sóc, thu hoạch, bảo quàn, chê biên.
- GIÁ TRỊ DINH DUỠNG CỦA QUẢ VẢI
Cây vải là loại cây đặc sản của các tỉnh Đồng bàng sông Hồng, có giá trị dinh dường cao và mang lại thu nhập đáng kể. Cùi vái chứa đường, vitamin Bị, B2, pp, chất khoáng Ca, p, Fe...
Em hãy nêu giá trị cùa cây vài.
- DẶC DIỂM TIIỰC VẬT VÀ YÊU CẦU NGOẠI CẢNH
Đặc điểm thục vật
- Cây vái được trồng bàng hạt, cành chiết hoặc ghép. Rẻ cây vải trông bàng cành chiết thường ăn nông, tập trung ờ độ sâu từ 0 - 60cm và phát triến rộng gấp từ 1,5-2 lân tán cây. Với các cây trồng bàng hạt, rẻ ăn sâu đến l,6m.
- Trên cây có hoa đực, hoa cái và hoa lường tính. Hoa đực và hoa cái không nờ cùng một lúc. Khi ra hoa, gặp thời tiết ấm, nắng, khô, ít mây mù hoặc mưa phùn thì tỉ lệ đậu quả sẽ cao.
Yêu cầu ngoại cảnh
Nhiệt độ thích hợp từ 24°c - 29°c. Trong năm (tháng 1, 2) cần có nhiệt độ thấp để tạo điéu kiện cho cây phân hoá mám hoa. Nhiệt độ thích hợp cho việc ra hoa, thụ phấn, thụ tinh là 18°c - 24°c.
Lượng mưa tối thiểu trong năm là 1250mm. Độ ẩm không khí 80 - 90%, chịu được hạn nhưng chịu úng kém.
Ánh sáng : Nắng càng nhiêu càng thuận lợi cho sự hình thành hoa.
Đất : Cây vải có thế trồng trên đất phù sa, đất đổi... nhưng thích hợp là đất phù sa, có táng đất dày, độ pH từ 6 - 6,5.
m - Kĩ THUẬT TRÔNG VÀ CHĂM SÓC
Một sô giống cây vải
Hình 20. Một số giống vải
1. Vài chua; 2. vải thiều
Hiện nay có 3 giống : vải chua (h.20.1), vải thiều (h.20.2) và gióng lai giữa vải chua và vải thiêu. Trong ba giống trên thì giống vải thiếu có chất lượng tốt hon đang được phát triển mạnh.
Nhân giông cây
Phương pháp nhân giống phổ biến là chiết cành, ghép cành và ghép mát.
Chiết cành : Ngoài kĩ thuật chung đã nêu ở trên, cản lưu ý một số điếm sau :
Chọn cành chiết có đường kinh từ 0,5 - l,5cm, dài từ 40 - 60cm trên cây mẹ đã cho quả hên tục nhiêu năm, phấm chất tốt.
Sau khi chiết từ 30 - 60 ngày, rẻ chuyến sang màu vàng nâu thì cát cành chiết rỗi giâm vào vườn ươm với khoảng cách 20cm X 20cm hoặc 30cm X 30cm. Tưới nước thường xuyên và làm giàn che náng.
Ghép
Tạo gốc ghép bàng cách gieo hạt vải chua trong vườn ươm. Tiên hành chăm sóc đây đủ cho cây phát triển, khi cây có đường kính lcm thì bát đầu ghép.
Có thế sử dụng các phương pháp để ghép vải như ghép áp, ghép đoạn cành, ghép chẻ bên, ghép nêm, ghép mát cùa sổ.
Trồng cây
à) Thời vụ
Thường trống từ tháng 2 - 4 (vụ xuân), thạng 8 - 9 (vụ thu) ờ các tỉnh phía Bác. b) Khoảng cách trông (bảng 6)
Loại đất
Khoảng cách (m)
Mật độ (cây/ha)
Đất đổng bằng
9 X ío ;
10 X 10
100 - 110
Đất đổi
7x8;
8x8
150 - 180
Báng 6
KHOÁNG CÁCH VÀ MẶT ĐỘ CÂY
c) Đào hố, bón phân lót: Tiến hành đào hố, bón phân lót trước khi trổng 1 tháng như đối với cây nhãn (bảng 7).
Loại đất
Kích thuớc (cm)
Khối luọng phân bón (kg/hố)
Sâu
Rộng
Hũu cơ
Lân (P)
Kali (K)
Đất đồng bằng
40
80
20 - 30
0,5
0,5
Đất đồi
60 - 80
100
30-40
0,6
0,6
Chăm sóc
à) Làm cò, vun xới kết hợp trổng xen các cây họ Đậu.
Bón phân thúc cung cấp chất dinh duờng cho cây vào thòi kì xuất hiện mầm hoa, có quả non và sau khi thu hoạch quả.
Rải phán đêu trên mặt đất duới tán cây rồi lấp một lớp đất mỏng, sau đó tuới ám cho cây. Đối với thời kì bón sau thu hoạch, cân đào rãnh xung quanh cách mép ngoài của tán cây chừng 20cm. Rãnh rộng 30cm và sâu 30 - 40cm tuỳ theo loại đất. Rài phân vào rãnh rôi lấp đất. Luong phân bón o thời kì này chiếm 2/3 khối lượng phân bón thúc. Ngoài ra có thể phun phân vi lượng (kẽm, sát, môlipđen...) lên lá.
Tưới nước thường xuyên cho cây phát triển. Trước khi cây ra hoa, hạn chế tưới nước để tạo điéu kiện cho cây phân hoá mầm hoa.
Tạo hình, sửa cành : Cát bỏ các cành vượt, cành bị sáu, bệnh, cành nhò.
Phòng trừ sâu, bệnh : Phòng trừ các loại sâu, bệnh phá hại vải giống như ở cây nhãn.
- THU HOẠCH, BẢO QUÁN, CHẾ BIẾN
1, Thu hoạch : Khi vỏ quả màu xanh vàng chuyến sang màu hóng hoặc đò thảm là thu hoạch được.
Bẻ từng chùm quâ, không kềm theo lá vì khoảng cách giữa các cành quả với phân lá dưới cành quả có các mâm ngủ (h.21).
1
Hình 21. VỊ trí bẻ cành quả 1. Vị tri bé quá ; 2. Các mẩm ngủ
Quả vải chứa nhiều đường, vitamin, chất khoáng được sử dụng để ăn tươi, sấy khô, làm đồ hộp.
2. Bảo quản : Quả được hái xuống để nơi râm mát, sau đó cho vào sọt, hộp các tông, túi ni lông rói đưa đến nơi tiêu thụ hoặc bảo quản trong kho lạnh.
3. Chê biên : Tiên hành sấy vải bàng lò sấy với nhiệt độ 50°C - 60°C.
Cây vải được trồng vào vụ xuân và vụ thu.
Đảm bảo các yêu cầu kĩ thuật về mật độ, khoảng cách, cách trồng và chăm sóc để cho cây sinh trưởng, phát triển tốt.
Câu hỏi
Em hãy nêu giá trị của cây vải và các yêu cầu ngoại cảnh của cây vài.
ơ địa phuơng em trồng giống vải gi ?
Hãy nêu yêu cầu kĩ thuật của việc gieo trồng, chàm sóc và thu hoạch vải.
Có thê em chua biết
Vùng trồng vải chủ yếu cùa Việt Nam là Đồng bàng sông Hổng, trung du, miền núi Bác Bộ và một phán khu IV. Những nơi trồng nhiều là huyện Thanh Hà (Hải Dương), Lục Ngạn (Bác Giang), Hạ Hoà (Phú Thọ), Hà Nội, Hoà Bình.