SGK Lịch Sử 6 - Bài 10 - Những chuyển biến trong đời sống kinh tế (1 tiết)

Chương II
THỜI ĐẠI DỰNG NƯỚC :
VĂN LANG - ÂU LẠC
Bài 10
NHỮNG CHUYỂN BIỂN TRONG ĐỜI SÓNG KINH TÊ'
í. Công cụ sản xuất được cải tiến như thế nào ?
Hình 28 - Rìu đá Hoa Lộc
Hình 29 - Rìu đá Phùng Nguyên
Những người nguyên thuỷ trên đâ't nước ta tiếp tục mở rộng vùng cư trú. Một số đã dừng lại ở các vừng chân núi, thung lũng ven khe, suối..., một sô' khác thì chuyên xuôhg các vùng đất bãi ven sông, dựng chòi, cuốc đâ't trồng trọt, làm chuồng nuôi lợn, gà, chó... Các nhà khảo cổ đã phát hiện được rất nhiều địa điểm chứa đựng những lưỡi rìu đá có vai được mài rộng ra hai mặt, những lưỡi đục, những bàn mài và những mảnh cưa đá. Sô' công cụ bằng xương, sừng cũng nhiều hơn. Bên cạnh đó, họ còn tìm thây nhiều loại hình đồ gô'm
như bình, vò, nồi cùng nhiều hạt chuỗi đá, vỏ ốc... Người nguyên thuỷ cung đa biết làm chì lưới bằng đất nung để đánh cá.
Trong một số di chỉ như Phùng Nguyên (Phú Thọ), Hoa Lộc (Thanh Hoá), Lung Leng (Kon Turn) có niên đại cách đây 4.000 - 3.500 năm, các nhà khảo cổ đã phát hiện được hàng loạt công cụ : những rìu đá, bôn đá được mài nhẵn toàn bộ, có hình dáng cân xứng. Họ còn tìm thấy những đồ trang sức, những loại đồ gốm khác nhau như bình, vò, vại, bát đĩa, cốc có chân cao... Những mảnh gốm thường in hoa văn(1) hình chữ s nốì nhau, đôi xứng hoặc in những con dấu nổi, liền nhau với những đường cuộn theo hình tròn hay hình chữ nhật, những đường chấm nhỏ li ti chạy dài trên một nền phang.
Em có nhận xét gì vê trình độ sản xuất công cụ của người thời đó ?
Hình 30 - Hoa văn trên đồ gốm Hoa Lộc
Thuật luyện kim đã được phát minh như thế nào ?
Cuộc sống của người nguyên thuỷ ngày càng ổn định hơn. Dần dần đã xuất hiện những làng bản đông dân ở các vùng ven sông, đặc biệt là ven các con sông lớn như sông Hồng, sông Mã, sông cả, sông Đồng Nai ..., gồm nhiều gia đình thuộc nhiều thị tộc khác nhau. Cuộc sông định cư® lâu dài đòi hỏi con người lúc đó phải cải tiến hơn nữa các công cụ sản xuất và đồ dùng hằng ngày.
Hoa văn : hình vẽ hay in trên đồ vật, công cụ.
Định cư : sinh sống láu dài ở một nơi nhất định.
Nhờ sự phát triển của nghề làm đồ gôm, người Phùng Nguyên, Hoa Lộc đã phát minh ra thuật luyện kim.
Kim loại được dùng đầu tiên là đồng.
ở Phùng Nguyên, Hoa Lộc và các di chỉ khác cùng thời trên khắp nước ta, người ta đã phát hiện được nhiều cục đồng, xỉ đồng, dây đồng, dùi đồng. Thuật luyện kim đã được phát minh.
Theo em, phát minh này có ý nghĩa như thế nào ?
Nghề nông trồng lúa nước ra đời ở đâu và trong điêu kiện nào ?
Theo các nhà khoa học, nước ta là một trong những quê hương của cây lúa hoang. Với nghề nông vốn có và với hàng loạt công cụ sản xuất được cải tiến, những người nguyên thuỷ sông định cư lâu dài ở vùng đồng bằng ven sông, ven biên. Họ đã trồng được nhiều loại cây, củ và đặc biệt là cây lúa. Việc phát hiện hàng loạt lưỡi cuốc đá được mài nhẵn toàn bộ ở các di chỉ Hoa Lộc, Phùng Nguyên... đã chứng tổ điều đó. Người ta còn tìm thây ở đây gạo cháy, dấu vết thóc lúa bên cạnh các bình, vò đất nung lớn. Nghề nông trồng lúa dã ra đời. Trên các vùng cư trú rộng lớn ở đồng bằng ven sông, ven biển, cây lúa nước dần dần trở thành cây lương thực chính của con người. Cây lúa cũng được trồng ở vùng thung lũng, ven suôi.
Việc trồng các loại rau, đậu, bầu, bí... và việc chăn nuôi gia súc, đánh cá... cũng ngày càng phát triển. Cuộc sông của con người được ổn định hơn và vùng đồng bằng màu mỡ của các con sông lớn như sông Hồng, sông Mã, sông cả, sông Thu Bồn, sông cửu Long ... dần dần trở thành nơi sinh sống lâu dài của con người ở đây.
Theo em hiếu, vì sao tù đây con người có thê định cư lâu dài ở đông bằng ven các sông lớn ?
CÂU HỎI
Hãy điểm lại những nét mới vế công cụ sản xuất và ý nghĩa của việc phát minh ra thuật luyện kim.
Theo em, sự ra đời của nghề nông trồng lúa nước có tầm quan trọng như thế nào ?
Hãy trình bày sự đổi thay trong đời sống kinh tế của con người thời kì này so với người thời Hoà Bình - Bắc Sơn.