SGK Lịch Sử 6 - Bài 6 - Văn hóa cổ đại (1 tiết)

  • Bài 6 - Văn hóa cổ đại (1 tiết) trang 1
  • Bài 6 - Văn hóa cổ đại (1 tiết) trang 2
  • Bài 6 - Văn hóa cổ đại (1 tiết) trang 3
  • Bài 6 - Văn hóa cổ đại (1 tiết) trang 4
  • Bài 6 - Văn hóa cổ đại (1 tiết) trang 5
Bài 6
VĂN HOÁ Cổ ĐẠI
Thời cổ đại, khi nhà nước được hình thành, loài người bước vào xã hội văn minh. Trong buổi bình minh của lịch sử, các dân tộc phương Đông và phương Tây đã sáng tạo nên nhiều thành tựu văn hoá rực rỡ mà ngày nay chúng ta vẫn đang được thừa hưởng.
Các dân tộc phương Đông thời cổ đại đã có những thành tựu văn hoá gì ?
Đê’ cày cây cho đúng thời vụ, những người nông dân luôn phải “trông trời, trông đất”. Dần dần, họ biết được sự chuyển động của Mặt Trời, Mặt Trăng và các hành tinh đã ảnh hưởng tới việc “mưa thuận, gió hoà” hằng năm. Đó là những tri thức đầu tiên về thiên văn. Cũng từ những hiểu biết đó, người phương Đông đã sáng tạo ra lịch, chia một năm ra 12 tháng, mỗi tháng có khoảng 29 đến 30 ngày. Họ còn biết làm đồng hồ đo thời gian.
Người phương Đông cô’ đại đều dùng chữ tượng hình Chữ tượng hình : dùnẹ hình giản lược của một vật để làm chữ gọi vật đó hoặc dùng một số đường nét làm chữ đè thê hiện một ý nào đó.
^ mô phỏng vật thật đê nói lên ý nghĩ của con người. Những chữ này được viết trên giây Pa-pi-rút,
pc
«1
, -4Z*
m
Jin
V
V
o
«1 Jj & ê
1 **■ s
1 1 1
□k
1 A *
Ml
ww
III
»; Ằ®
*8
Qii
UJ
s
>**A
ĩĩì
«»1
m
A 1*
I* «k
3
Ak
r
*
Jj
III
aa
ex
Uu
hr
ra
-VI
1 1
$
JW
€2-
Ji*
4
. * J
Hình 11 - Chư tượng hình Ai Cập (khắc trên tường lăng mộ vua Ram-xét VI)
trên mai rùa, trên thẻ tre hoặc trên các phiến đất sét ướt rồi đem nung khô.
Trong lĩnh vực toán học, người Ai Cập cổ đại đã nghĩ ra phép đếm đến 10 và rất giỏi về hình học. Họ đã tính được số pi bằng 3,16. Còn người Lưỡng Hà lại giỏi về số’ học. Các chữ sô' ta đang dùng ngày nay, kê’ cả sô' 0, là thành tựu lớn do người Ân Độ cổ xưa sáng tạo nên.
Người Hi Lạp và Rô-ma đã biết làm lịch dựa theo sự di chuyên của Trái Đất quay xung quanh Mặt Trời. Họ tính được một năm có 365 ngày 6
Các dân tộc phương Đông đã xây dựng nên những công trình kiến trúc đồ sộ. Những kim tự tháp cổ ở Ai Cập, thành Ba-bi-lon ở Lưỡng Hà... mãi mãi là những kì quan đê’ cả thế giới chiêm ngưỡng và thán phục.
Người Hi Lạp và Rô-ma đã có những đóng góp gì vê văn hoa ?
. c , . X , _ „ _ ,, ,	Hình 13 - Thành Ba-bi-lon với cone đền I-sơ-ta
giờ, chia thành 12 tháng. Đó là Dương lịch.
Người Hi Lạp và Rô-ma đã'sáng tạo ra hệ chữ cái a,b,c,
ban đầu gồm 20 chữ, sau là 26 chữ mà ngày nay chúng ta vẫn đang dùng.
Những hiểu biết của người Hi Lạp và Rô-ma cũng đạt tới một trình độ khá cao trong nhiều lĩnh vực khoa học như sô' học, hình học, thiên văn, vật lí, triết học, sử học, địa lí v.v... Trong mỗi lĩnh vực đều có những nhà khoa học nổi danh, như Ta-lét, Pi-ta-go, ơ-cơ-lít trong toán học, Ác-si-mét trong vật lí học, Pla-tôn, A-ri-xtốt trong triết học, Hê-rô-đốt, Tu-xi-đít trong sử học, Stơ-ra-bôn trong địa lí v.v... Họ là những người đặt nền móng cho nhiều ngành khoa học sau này.
Nền văn học Hi Lạp được cả thế giới biết đến với những bộ sử thi nổi tiếng I-lỉ-at, Ô-đi-xê của Hô-me, những vở kịch thơ độc đáo Ô-re-xti của Et-sin, ơ-đíp làm vua của Xô-phô-clơ v.v...
Trên đất nước Hi Lạp và Rô-ma ngày nay còn bảo tồn nhiều di tích kiến trúc và điêu khắc của thời cô’ đại, như đền Pác-tê-nông trên đồi A-crô-pôn ở A-ten, đâu trường Cô-li-dê ở Rô-ma, tượng lực sĩ ném đĩa, tượng thần Vệ nữ ở Mi-lô... Đó là những kiệt tác khiến người đời sau vô cùng thán phục.
CÂU HỎI
Em hãy nêu những thành tựu văn hoá lớn của các quốc gia phương Đông cổ đại.
Người Hi Lạp và Rô-ma đã có những thành tựu văn hoá gì ?
Theo em, nhũng thành tựu văn hoá nào củá thời cổ đại còn được sử dụng đến ngày nay ?
Hình 14 - Bình gốm Hi Lạp
Hình 15 - Đền Pác-tê-nông (Hi Lạp)
Hình 16 - Khải hoàn môn ở kinh thành Rô-ma