Giải Lí 7: Bài 21. Sơ đồ mạch điện - Chiều dòng điện
Bài 21. Sơ ĐỒ MẠCH Đ'ỆN - CHIÊU DÒNG ĐIỆN A. KIẾN THỨC CẦN NAM vững Sơ đồ mạch điện Đế mô tả đơn giun các mạch điện và mắc một mạch điện theo đúng yêu cầu, người tu sử dụng các kí hiệu biểu thị các bộ phận của mạch điện để vẽ sơ đồ cho mạch điện. - Một số bộ phận của mạch điện đưực biểu diễn như hình vẽ 21.1. Nguồn điện Ilai nguồn diện mắc liên tiếp Bóng đèn Dây dẫn Công tắc đóng Công tắc mớ Hình 21.1 Chiều dòng điện Người ta quy ước: Chiều dòng diện là chiều đi từ cực dương của nguồn qua vật dẫn tới cực âm của nguồn điện. B. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI Cl. Sử dụng các kí hiệu trên đây, hãy vẽ sơ đồ cho mạch điện hình 19.3 theo đúng vị trí các bộ phận mạch điện như trên hình này. Iỉướng dẫn Ta thấy mạch điện gồm: 2 pin nối tiếp: 1 công tắc ở vị trí ngắt, 1 bóng đèn. ở câu C1 bằng cách thay đổi vị trí các kí hiệu trong sơ đồ này. C2. Hãy vẽ một sơ đồ khác so với sơ đồ đã cho (^) Hướng dẫn r-H'- ■ hay ha; —0—1 —i-ir K, + C3. Mắc mạch điện theo đúng sơ đồ đã vẽ ở câu C2, tiến hành kiểm tra và đóng công tắc để đảm bảo mạch điện kín và đèn sáng. Học sinh tự làm. C4. Xem hình 20.4 và so sánh chiều quy ước của dòng điện với chiều dịch chuyến có hướng của các electron tự do trong dây dẫn kim loại. Hưứng dẫn Chiều của dòng điện theo quy ước ngược chiều vữi chiều dịch chuyển của các electron trong dây dẫn kim loại. Chú ý C5. Hãy dùng mũi tên như trong sơ đồ mạch điện hình 21.la đế biểu diền chiều dòng điện trong các sơ đồ mạch điện hình 21.lb, c, d. Mạch điện kín các electron dịch chuyến trong dây kim loại từ cực âm sang cực dương của nguồn điện. Chiều dòng điện trong dây kim loại ngược chiều với chiều dịch chuyến của các electron. Từ chú ý trên, biếu diễn chiều dòng điện như trên sơ đồ. C6. Hãy tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của chiếc đèn pin thưừng dùng dạng ống tròn, vỏ nhựa (hình 21.2). Nguồn điện của đèn gồm mây chiếc pin? Kí hiệu nào cho trong bảng trên đây tương ứng với nguồn điện này? Thông thường, cực dương của nguồn điện lắp về phía đầu hay phía cuối của đèn pin? Hãy vẽ sơ đồ mạch điện của đồn pin và dùng mũi tên kí hiệu chiều dòng điện chạy trong mạch điện này khi công tắc đóng. Hướng dẫn Nguồn điện của đèn gồm 2 pin. Kí hiệu của nguồn điện này là: Thông thường cực dương của nguồn điện được lắp về phía đầu của đèn (về phía bóng đèn). K -Il l|- HƯỚNG DẪN GIẢI BÀI TẬP Bl. Kẻ đoạn thẳng nối mỗi điểm ở cột bên phải với một điểm ở cột bên trái trong bảng dưới đây để chỉ ra sự tương ứng giữa mỗi bộ phận mạch điện và kí hiệu so' đồ của nó. Bóng đèn • • nil - Nguồn điện ♦ • Dấy dần Công rác dóng Hai nguồn diên mac liền tiêp Còng rac ngát Hướng dẫn Bóng đèn Nguổn diện Dây dần Công tác dóng Hai nguồn điện mác liên tiếp Công tác ngát B2. Hãy vẽ sơ đồ mạch điện hình a, hình b và vẽ thêm mũi tên vào mỗi sơ đồ để chi chiều dòng điện chạy trong mạch đó khi công tắc đóng. a b Hướng dẫn Sơ đồ mạch điện hình a Sơ đồ mạch điện hình b —&H— B3. Ở nhiều xe đạp có lắp một nguồn điện (đinamô) để thắp sáng đèn. Quan sát ta chỉ thấy có một dây dẫn nói từ đinamô tới hóng đèn. Vì sao đèn vẫn sáng khi đinamô hoạt động? Hãy vẽ so' đồ mạch điện từ đinamô tới đèn trước của xe đạp? Hướng dẫn Dây thứ hai chính là khung xe đạp (thường bàng sắt) nôi cực thứ hai của đinamô (vỏ của đinamô) với đầu thứ hai của bóng đèn. Chú ý: đinamô có cực dương và âm thay đối luân phiên (theo nguồn xoay chiều).