Giải Lí 7: Bài 29. An toàn khi sử dụng điện

  • Bài 29. An toàn khi sử dụng điện trang 1
  • Bài 29. An toàn khi sử dụng điện trang 2
  • Bài 29. An toàn khi sử dụng điện trang 3
  • Bài 29. An toàn khi sử dụng điện trang 4
  • Bài 29. An toàn khi sử dụng điện trang 5
  • Bài 29. An toàn khi sử dụng điện trang 6
Bài 29. AN TOÀN KHI sử DỤNG ĐIỆN
A. KIẾN THỨC CẦN NAM vững
Dòng diện qua cơ thể người có thể gây nguy hiếm như thế nào?
Co' thế người là một vật dần điện, dòng điện có the chạy qua cơ thế ngưừi khi chạm vào mạch điện tại bất kì vị trí nào của cơ thế.
Tùy theo cường độ dòng điện mạnh hay yếu mà tác dụng của dòng điện lên cơ thế có những mức độ khác nhau:
+ Dòng điện có cường độ trên 10 mA (ở mạng điện sinh hoạt trong gia đình) làm co co' rất mạnh, không thế duỗi tay khỏi dây điện khi chạm phải.
+ Dòng điện có cường độ trên 25 mA đi qua ngực gây tổn thương tim.
+ Dòng điện có cường độ từ 70 mA trở lên tương ứng với hiệu điện thế từ 40 V trỏ' lên làm tim ngừng đập.
Hiện tưựng đoản mạch (ngắn mạch) và tác dụng của cầu chì
Đoản mạch (hay ngắn mạch) là hiện tượng khi hai đầu thiết bị điện bị nôi tắt bằng dây dẫn (trên thực tế gọi là chập điện).
Khi xảy ra đoản mạch, cường độ dòng điện trong mạch rất lớn có thể làm cháy dây dẫn và gây hỏa loạn.
Dế tránh tác hại của hiện tượng đoản mạch, trong mỗi mạch điện, người ta lắp thêm vào một thiết bị an toàn gọi là cầu chì.
Các quy tắc an toàn khi sử dụng điện
Trong thực hành thí nghiệm chỉ làm với hiệu điện thế dưới 40 V.
Phải sử dụng các dây dẫn có vỏ bọc cách điện.
Không được tự mình tiếp xúc với mạng điện dân dụng và các thiết bị điện nếu chưa biết rõ cách sử dụng.
Khi có người bị điện giật cần phải tìm cách ngắt ngay dòng điện bằng cách tắt công tắt, kéo cầu dao điện xuô’ng... và gọi ngay người cấp cứu.
B. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI
Cl. Tay cầm bút thử điện phải như thế nào thì bóng đèn của bút thử điện sáng?
Lắp mạch điện với mô hình “người điện” như hình 29.1, một đầu của bóng đèn pin nối với người điện, đầu kia của đèn ở phía sau người điện được nối vào chốt 1.
Đóng công tắc, chạm đầu 2 vào bất cứ chỗ nào của “người điện” và quan sát bóng đèn.
Hướng dẫn
Để bóng đèn bút thử điện sáng cần đưa đầu vít của bút thử điện vào nơi cần kiểm tra điện và tay cầm phải tiếp .xúc với chốt cài hai đầu kia bằng kim loại của bút thử điện.
Đóng công tắc, khi chạm đầu 2 vào bất cứ chỗ nào của người điện thì bóng đèn luôn sáng.
Nhận xét: Dòng điện có thế qua cơ thể người khi chạm vào mạch điện tại bất kì vị trí nào của cơ thế -> có thể làm chết người.
C2. So sánh II với I2 và nêu nhận xét: Khi bị đoản mạch, dòng điện trong mạch có cường độ...
Hãy nêu các tác hại cúa hiện tượng đoản mạch.
Hướng dẫn
+ So sánh: Ij bé hơn I2.
+ Nhận xét: khi bị đoản mạch dòng điện trong mạch có cường độ
tăng lên.
+ Các tác hại của hiện tượng đoản mạch:
Cường độ dòng điện tăng lên quá lớn có thế làm chảy hoặc làm cháy vỏ bọc cách điện và các bộ phận khác tiếp xúc với nó hoặc gần nó. Từ đó có thế gây hỏa hoạn.
Dây tóc bóng đèn đứt, dây quấn ở quạt điện bị nóng chảy và bị đứt, các mạch điện trong các dụng cụ điện tử bị đứt...
Đoản mạch (chập mạch) khi dây dẫn bị chạm vào nhau làm nối trực tiếp cực (+) với cực (-) của nguồn điện -> dòng điện qua mạch có cường độ rất lớn -> phát cháy (nguy hiểm).
C3. Quan sát sơ đồ mạch điện hình 29.3 và cho biết có hiện tượng gì xảy ra với cầu chì khi đoản mạch.
Hướng dẫn
Khi đoản mạch xảy ra với mạch điện hình 29.3 thì cầu chì nóng lên, chảy ra, bị đứt và ngắt mạch điện.
C4. Quan sát các cầu chì trong hình 29.4 hoặc các cầu chì thật. Hãy cho biết ý nghĩa số ampe ghi trẻn mỗi cầu chì.
Hướng dẫn
Ý nghĩa số ampe ghi trên mỗi cầu chì: đó là cường độ dòng điện định mức của cầu chì, nghĩa là dòng điện có cường độ vượt quá giá trị đó thì cầu chì sẽ bị đứt.
Thí dụ; Sô' ghi trên cầu chì là 1 A có nghĩa là cầu chì này sẽ bị dứt lihi cường độ dòng điện qua nó lớn hơn 1 A.
C5. Xem lại bảng cường độ dòng điện ở bài 24, cho biết nên dùng cầu chì ghi bao nhiêu air.pe cho mạch điện thắp sáng ánh đèn.
Hướng dẫn
Nên dùng cầu chì có ghi sô" 1,2 A hoặc 1,5 A.
C6. Hãy viết một câu cho biết cái gì không an tcàn điện và cách khắc phục cho mỗi hình 29.5a, b, và c.
Hướng dẫn
Hình ‘29.5a: Lõi dây điện bị hở, nếu vô ý chạm phải có thể bị điện giật rất ng'iy hiếm.
Cách khắc phục: Dùng băng dính cách điện bọc nhiều lớp thật kín lõi dây (trước đó cần ngắt điện hoặc rút nắp cầu chì).
Hình 29.5b: Nắp cầu chì ghi 2 A lại nối bằng dây chì 10 A là quá xa với mức quy định. Như vậy khi có sự cô về điện thì dây chì này không thế đảm bảo an toàn cho các dụng cụ điện.
Cách khắc phục: Chỉ dùng dây chì có ghi số 2 A đế mắc vào nắp cầu chì.
Hình 29.5c: Có thể cậu bé này dang bật công tắc trong khi mẹ cậu đang thay (hay sửa chữa) bóng đèn. Làm như thế rất nguy hiểm vì sẽ bị điện giật. Mặc khác chân người mẹ lại tiếp xúc trực tiếp với mặt đất là không an toàn.
Cách khắc phục:
Không đươc đóng công tắc điện trong khi đang sửa chữa điện.
Khi sửa chữa điện cần đứng trên một vật cách điện (như mang dép cao su hay dép nhựa; đứng trên ghế nhựa hay ghế gỗ khô...) đế cách điện với đất và sàn nhà.
HƯỚNG DẪN GIẢI BÀI TẬP
Bl. Câu phát biểu nào sau đây là đúng?
Khi làm thí nghiệm với hiệu điện thế dưới 40V thì:
Dòng điện không khi nào đi qua cơ thể ngưừi.
Dòng điện có thể đi qua cơ thế ngưò' nhưng không gây nguy
hiểm.
104
c. Dòng điện c. the đi qua cơ thê người vù gây nguy hiếm.
Hướng dan
CÌìọìì cân D: Dòng điện có thể đi qua cơ thê người nhưng không gây nguy hiểm.
B2. Ke đoạn thẳng nối một điểm ở cột bên trái với một điểm thích hợp ở cột bên phải trong bảng dưới đây đế có được câu trả lời đúng khi nói về tác dụng sinh lí của dòng điện.
Cn‘ơu£ do doug die Li (|im
cơ ílie ugươi
Tac duu& •aulr li
TrỀn 25rnA	•
•
Co giặt các cơ
TrỄn 7 Om A	•
♦
Lhrũ tun thương tirũ
Trên lOraA	•
•
Lốm tim ngừng đáp
Iỉường dẫn
Cươug do dơuÊ dtcu qua
cơ the ugươi
T ã c d 11 uV •» 1 all li
Trên 25 ra A
Co giât CÚC cơ
Trẽn 70mA
Làm tun thương úm
Trên lOrnA
Z \
♦ •
Làm tim ngửng đụp
B3. Hiện tượng đoản mạch xảy ra khi:
Mạch điện có dây dẫn ngắn.
Mạch điện dùng pin hay acquy đế thắp sáng đèn. c. Mạch điện không có cầu chì.
D. Mạch điện bị nôi tắt bằng day đồng giữa hai cực của nguồn
điện.
Hưởng dẫn
Chọn câu D: Mạch điện bị nối tắt bằng day đồng giữa hai cực của nguồn điện.
B4. Những việc làm nào dưới đây bao đảm an toàn đối với học sinh khi sử dụng điện?
Phơi quần áo lên dây điện.
Làm thí nghiệm với dây dẫn có vỏ bọc cách điện.
Lắp cầu chì phù hợp cho mỗi thiết bị điện.
Tự mình sửa chữa mạng điện gia đình.
Làm thí nghiệm với pin hoặc acquy.
Chơi thả diều gẩn đường dây tải điện.
Hưứng dẫn
Các viậc làm:
Làm thí nghiệm với dây dẫn có vỏ bọc cách điện.
Lắp cầu chì phù họ'p cho mỗi thiết bị điện,
Làm thí nghiệm với pin hoặc acquy.