Soạn Văn 7: Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)

CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
KIẾN THỨC Cơ BẢN
® Có hai cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.
Chuyển từ (hoặc cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu và thèm các từ bị hay được vào sau từ (cụm từ) ấy.
Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu, dồng thời lược bỏ hoặc biến từ (cụm từ) chỉ chủ thể của hoạt động thành bộ phận không bắt buộc trong câu.
. Không phải câu nào có các từ bị, được củng là câu bị động.
HƯỚNG DẪN TÌM HlỂU CÂU HỎI PHAN bài học Câu 1. So sánh sự giống nhau và khác nhau giữa hai câu.
Cánh màn điều treo ở dầu bàn thờ ông vải đã dược hạ xuống từ hôm “hoá vàng”.
Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuông từ hôm “hoá vàng”.
+ Hai câu này hoàn toàn giống nhau về nội dung - và cùng đều là câu bị động.
+ Khác nhau: Câu (a) có từ được, đặc trưng của câu bị động.
Câu (b) không có.
Câu 2. Quy tắc chuyển đổi câu chủ dộng thành kiểu câu bị động.
(Em hãy đọc lại phần kiến thức cơ bản của bài).
Câu 3 a) Bạn em được giải Nhất trong kì thi học sinh giỏi.
•ì •
Tay em bị đau.
+ Hai câu trên không phải là câu bị động.
+ Vì chủ ngữ chỉ người không được hoạt động hướng vào.
HƯỚNG DẪN LUYỆN TẬP
Câu 1. Chuyển dổi mỗi câu chủ động dười dây thành hai câu bị động theo hai kiểu khác nhau.
Một nhà sư vô danh dã xây ngôi chùa ấy từ thế kỉ XIII.
Chuyển đổi:
+ Ngôi chùa ấy đã được một nhà sư vô danh xây từ thế kỉ XIII.
+ Ngôi chùa ấy đã xây từ thế kỉ XIII.
Người ta làm tất cả cánh cửa chùa bằng gỗ lim.
Chuyển đổi:
+ Tất cả cánh cửa chùa được người ta làm bằng gỗ lim.
+ Tất cả cánh cửa chùa làm bằng gỗ lim.
Người kị sĩ buộc con ngựa bạch bền gốc đào.
Chuyển đổi:
+ Con ngựa bạch được chàng kị sĩ buộc bên gốc đào.
+ Con ngựa bạch buộc bên gốc đào.
Người ta dựng một lá cờ đại ở giữa sân.
Chuyến đối:
+ Một lá cờ đại được người ta dựng ở giữa sân.
+ Một lá cờ đại dựng ỏ' giữa sân.
Câu 2. Chuyển đổi mỗi câu chủ dộng cho dưới đây thành câu bị dộng - một câu dùng từ “được”, một câu dùng từ “bị”. Cho biết sắc thái ý nghĩa của câu dùng tù “được” với cáu dùng từ “bị” có gì khác nhau.
Thầy giáo phê bình em.
+ Em bị thầy giáo phê bình.
+ Em được thầy giáo phê bình.
Người ta đã phá ngôi chùa ấy di.
+ Ngôi chùa ấy đã bị người ta phá đi.
+ Ngôi chùa ấy đã được người ta phá đi.
Trào lưu đô thị hoá đã thu hẹp sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn.
+ Sự khác biệt giữa thành thị và nông thôn đã bị trào lưu đô thị hoá thu hẹp lại.
+ Sự khác biệt giữa thành thị và nông thôn đã được trào lưu đô thị hoá thu hẹp lại.
Nhận xét:
Trong tiếng Việt từ bị được dùng với nghĩa xấu - bất lợi, không may mắn. Từ được dùng với nghĩa tốt, biểu thị sự may mắn. Bởi vậy câu (a) (b) dùng từ “bị” mới biếu thị đúng nội dung. Câu (c) dùng từ “được” mới hợp lí.
Câu 3. Viết một đoạn văn nói về ảnh hưởng của tác phẩm văn học đối với em trong đó có dùng ít nhất một câu bị động.
Trước đây em rất lười đọc sách, nhưng từ khi được mẹ tặng cho cuốn “Truyện cố tích của Anđécxen” tất cả đã thay đổi, em bị thế giới của các câu. chuyện mê hoặc. Từ Chú lính chì dũng cảm đến Cô bé bán diêm tội nghiệp, từ Chú vịt con xấu xí đến Bầy thiên nga xinh đẹp, tất cả đều kì diệu vô cùng. Kể từ đó em đã say mê đọc sách, và được mệnh danh là “mọt sách” lúc nào em không biết. Môn Văn của em tiến bộ hẳn lên. Em được cô giảo khen.