SGK Ngữ Văn 8 - Câu trần thuật

CÂU TRẦN THUẬT
I - ĐẶC ĐIỂM HÌNH THỨC VÀ CHỨC NĂNG
Đọc các đoạn trích sau và trả lời câu hỏi.
Lịch sử ta đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của dân ta. Chúng ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trung, Bà Triệu, Trần Hung Đạo, Lê Lợi, Quang Trung,... Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng.
(Hồ Chí Minh, Tinh thần yêu nước của nhăn dân ta)
Thốt nhiên một người nhà quê, mình mẩy lấm láp, quần áo ướt đầm, tất tả chạy xông vào, thở không ra lời :
- Bẩm... quan lớn... đê vỡ mất rồi !
(Phạm Duy Tốn, Sôhg chết mặc bay)
Cai Tứ là một người đần ông thâ'p và gầy, tuổi độ bôh lăm, năm mươi. Mặt lão vuông nhưng hai má hóp lại.
(Lan Khai, Lầm than)
Ôi Tào Khê ! Nước Tào Khê làm đá mòn đấy! Nhưng dong nước Tào Khê không bao giờ cạn chính là lòng chung thuỷ của ta !
(Nguyên Hồng, Một tuổi thơ văn)
Câu hỏi:
í	.
Những câu nào trong các đoạn trích trên không có đặc điểm hình thức của câu nghi vấn, câu cầu khiến hoặc câu cảm thán ?
Những câu này dùng để làm gì ?
Trong các kiểu câu nghi vân, cầu khiến, cảm thán và trần thuật, kiểu câu nào được dùng nhiều nhất ? Vì sao ?
Ghi nhớ
Câu trần thuật không có đặc điểm hình thức của các kiểu câu nghỉ vấn, cầu khiên, cảm thán; thường dùng để kể, thông báo, nhận định, miêu tả,...
Ngoài những chức năng chính trên đây, câu trần thuật còn dùng để yêu cầu, đề nghị hay bộc lộ tình cảm, cảm xúc,... (vôh là chức năng chính cua những kiểu câu khắc).
Khi viết, câu trần thuật thường kết thúc bằng dấu chấm, nhưng đôi khỉ nó có thể kết thúc bằng dấu chấm than hoặc dâu chấm lửng.
Đây là kiểu câu cơ bản và được dùng phô biêh nhát trong giao tiếp.
II - LUYỆN TẬP
1. Hãy xác định kiểu câu và chức năng của những câu sau đây :
a) Thếrồỉ DếChoắt tắt thỏ. Tôi thương lắm. Vừa thương vừa ăn năn tội mình.
(Tô Hoài, Dê'Mèn phiêu lưu kí)
b) Mã Lương nhìn cây bút bằng vàng sáng lấp lánh, em sưng sướng reo lên :
- Cây bút đẹp quá ! Cháu cảm ơn ông! cẩm ơn ông!
(Câỵ bút thần)
Đọc câu thứ hai trong phần dịch nghĩa bài thơ Ngắm trăng của Hồ Chí Minh (Trước cảnh đẹp đêm nay biết làm thế nào ?) và câu thứ hai trong phần dịch thơ (Cảnh đẹp đêm nay, khó hững hờ). Cho nhận xét về kiểu câu và ý nghĩa của hai câu đó.
Xác định ba câu sau đây thuộc kiểu câu nào và được sử dụng để làm gì. Hãy nhận xét sự khác biệt về ý nghĩa của những câu này.
Anh tăt thuốc lá đi !
Anh có thể tắt thuốc lá được không ?
Xin lỗi, ở dây không được hút thuốc lá.
Những câu sau đây có phải là câu trần thuật không ? Những câu này dùng
để làm gì ?	1
Đêm nay, đến phiên anh canh miếu thờ, ngặt vì cất dở mẻ rượu, em chịu khó thay anh, đến sáng thì về.
(Thạch Sanh)
Tuy thế, nó vẫn kịp thì thầm vào tai tôi : "Em muốn cả anh cùng đi nhận giải.".
(Tạ Duy Anh, Bức tranh của em gái tôi)
Đặt câu trần thuật dùng đê’ hứa hẹn, xin lỗi, cảm ơn, chúc mùng, cam đoan.
Viết một đoạn đối thoại ngắn có sử dụng cả bốn kiểu câu đã học.