SGK Tiếng Việt 4 - Tuần 19 - Chủ điểm: Người ta là hoa đất

Tuần 19
TẬP ĐỌC 	
Bốn anh tài
Ngày xưa, ở bản kia có một chú bé tuy nhỏ người nhưng ăn một lúc hết chín chõ xôi. Dân bản đặt tên cho chú là cẩu Khây. cẩu Khây lên mười tuổi, sức đã bằng trai mười tám ; mười lăm tuổi đã tinh thông võ nghệ.
Hồi ấy, trong vùng xuất hiện một con yêu tinh chuyên bắt người và súc vật. Chẳng mấy chốc, làng bản tan hoang, nhiều nơi không còn ai sống sót. Thương dân bản, cẩu Khây quyết chí lên đường diệt trừ yêu tinh.
Đến một cánh đổng khô cạn, cẩu Khây thấy một cậu bé vạm vỡ đang dùng tay làm vồ đóng cọc để đắp đập dẫn nước vào ruộng. Mỗi quả đấm của cậu giáng xuống, cọc tre thụt sâu hàng gang tay. Hỏi chuyện, Cẩu Khây biết tên cậu là Nắm Tay Đóng Cọc. Nắm Tay Đóng Cọc sốt sắng xin được cùng cẩu Khây đi diệt trừ yêu tinh.
Đến một vùng khác, hai người nghe có tiếng tát nước ầm ầm. Họ ngạc nhiên thấy một cậu bé đang lấy vành tai tát nước suối lên một thửa ruộng cao bằng mái nhà. Nghe cẩu Khây nói chuyện, Lấy Tai Tát Nước hăm hở cùng hai bạn lên đường.
Đi được ít lâu, ba người lại gặp một cậu bé đang ngối dưới gốc cây, lây móng tay đục gỗ thành lòng máng dẫn nước vào ruộng, cẩu Khây cùng các bạn đến làm quen và nói rõ chí hướng của ba người. Móng Tay Đục Máng hăng hái xin được làm em út đi theo.
(Còn nũa)
TRUYỆN cổ DÂN TỘC TÀY
Cẩu khây (tiếng Tày) : chín chõ xôi.
Tinh thông : hiểu biết thấu đáo, có khả năng vận dụng thành thạo.
Yêu tinh : con vật tưởng tượng, có nhiều phép thuật và rất độc ác.
Cẩu Khây có sức khoẻ và tài năng như thế nào ?
Có chuyện gì xảy ra với quê hương cẩu Khây ?
Cẩu Khây đi diệt trừ yêu tinh cùng những ai ?
Mỗi người bạn của cẩu Khây có tài năng gì ?
	 CHINH TA 	
Nghe - viết:
Kim tự tháp Ai Cập
Kim tự tháp Ai Cập là lăng mộ của các hoàng đế Ai Cập cô’ đại. Đó là những công trình kiến trúc xây dựng toàn bằng đá tảng. Từ cửa kim tự tháp đi vào là một hành lang tối và hẹp, đường càng đi càng nhằng nhịt dẫn tới những giếng sâu, phòng chứa quan tài, buồng để đồ,... Thăm kim tự tháp, người ta không khỏi ngạc nhiên : Người Ai Cập cổ không có những phương tiện chuyên chỏ vật liệu như hiện nay, làm thế nào mà họ đã vận chuyển được những tảng đá to như vậy lên cao ?
Theo NHỮNG KÌ QUAN THÉ GIỚI
Chọn chữ viết đúng chính tả trong ngoặc đon để hoàn Chĩnh các câu văn dưới đây:
Con người là (sinh / xinh) vật kì diệu nhát trên trái đất. Họ (biếc / biết) trồng trọt, chăn nuôi, xây dựng nhà cửa, khám phá những bí mật nằm sâu trong lòng đất, chinh phục đại dương, chinh phục khoảng không vũ trụ bao la. Họ còn (biếc / biết) làm thơ, vẽ tranh, (sáng / xáng) tác âm nhạc, tạo ra những công trình kiến trúc (tuỵệc / tuyệt) mĩ,... Họ đã làm cho trái đất trở nên tươi đẹp và tràn đầy sức sống. Con người (sứng / xứng) đáng được gọi là "hoa của đất".
(3). Xếp các từ ngữ sau đây thành hai cột (từ ngữ viết đúng chính tả, từ ngữ viết sai chính tả):
sắp sếp, sáng sủa, sản sinh, tinh sảo, bổ xung, sinh động
thân thiếc, thời tiết, công việc, nhiệc tình, chiết cành, mải miếc
Từ ngữ viết đúng chính tả
Từ ngữ viết sai chính tà
sáng sủa, thời tiết
sắp sếp, thân thiếc
	LUYỆN TÙ VÀ CÂU 	
Chủ ngữ trong câu kế Ai làm gì ?
- Nhận xét
Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:
Một đàn ngỗng vươn dài cổ, chúi mỏ về phía trước, định đớp bọn trẻ.
Hùng đút vội khẩu súng gỗ vào túi quần, chạy biến. Thắng mếu máo nấp vào sau lưng Tiến. Tiến không có súng, cũng chẳng có kiếm. Em liền nhặt một cành xoan, xua đàn ngỗng ra xa. Đàn ngỗng kêu quàng quạc, vươn cổ chạy miết.
Theo TIẾNG VIỆT 2,1988
Tìm các câu kể Ai làm gì ? trong đoạn văn trên.
Xác định chủ ngữ trong mỗi câu vừa tìm được.
Nêu ý nghĩa của chủ ngữ.
Cho biết chủ ngữ của các câu trên do loại từ ngữ nào tạo thành. Chọn ý đúng:
Do danh từ và các từ kèm theo nó (cụm danh từ) tạo thành ;
Do động từ và các từ kèm theo nó (cụm động từ) tạo thành ;
Do tính từ và các từ kèm theo nó (cụm tính từ) tạo thành.
- Ghi nhớ
Trong câu kể Ai làm gì ?, chủ ngữ chỉ sự vật (người, con vật hay đồ vật, cây cối được nhân hoá) có hoạt động được nói đến ỏ vị ngữ.
Chủ ngữ thường do danh từ (hoặc cụm danh từ) tạo thành.
Ill	- Luyện tập
Đọc lại đoạn văn sau ;
Cả thung lũng như một bức tranh thuỷ mặc. Những sinh hoạt của ngày mói bắt đầu. Trong rừng, chim chóc hót véo von. Thanh niên lên rẫy. Phụ nữ giặt giũ bên những giếng nước. Em nhỏ đùa vui trước nhà sàn. Các cụ già chụm đầu bên những ché rượu cần.
Theo Đ'INK TRUNG
Tim các câu kể Ai làm gì ? trong đoạn văn trên.
Xác định chủ ngữ của từng câu vừa tìm được.
Đặt câu với các từ ngữ sau làm chủ ngữ:
b) Mẹ em
c) Chim son ca
Các chú công nhân
Đặt câu nói về hoạt động của từng nhóm người hoặc vật được miêu tả trong bức tranh bên:
	KỀ CHUYỆN 	
Bác đánh cá và gã hung thần
TRUYỆN DÂN GIAN A-RẬP
Dựa theo lời kể của cô giáo (thầy giáo), em hãy thuyết minh cho nội dung mỗi bức tranh sau đây bằng 1 hoặc 2 câu :
TẬP ĐỌC
Chuyện cổ tích về loài người
(Trích)
Trời sinh ra trước nhất Chỉ toàn là trẻ con Trên trái đất trụi trần Không dáng cây ngọn cỏ.
Mắt trẻ con sáng lắm Nhưng chưa thấy gì đâu Mặt trời mới nhô cao Cho trẻ con nhìn rõ.
Nhưng còn cần cho trẻ Tinh yêu và lời ru Cho nên mẹ sinh ra Để bế bổng chăm sóc.
Muốn cho trẻ hiểu biết Thế là bố sinh ra Bố bảo cho biết ngoan Bố dạy cho biết nghĩ.
Chữ bắt đầu có trước Rồi có ghế có bàn Rồi có lớp có trường Và sinh ra thầy giáo.
Cái bảng bằng cái chiếu Cục phấn từ đá ra Thầy viết chữ thật to "Chuyện loài người" trước nhất.
XUÂN QUỲNH
KSaSS
Rộng lắm là mặt bể Dài là con đường đi Núi thì xanh và xa Hình tròn là trái đất.
Trong "câu chuyện cổ tích" này, ai là người được sinh ra đầu tiên ?
Sau khi trẻ sinh ra, vì sao cần có ngay người mẹ ?
Bố và thầy giáo giúp trẻ em những gì ?
Theo em, ý nghĩa của bài thơ này là gì ?
Học thuộc lòng bài thơ.
TẬP LĂM VÁN 	 - -	
Luyện tập xây dựng mở bài. trong bài văn miêu tà đồ vật
Dưới đây là một số đoạn mở bài cho bài văn miêu tả cái cặp sách. Các đoạn ấy có gì giống nhau và có gì khác nhau ?
Vào ngày khai trường, bố em mua cho em một chiếc cặp sách rất đẹp.
Ai là học sinh mà chẳng có cặp sách ! Thế mà suốt mây năm nay em chỉ có một chiếc túi vải đơn sơ
mang tới trường.
Chủ nhật vừa qua mưa nặng
hạt, em không đi thăm bà ngoại	XY-) TX 	"
được, ba bảo em giúp ba sắp xếp lại cái tủ ở trong buồng. Giữa đống đồ đạc cũ ba dỡ từ trên nóc tủ xuống, chợt em gặp lại chiếc cặp nhỏ đã theo em đi học suốt hai năm lóp 1, lớp 2.
2. Viết một đoạn mở bài cho bài
văn miêu tả cái bàn học của em :
Theo cách mỏ bài trực tiếp.
Theo cách mở bài gián tiếp.
	LUYỆN TÙ VÀ CÂU 	-	,
Mở rộng vốn từ : Tài năng
Phân loại các từ sau đây theo nghĩa của tiếng tài:
Tài giỏi, tài nguyên, tài nghệ, tài trợ, tài ba, tài đức, tài sản, tài năng, tài hoa.
Tài có nghĩa là "có khả năng hơn người bình thường". tài hoa
Tài có nghĩa là "tiền của".	M tài nguyêr
Đặt câu với một trong các từ nói trên.
Tìm trong các tục ngữ dưới đây những câu ca ngợi tài trí của con người:
Người ta là hoa đất.
Chuông có đánh mới kêu Đèn có khêu mói tỏ.
Nước lã mà vã nên hồ
Tay không mằ nổi cơ đồ mới ngoan.
Em thích những tục ngữ nào ở bài tập 3 ? Vì sao ?
	TẬP LÀM VĂN 	'	
Luyện tập xây dựng kết bài
trong bài vãn miêu tà đồ vật
1. Đọc bài văn sau và trả lời câu hỏi:
Cái nón
Phiên chợ huyện hôm trước, má mua cho tôi một cấi nón. Tôi rất thích. Miệng nón rộng gần ba gang tay, tròn vành vạnh. Từ vành lên đến chóp,
tôi đếm được mười lăm vòng tre, cách nhau rất đều. Càng lên đến chóp, vòng càng nhỏ đi. Lá nón được khâu vào cấc vòng tre bằng sợi móc. Hôm mua, má còn nhờ người bán nón quét cho một lượt dầu nên mặt nón trông rất bóng.
Má buộc vào nón một chiếc quai lụa hồng. Hai bên quai tết hai chiếc nơ nho nhỏ. Tôi đội nón lên đầu, quai rất vừa cằm.
Má bảo : "Có của phải biết giữ gìn thì mói được lâu bền." Vì vậy, mỗi khi đi đâu về, tôi đều mắc nón vào chiếc đinh đóng trên tường. Không khi nào tôi dùng nón để quạt vì quạt như thế nón dễ bị méo vành.
Theo VẦN TRINH
MÓC : cây có lá rất dài, bẹ lá có nhiều sợi, thường dùng để khâu nón.
Xác định đoạn kết bài.
Theo em, đó là kết bài theo cách nào ?
Cho các đề sau :
Tả cái thước kẻ của em.
Tả cái bàn học ỏ lóp hoặc ỏ nhà của em.
Tả cái trống trường em.
Hãy viết một kết bài mỏ rộng cho bài văn làm theo một trong cấc đề trên.