Giải bài tập Vật lý 7 Bài 3: Ứng dụng định luật truyền thẳng của ánh sáng

  • Bài 3: Ứng dụng định luật truyền thẳng của ánh sáng trang 1
  • Bài 3: Ứng dụng định luật truyền thẳng của ánh sáng trang 2
  • Bài 3: Ứng dụng định luật truyền thẳng của ánh sáng trang 3
  • Bài 3: Ứng dụng định luật truyền thẳng của ánh sáng trang 4
ỨNG DỤNG ĐỊNH LUẬT TRUYỀN THẲNG CỦA ÁNH SÁNG
KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
Bóng tối - Bóng nửa tôi
Bóng tối nằm ở phía sau vật cản, không nhận được ánh sáng từ nguồn sáng truyền tới.
Bóng nửa tôi nằm ở phía sau vật cản nhận được ánh sáng từ một phần của nguồn sáng truyền tới.
Nhật thực - Nguyệt thực
Nhật thực toàn phần (hay một phần) quan sát được ở chỗ CÓ bóng tối (hay bóng nửa tối) của Mặt Trăng trên Trái Đất.
Nguyệt thực xảy ra khi Mặt Trăng bị Trái Đất che khuất không đirợc Mặt Trời chiếu sáng.
HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÁC CÂU HỎI TRONG SGK VÀ BÀI TẬP TRONG SBT
Cl. Trên màn chắn (Hình 3.1) phần màu đen hoàn toàn không nhận được ánh sáng là vùng tối, vùng còn lại trên màn là vùng sáng. Sở dĩ có vùng tối là do ánh sáng truyền thẳng bị miếng bìa chặn lại, còn vùng sáng là do ánh sáng từ đèn truyền thẳng trong không khí đến được.
Vậy : Khi dùng nguồn sáng nhỏ thì trên màn chắn đặt phía sau vật cản
có một vùng không nhận được ánh	Hình 31
sáng từ nguồn tới gọi là bóng tối.
C2. Trên màn chắn (Hình 3.2) vùng 1 không nhận được ánh sáng là vùng tối, vùng 3 được chiếu sáng đầy đủ (nhận được ánh sáng từ tất cả các phần
của nguồn sáng), vùng 2 chỉ nhận được ánh sáng từ một phần của nguồn sáng nên không sáng bằng vùng 3 là bóng nửa tối.
Vậy : Trên màn chắn ở sau vật cản có vùng chỉ nhận được ánh sáng từ một phần của nguồn sáng tới gọi là bóng nửa tối.
C3. Nơi có nhật thực toàn phần nằm trong vùng bóng tối của Mặt Trăng,
Hình 3.2
bị Mặt Trăng che khuất không cho ánh sáng Mặt Trời chiếu đến, vì thế đứng ờ đó, ta không nhìn thấy Mặt Trời (Hình 3.3).
tfz'n/z 3.3
C4. Trong hình 3.4 khi Mặt Trăng ở vị trí 1 thì người đứng ở A thấy có nguyệt thực. Khi Mặt Trăng ở vị trí 2 và 3 thì thấy trăng sáng (Hình 3.4).
Hình 3.4
C5. Khi miếng bìa lại gần màn chắn hơn thì bóng tối và bóng nửa tối đều thu hẹp lại hơn. Khi miếng bìa gần sát màn chắn thì hầu như không còn bóng nửa tối nữa, chỉ còn bóng tối rõ nét.
C6. Khi quyển vở che kín bóng đèn dây tóc đang sáng, bàn nằm trong vùng bóng tối sau quyển vở, không nhận được ánh sáng từ đèn truyền tới nên ta không thể đọc được sách.
Quyển vở không che kín được đèn ống, bàn nằm trong vùng bóng nửa tối sau quyển vở, nhận được một phần ánh sáng của đèn truyền tới nên vẫn đọc được sách.
B. Ban ngày khi Mặt Trăng che khuất Mặt Trời, không cho ánh sáng Mặt Trời chiếu xuống mặt đất nơi ta đứng.
B. Ban đêm, khi Mặt Trăng không nhận được ánh sáng Mặt Trời vì bị Trái Đất che khuất.
Vì đêm rằm Mặt Trời, Trái Đất, Mặt Trăng mới có khả năng nằm trên cùng một đường thẳng, Trái Đất mới có thể chặn ánh sáng Mặt Trời không cho chiếu sáng Mặt Trăng.
Vẽ hình theo đúng tỉ lệ xích quy định lcm ứng với lm. Sau đó dùng thước đo chiều cao cột đèn. Chú ý rằng, ánh sáng Mặt Trời chiếu xuống là chùm sáng song song, cái cọc và cột đèn đều vuông góc với mật đất.
,3.5. c. Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng nhật thực là do Mặt Trời bị Mặt Trăng che khuất nên ánh sáng Mặt Trời không đến được mặt đất.
D. Nguyên nhâri dẫn đến hiện tượng nguyệt thực là do Trái Đất chắn không có ánh sáng Mặt Trời chiếu tới Mặt Trăng.
D. Khi đứng trên mặt đất nằm trong vùng bóng tối của Mặt Trăng thì ta thấy trời bỗng tối sầm như Mặt Trời biến mất.
B. Đêm rằm, ta quan sát thấy phần sáng của Mặt Trăng bị thu hẹp dần rồi mất hẳn khi Mặt Trăng đi vào vùng tối của Trái Đất.
B. Kích thước của bóng nửa tối giảm đi khi đưa vật cản lại gần màn chắn hơn.
D. Đặt một ngọn nến trước một màn chắn sáng. Để mắt trong vùng bóng nửa tối, ta chỉ nhìn thấy một phần của ngọn nến.
c.
Vì đèn điện dây tóc là một nguồn sáng hẹp. Do đó, vùng bóng nửa tối rất hẹp ở xung quanh vùng bóng tối. Cho nên ở phía sau bàn tay ta nhìn thấy
chủ yếu là vùng bóng tối rõ nét, còn vùng bóng nửa tối xung quanh không đáng kể.
Còn đèn ống là nguồn sáng rộng. Do đó vùng bóng tối ở phía sau bàn tay hầu như không đáng kể, phần lớn là vùng bóng nửa tối ở xung quanh, cho nên bàn tay bị nhoè.
c. BÀI TẬP BỔ SUNG
3a. Dựa vào sự truyền thẳng của ánh sáng, em hãy đề xuất một phương án để đánh dấu vị trí trồng một hàng cây cho thẳng hàng.
3b. Em hãy giải thích vì sao nguyệt thực thường xảy ra vào đêm rằm (ngày 15 âm lịch).