Giải Địa Lí 6 - Bài 9: Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo mùa
BÀI 9. HIỆN TƯỢNG NGÀY, ĐỀM DÀI NGĂN THEO MÙA HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI LÝ THUYỀT 1. vào hình 24 (SGK Irani; 28). eni hãy cho biết rỉ sao đườiiỊ’ phân chia siỉny tối (ST) và chràuỊ’ hiếu hiện trục Trái Dất (BN) khônịỉ trùnịỊ nhau? Trả lời Đương phân chia sáng lôi (ST) vuông góc vơi mặt phang quỹ dạo. còn dương biêu hiện trục Trái Dât (BN) lại nghiêng vơi mặt phắng quỹ dạo một góc 66°33 . Vì vậy, chúng không trùng nhau. Dựa vào hình 24 (SGK trang 28), em hãy cho biết: Vào ngày 22-6 (hạ chí) và ngày 22 - 12 (dông chí), ánh sáng mặt trời chiếu thẳng góc vào mặt đất ở vĩ tuyến bao nhiêu ? Vĩ tuyến đó là đường gì? Trả lời Vào ngày 22-6 (hạ chí), ánh sáng mặt trời chiếu thẳng góc vào mặt đất ở vĩ luyến 23"27 B. Vĩ luyến đó là đường chí luyến Bắc. Vào ngày 22-12 (đông chí), ánh sáng mặt trời chiếu thẳng góc vào mặt đâì ở vĩ tuyến 23"27 N. Vĩ tuyến đó là đường chí luyến Nam. Dựa vào hình 25 (SGK trang 29), cho biết: Vào các ngày 22 — 6 và 22 - 12, sự khác nhau về độ dài của ngày, đêm của các dịa điểm A, B (1 nứa cầu Bắc và các dịa điểm tưotng ứng 4 . B ở nửa cầu Nam. Độ dài cửa ngày, đêm trong các ngày 22-6 và ngày 22 - 12 ở diểm c nằm trên dường xích dạo. Trả lời Vào ngày 22 - 6, lại các địa điểm A, B ơ nửa cầu Bắc có ngày dài hơn đêm và ngược lại tại các địa điểm tương ứng A, B ở nửa cầu Nam có đêm dài hơn ngày. Vào ngày 22 - 12, lại các địa điểm A, B ơ nửa cầu Bắc có đêm dài hơn ngày và các địa điểm tương ứng A , B ở nửa cầu Nam có ngày dài hơn đêm. Điểm c nằm trên đường xích đạo, trong các ngày 22 - 6 và ngày 22-12 có độ dài ngày đêm bằng nhau. Dựa vào hình 25 (SGK trang 29), em hãy cho biết: Dộ dài ngày, đêm của các dịa điếm D và D ở vĩ tuyến 66"33 Bắc và Nam cua hai nửa cầu vào các ngày 22 — 6 và 22 — 12 sẽ như thê nào? Vĩ tuyến 66"33 Bắc và Nam là những dường gì? Dộ dài cửa ngày và dêm ở hai diểm Cực vào các ngày 22-6 và 22 - 12 như thê nào ? Trả lời Vào ngày 22 - 6, lại điểm D (ở vĩ tuyên 66"33 Bắc) có ngày dài suốt 24 giờ, trong khi đó ở điểm D (ở vĩ luyến 66°33 Nam) có đêm dài suôi 24 giờ. Ngược lại, vào ngày 22 - 12, lại diem D (ở vĩ luyến 66°33 Bắc) có đêm dài SUÔI 24 giờ và ờ điểm D (ở vĩ luyến 66°33 Nam) có ngày dài suối 24 giơ. Vĩ tuyên 66°33 Bắc là đương vòng cực Bắc và vĩ tuyên 66 ’33 Nam là đương vòng cực Nam. Vào ngày 22 - 6, ơ điểm cực Bắc có ngày dài SUÔI 24 giờ; ờ diem cực Nam có đêm dài suôi 24 giờ. Ngược lại, vào ngày 22 - 12, ờ điềm cực Bắc có đêm dài suôi 24 giờ; ở diem cực Nam có ngày dài suôi 24 giờ. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP Dựa vào hình 24 (SGK trang 28), em hãy phân lích hiện tượng ngày, đêm dài ngắn khác nhau trong ngày 22 - 6 và ngày 22 - 12. Trả lời Vào ngày 22 - 6, nửa cầu Bắc chúc về phía Mặt Trời. Do đường phân chia sáng tôi (ST) không trùng vời trục Trái Đâì (BN), nên các dịa diem ờ nửa cầu Bắc có ngày dài hơn đêm, các dịa điểm ở nửa cầu Nam có dêm dài hơn ngày. Vào ngày 22 - 12, nửa cầu Nam ngả về phía Mặt Trơi. Do đương phân chia sáng tối (ST) không trùng vơi trục Trái Đất (BN), nên các địa điểm ơ nửa cầu Nam có ngày dài hơn đêm, các địa điểm ơ nửa cầu Bắc có đêm dài hơn ngày. Từ sự phân tích trên, em hãy rút ra kết luận về hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo vĩ độ trên Trái Đâl như thế nào? Trả lời Trong khi quay quanh Mạt Trơi, Trái Dâì có lúc chúc nửa cầu Bắc, có lúc ngả nửa cầu Nam về phía Mặt Trơi. Do đương phân chia sáng lôi (ST) không trùng vơi trục Trái Dâl (BN) nên các địa điểm ơ nửa cầu Bấc và nửa cầu Nam có hiện tượng ngày, dêm dài ngắn khác nhau theo vĩ độ. Dựa vào bâng (SGK trang 30), em hãy nêu hiện tượng số ngày có ngày dài suốt 24 giơ ơ các vĩ độ. Trả lời Hiện tượng sô ngày cơ ngày dài suốt 24 giơ lăng dần theo vĩ độ. Trong một năm, ơ vĩ độ 66"33 B, chí có 1 ngày là có ngày dài suôi 24 giơ; ơ vĩ độ 80, có 134 ngày là cơ ngày dài suốt 24 giơ ; ơ cực, có 186 ngày là có ngày dài suôi 24 giơ (6 tháng). BÀI TẬP TRẮC NGHIÊM Khoanh tròn câu trả lơi đúng nhât: 1. Ngày 22 - 6 (hạ chí), sáng mặt trơi chiếu thẳng góc vơi tiêp tuyên bề mặt Trái Đất ơ A. xích đạo. B. chí luyến Bắc. c. chí luyến Nam. D. vòng cực Bắc. 2. Vào ngày 22 - 12 (đông chí), ánh sáng mặt trời chiêu thẳng góc vói tiếp luyến bề mặt Trái Đâì ở A. xích đạo. c. chí tuyến Nam. B. chí luyến Bắc. D. vòng cực Nam. 3. Đường phân chia sáng tô'i của Trái Đâì hợp với mật phẳng quỹ đạo một góc A. 23°27. B. 66°33. 4. Vĩ tuyến 23°27 Nam gọi là c. 45". Đ. 90". A. xích đạo. c. chí luyến Bắc. B. chí luyến Nam. D. vòng cực Nam. 5. Đường biểu hiện trục Trái Đâì (Bắc - Nam) và đường phân chia sáng lối hựp thành một góc A. 23°27. B. 27°23 . c. 26"23 . D. 66°33 . 6. Ớ nửa cầu Bắc, vào ngày 22 - 6 có hiện tượng A. ngày dài hơn đêm. c. đêm dài suốt 24 giờ. B. dêm dài hơn ngày. D. ngày và dèm dài bằng nhau. 7. Ngày 22 - 12, ờ nửa cầu Bắc có hiện tượng A. ngày dài hơn đêm. c. dêm dài hơn ngày. B. ngày dài suối 24 giơ. D. ngày và đêm dài bằng nhau. 8. Trong hai ngày xuân phân (21 - 3) và thu phàn (23 - 9), ánh sáng mặt trời chiêu thẳng góc vào mặt đâl ở A. vòng cực. c. vĩ luyến 23"27 . B. chí tuyến. D. xích dạo. 9. Hai nửa cầu Bắc và Nam dược chiếu sáng như nhau vào các ngày nào'.’ A. 23-9 và 22- 12. B. 22 - 6 và 23 - 9. c. 21 - 3 và 23 - 9. D. 22- 12 và 21 - 3. 10. Nửa cầu Bắc ngả về phía Mặt Trời nhiều nhất vào ngày nào? A. 21 - 3 (xuân phân). c. 23 - 9 (thu phân). B. 22 - 6 (hạ chí). D. 22 - 12 (dông chí). 11. Nửa cầu Nam ngả nhiều nhâì về phía Mật Trời vào ngày nào? A. 22 - 6 (hạ chí). c. 23 - 9 (thu phân). B. 21 - 3 (xuân phân). Đ. 22 - 12 (dông chí). Ánh sáng mặt trời chiếu thẳng góc vào mặt đất ở xích đạo vào các ngày nào? A. 21 - 3 và 23-9. B. 21 - 3 và 22 - 6. c. 22-6 và 23-9. D. 23 - 9 và 22 - 12. Nơi nào trên Trái Đâì quanh năm có thời gian ngày và đêm dài bằng nhau? A. Chí luyến. B. Xích đạo. c. Vòng cực. D. Nội chí tuyến. Ngày 22 - 6, ở vĩ tuyến 66"33 Bắc có hiện tượng A. đêm dài 24 giờ. B. ngày dài 24 giờ. c. đêm dài 6 tháng. D. ngày dài 6 tháng. Ngày 22 - 12. ờ vĩ tuyến 66°33 Bắc có hiện tượng A. đêm dài 6 tháng. c. ngày dài 24 giờ. Vĩ luyến 66"33 Nam gọi là A. chí luyến Nam. c. vòng cực Bắc. B. đêm dài 24 giờ. D. ngày dài 6 tháng. B. chí tuyến Bắc. D. vòng cực Nam. Các địa điểm có số ngày, đêm dài 24 giờ (lừ 1 ngày đên 6 tháng) nằm lừ xích đạo đốn chí luyến. lừ chí luyến đến vòng cực. c. lừ vòng cực đến cực. D. lừ vòng cực Bắc đốn vòng cực Nam. Các địa điểm nằm ờ cực Bắc và cực Nam có sò ngày, đêm dài suối A. 2 iháng. B. 4 tháng. c. 6 tháng. D. 8 tháng. Ớ bán cầu Bắc, ngày xuân phân và thu phân là các ngày nào? A. 21 - 3 và 23-9. B. 22 - 6 và 22 - 12. c. 21 - 3 và 22 - 6. D. 23 - 9 và 22 - 12. 20. Khoảng ihời gian nào ở cực Nam có 6 tháng có ngày dài suốt 24 giờ? A. Từ 21 - 3 đến 23 - 9. B. Từ 23 - 9 đốn 21-3. c. Từ 22 - 6 đốn 22-12. D. Từ 22 - 12 đến 22 - 6. Đáp án 1B 2D 3B 4D 5D 6A 7 A SB 9D 10B 1 1B 12A 13C 14D 15C 16B 17D ISC 19D 20B