SGK Tiếng Việt 5 - Tuần 31 - Chủ điểm: Nam và nữ

;	TẬP ĐỌC
Công việc đau tiên
Một hôm, anh Ba Chẩn gọi tôi vào trong buồng, đúng cái noi anh giao việc cho ba tôi ngày trước. Anh lấy từ mái nhà xuống bó giấy lớn, rồi hỏi tôi:
Út có dám rải truyền đon không ?
Tôi vừa mừng vừa lo, nói :
Được, nhưng rải thế nào anh phải chỉ vẽ, em mới làm được chớ I
Anh Ba cười, rổi dặn dò tôi tỉ mỉ. Cuối cùng, anh nhắc :
Rủi địch nó bắt em tận tay thì em một mực nói rằng có một anh bảo đây là giấy quảng cáo thuốc. Em không biết chữ nên không biết giấy gì.
Nhận công việc vinh dự đầu tiên này, tôi thấy trong người cứ bổn chồn, thấp thỏm. Đêm đó, tôi ngủ không yên, lục đục dậy từ nửa đêm, ngồi nghĩ cách giấu truyền đon. Khoảng ba giờ sáng, tôi giả đi bán cá như mọi hôm. Tay tôi bê rổ cá, còn bó truyền đon thì giắt trên lưng quần.
Tôi rảo bước và truyền đơn cứ từ từ rơi xuống đất. Gần tới chợ thì vừa hết, trời cũng vừa sáng tỏ.
Độ tám giờ, nhân dân xì xào ầm lên : "Cộng sản rải giấy nhiều quá !" Mấy tên lính mã tà hớt hải xách súng chạy rầm rầm.
Về đến nhà, tôi khoe ngay kết quả với anh Ba. Anh tôi khen :
Út khá lắm, cứ làm như vậy rồi quen, em ạ I
Lần sau, anh tôi lại giao rải truyền đơn tại chợ Mỹ Lồng. Tôi cũng hoàn thành. Làm được một vài việc, tôi bắt đầu ham hoạt động. Tôi tâm sự với anh Ba :
Em chỉ muốn làm thật nhiều việc cho Cách mạng. Anh cho em thoát li hẳn nghe anh I
Theo HỐI KI' CỦA BÀ NGUYỄN THỊ ĐỊNH (Vãn Phác ghi)
Nguyễn Thị Định (1920 - 1992) : Thiếu tướng, Anh hùng Lực lượng vũ trang, Phó Tư lệnh Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội đồng Nhà nước ; tên tuổi bà gắn liền với phong trào đồng khởi và "đội quân tóc dài" được khai sinh từ Bến Tre, quê hưong bà.
Truyền đon : tờ giấy nhỏ có nội dung tuyên truyền chính trị.
Chớ (tiếng Nam Bộ) : chứ.
Rủi: không may.
Lính mã tà (tiếng Nam Bộ) : cảnh sát thời Pháp thuộc.
Thoát li: rời gia dinh để tham gia tổ chức cách mạng.
Công việc đầu tiên anh Ba giao cho chị út là gì ?
Những chi tiết nào cho thấy chị út rất hồi hộp khi nhận công việc đầu tiên này ?
Chị Út đã nghĩ ra cách gì để rải hết'truyền đơn ?
Vì sao chị Út muốn được thoát li ?
	CHỈNH TÀ 	
Nghe - viết: Tà áo dài Việt Nam (từ Áo dài phụ nữ... đến chiếc áo dài
tân thời.)
Xếp tên các huy chương, danh hiệu và giải thưởng nêu trong ngoặc đơn vào dòng thích hợp. Viết lại các tên ậy cho đúng :
Giải thưởng trong các kì thi văn hoá, văn nghệ, thể thao :
Giải nhất
Giải nhì
Giải ba
Danh hiệu dành cho các nghệ sĩ tài năng :
Danh hiệu cao quý nhất
Danh hiệu cao quý
Danh hiệu dành cho cầu thủ, thủ môn bóng đá xuất sắc hằng năm :
Cầu thủ, thủ môn xuất sắc nhất	;
Cầu thủ, thủ môn xuất sắc
(nghệ sĩ nhân dằn, huy chương vầng, quả bóng bạc, huy chương bạc, nghệ sĩ ưu tú, quả bóng vàng, đôi giày vàng, huy chương đồng, đôi giày bạc)
(3). Viết lại tên các danh hiệu, giải thưởng, huy chương và kỉ niệm chương được in nghiêng dưới đây cho đúng:
Để tôn vinh cấc nhà giáo, những người có công vói thế hệ trẻ, Nhà nước đã dành cho họ những phần thưởng tinh thần cao quý : các danh hiệu Nhà giáo nhân dân, nhà giáo Ưu tú, Kỉ niệm chương vì sự nghiệp giáo dục, kỉ niệm chương Vì sự nghiệp bảo vệ và chăm sóc trẻ em Việt Nam.
Đặng Ngọc Dương là học sinh khối chuyên Vật lí trường Đại học Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội). Năm học lớp 11, em đoạt huy chương đồng Toán quốc tế. Năm học lớp 12, trong kì thi quốc gia môn Vật lí, em đoạt giải ba. Nhưng ngay sau đó, tại kì thi Vật lí quốc tế, một mình em đoạt cả giải nhát tuyệt đối, huy chương vàng và giải nhát về thực nghiệm.
Theo VŨ HƯƠNG GIANG
	LUYỆN Từ VÀ CẢU 	;	—	
Mở rộng vốn từ : Nam và nữ
Bác Hồ đã khen tặng phụ nữ Việt Nam tám chữ vàng : anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang.
Hãy giải thích các từ nói trên bằng cách nối mỗi từ với nghĩa của nó :
anh hùng
biết gánh vác, lo toan mọi việc
bất khuất
có tài năng, khí phách, làm nên những việc phi thường
■
trung hậu
không chịu khuất phục trước kẻ thù
đảm đang
chân thành và tốt bụng
với mọi người
b) Tim những từ ngữ chỉ cấc phẩm chát khác của phụ nữ Việt Nam.
Mỗi câu tục ngữ dưới đây nói lên phẩm chất gì của phụ nữ Việt Nam ?
Chỗ ướt mẹ nằm, chỗ ráo con lăn.
Nhà khó cậy vợ hiền, nưóc loạn nhờ tướng giỏi.
Giặc đến nhà, đàn bà cũng đánh.
Đặt câu với một trong các câu tục ngữ trên.
	KỂ CHUYỆN	
Kế chuyện được chứng kiến hoặc tham gia
Đề bài
Kể về một việc làm tốt của bạn em.
Gợ/'ý
Em chọn người bạn nào đã làm việc tốt để kể ?
Bạn cùng lớp, trường.
Bạn cùng làng, phố, khu tập thể.
Em kể về việc làm tốt nào của bạn ?
Giúp đõ bạn học tập tiến bộ.
Giúp đỡ người già.
Cứu bạn thoát hiểm.
Tự vượt khó vươn lên để học giỏi.
Bạn em đã làm việc tốt đó như thế nào ?
Hoàn cảnh, tình huống dẫn đến việc làm của bạn.
Suy nghĩ, hành động, lời nói cụ thể của bạn.
Kết quả việc làm của bạn.
Trao đổi với các bạn cảm nghĩ của em về việc làm tốt của bạn em.
	TẬP ĐỌC	
Bầm ơi
(T rích)
Ai về thăm mẹ quê ta Chiều nay có đứa con xa nhớ thầm...
Bầm ơi có rét không bầm ?
Heo heo gió núi, lâm thâm mưa phùn
Bầm ra ruộng cấy bầm run Chân lội dưới bùn, tay cấy mạ non
130
9. TIẾNG VIỆT 5/2-B
Mạ non bẩm cây mãy đon Ruột gan bầm lại thưong con mấy lần.
Mưa phùn ướt áo tứ thân Mưa bao nhiêu hạt, thưong bầm bấy nhiêu I
Bầm oi, sớm sớm chiều chiều Thương con, bầm chớ lo nhiều bầm nghe I
Con đi trăm núi ngàn khe Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm
Con đi đánh giặc mười năm Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi.
Con ra tiền tuyến xa xôi Yêu bầm yêu nước, cả đôi mẹ hiền.
Tố Hữu
Đon : bó (dùng trong các trường hợp : đon mạ, đon lúa, đon củi).
Khe : đường nước chảy hẹp giữa hai vách núi hoặc sườn dốc.
Điều gì gợi cho anh chiến sĩ nhớ tới mẹ? Anh nhớ hình ảnh nào của mẹ ?
Tìm những hình ảnh so sánh thể hiện tình cảm mẹ con thắm thiết, sâu nặng.
Anh chiến sĩ đã dùng cách nói như thế nào để làm yên lòng mẹ ?
Qua lời tâm tình của anh chiến sĩ, em nghĩ gì về người mẹ của anh ?
Học thuộc lòng bài thơ.
	TẬP LÀM VĂN 	
Ôn tập vê tà cánh
Liệt kê những bài văn tả cảnh mà em đã học trong học kì I. Trình bày dàn ý của một trong các bài văn đó.
Đọc bài văn dưới đây và trả lời câu hỏi:
Buổi sáng ở Thành phố Hồ Chí Minh Một ngày mói bắt đầu.
Mảng thành phố hiện ra trước mắt tôi đã biến màu trong bước chuyển huyền ảo của rạng đông. Mặt tròi chưa xuât hiện nhưng tầng tầng lóp lớp bụi hồng ánh sáng đã tràn lan khắp không gian như thoa phân trên những toà nhà cao tầng của thành phố, khiến chúng trỏ nên nguy nga, đậm nét. Màn đêm mờ ảo đang lắng dần rồi chìm vào đất.
Thành phố như bồng bềnh nổi giữa một biển hoi sưong. Tròi sáng có thể nhận rõ từng phút một. Những vùng cây xanh bỗng oà tưoi trong nắng sớm. Ánh đèn từ muôn vàn ô vuông cửa sổ loãng đi rất nhanh và thưa thót tắt. Ba ngọn đèn đỏ trên tháp phát sóng Đài Truyền hình thành phố có vẻ như bị hạ tháp và kéo gần lại. Mặt tròi dâng chậm chậm, lo lửng như một quả bóng bay mềm mại.
Đường phố bắt đầu hoạt động và huyên náo. Những chiếc xe tải nhỏ, xe lam, xích lô mấy nườm nượp chỏ hàng hoấ và thực phẩm từ những vùng ngoại ô về các chợ Bến Thành, cầu Muối,... đánh thức cả thành phố dậy bởi những tiếng máy nô’ giòn.
Thành phố mình đẹp quá Ị Đẹp quá đi !
Theo NGUYỄN MẠNH TUẤN
Xe lam : xe ba bánh, chạy bằng động cơ, giống ô tô nhưng nhỏ hơn.
Bài văn miêu tả buổi sáng ả Thành phố Hồ Chí Minh theo trình tự nào ?
Tim những chi tiết cho thấy tác giả quan sát cảnh vật rất tinh tế.
Hai câu cuối bài "Thành phố mình đẹp quá Ị Đẹp quá đi Ị" thể hiện tình cảm gì của tác giả đối vói cảnh được miêu tả ?
__ LUYỆN Từ VÀ CÂU	'	—	
Ôn tập về dấu câu
(Dấu phay)
Nêu tác dụng của các dấu phẩy được dùng trong các đoạn văn dưới đây:
Từ những năm 30 của thế kỉ XX, chiếc áo dài cổ truyền được cải tiến dần thành chiếc áo dài tân thời- Chiếc áo tân thời là sự kết hợp hài hoà giữa phong cách dân tộc tế nhị, kín đáo vói phong cách phương Tây hiện đại, trẻ trung.
Áo dài trở thành biểu tượng cho y phục truyền thống của Việt Nam. Trong tà áo dài, hình ảnh người phụ nữ Việt Nam như đẹp hơn, tự nhiên, mềm mại và thanh thoát hơn.
TteoTRẨN NGỌC THÉM
Cơn bão dữ dội bất ngờ nổi lên. Những đợt sóng khủng khiếp phá thủng thân tàu, nước phun vào khoang như vòi rồng. Hai tiếng đồng hồ trôi qua... Con tàu chìm dần, nước ngập các bao lơn. Quang cảnh thật hỗn loạn.
Theo A-MI-XI
Đọc mẩu chuyện vui dưới đây và trả lời câu hỏi :
Anh chàng láu lỉnh
Ngày trước, bò nuôi chỉ để cày ruộng, con nào không cày được mới đem làm thịt. Một hôm, có anh hàng thịt viết đơn xin xã cho thịt một con bò. Thấy con bò còn khoẻ, lại đang giữa vụ cày nên cán bộ xã phê vào đơn : "Bò cày không được thịt."
Anh kia về cứ đem bò ra mọ. Xã gọi lên phạt, anh chàng liền chìa đơn ra cãi :
- Bò cày không được, xã đã cho phép tôi thịt rồi.
TRẦN MẠNH THƯỜNG sưu tẩm
a) Anh hàng thịt đã thêm dấu câu gì vào chỗ nào trong lời phê của xã để hiểu là xã đồng ý cho làm thịt con bò ?
Lời phê trong đơn cần được viết như thế nào để anh hàng thịt không thê’ chữa một cách dễ dàng ?
Trong đoạn văn sau có 3 dấu phẩy bị đặt sai vị trí. Em hãy sửa lại, cho đúng.
Sách Ghi-nét ghi nhận, chị Ca-rôn là người phụ nữ nặng nhất hành tinh. Ca-rôn nặng gần 700kg nhưng lại mắc bệnh còi xương. Cuối mùa hè, năm 1994 chị phải đến cấp cứu tại một bệnh viện ở thành phố Phơ-lin,' bang Mi-chi-gân, nước Mĩ. Để có thể, đưa chị đến bệnh viện người ta phải nhờ sự giúp đỡ của 22 nhân viên cứu hoả.
Theo MỘT CỬA sổ NHÌN RA THẾ GIỚI
	TẬP LÀM VÀN 	
ỏn tập vê tà cành
Lập dàn ý miêu tả một trong các cảnh sau :
Một ngày mới bắt đầu ở quê em.
Một đêm trăng đẹp.
Trường em trước buổi học.
Một khu vui chơi, giải trí mà em thích.
Trình bày miệng bài văn miêu tả mà em vừa lập dàn ý.
Gợi ý
Tìm ý cho bài văn :
Mở bài :
Cảnh em định tả là gì ?
Em quan sất cảnh ấy vào thời điểm nào ?
Thân bài :
Tả bao quát toàn cảnh.
Tả từng bộ phận của cảnh hoặc sự thay đổi của cảnh theo thời gian.
Kết bài : Nêu tình cảm của em với cảnh được miêu tả.
Tập nói trong nhóm, nói trước lớp theo dàn ý đã lập.