Tuần 32. Tình Yêu Cuộc Sống
TẬP ĐỌC Vượng quốc vắng nụ cười Tìm các chi tiết cho thấy cuộc sống ở vương quốc nọ rất buồn. Các chi tiết sau cho thấy cuộc sông vương quốc nọ rất buồn: Không ai biết cười. Buổi sáng, mặt trời không muôn dậy, chim không muôn hát, hoa trong vườn chưa nỏ' đã tàn. Ra đường gặp toàn những gương mặt rầu rĩ, héo hon. ơ kinh đô nhộn nhịp cũng chỉ nghe tiếng ngựa hí, tiếng sỏi đá lạo xạo dưới bánh xe, tiếng gió thỏ' dài trên những mái nhà. Vì sao cuộc sống ở nơi đó lại buồn chán như vậy? Vì ỏ' đó không có ai biết cười (trừ các em nhỏ). Nhà vua làm gì để thay đổi tình hình? Nhà vua họp triều đình rồi cử ngay một viên đại thần đi du học, chuyên về môn cười cợt. Kết quả việc vua làm ra sao? Kết quả là nhà vua và mọi vị quan đều thất vọng: vị đại thần đã trỏ' về nhưng vẫn chưa học được môn cười. Nội dung: Cuộc sống thiếu tiếng cười sẽ rất tẻ nhạt, buổn chán. CHÍNHTẲ Vương quốc vắng nụ cười Nghe - Viết: Vương quốc vắng nụ cười Tìm các tiếng bị bỏ trống để hoàn chỉnh mẩu chuyện: Các chữ bắt đầu bằng s hoặc x: Chúc mừng năm mới sau một... thế kỉ Ngày 4-1-1889, ông Cô-lin từ ô-xtrây-li-a gửi một tấm thiếp chúc mừng năm mới cho cô Uôn-đrốp ỏ' thành phô' A-béc-đin, nước Anh. Không hiểu vì sao mãi đầu năm 2001, tức là 112 năm sau, tấm bưu thiếp mới đến được A-béc-đin. Các nhân viên bưu điện xứ sở sương mù đang gắng sức tim con cháu cụ Uôn-đrốp để trao tấm thiếp và xin lỗi vì sự chậm trễ này. Theo báo CÔNG AN NHẢN DẦN Những chữ có chứa o hoặc ô. Người không biết cười Nhà văn Mĩ nổi tiếng Mác Tuên rất có khiếu khôi hài. Ai đã dự những buổi nói chuyện của ông thì không thế’ nào không bật cười vì những câu nói dí dỏm, những mẩu chuyện hóm hỉnh. Nhưng trong một lần gặp gỡ công chúng. Mác Tuên rất ngạc nhiên thấy một ông già suốt buổi không hề nhếch mép, mặc dù ai nấy cười ngả cười nghiêng. Mãi đến lúc ra về, Mác Tuên mới biết ông già đó bị điếc từ mấy năm nay rồi. ông đến dự buổi nó ỉ chuyện chỉ vì muôn biết mặt nhà văn nổi tiếng. Theo NGUYỄN ĐÌNH CHÍNH LUYỆN TỪ VÀ CÂU Thêm trạng ngữ chĩ thời gian cho câu NHẬN XÉT Tìm trạng ngữ trong các câu đã cho. Các trạng ngữ trong các câu đã cho là: - Đúng lúc đó Trạng ngừ này bổ sung ý nghĩa thời gian cho câu. Đặt câu hỏi cho loại trạng ngữ nói trên. Câu hỏi: Viên thị vệ hớt hải chạy vào khi nào? II. LUYỆN TẬP Tìm trạng ngữ chỉ thời gian trong các câu sau: Đoạn văn a có các trạng ngữ sau: Buổi sáng hôm nay Vừa mới ngày hôm qua Thế mà qua một đêm mưa rào Đoạn văn b có các trạng ngữ sau: Từ ngày còn ít tuổi Mỗi lần Tết đến, đứng trước những cái chiếu bày tranh làng Hồ rải trên các lề phô" Hà Nội. Thêm trạng ngữ vào trong đoạn văn: Cây gạo bền bỉ làm việc đêm ngày, chuyên cần lấy từ đất, nước và ánh sáng nguồn sinh lực và sức khỏe vô tận. Mùa dông, cây chỉ còn những cành trơ trụi, nom như cằn cỗi. Nhưng không, dòng nhựa trẻ đang rạo rực khắp thân cây. Xuân đến, lập tức cây gạo già lại trổ lộc nẩy hoa, lại gọi chim chóc tới, cành cây đầy tiếng hót và màu đỏ thắm. Đến ngày đến tháng, cây lại nhờ gió phân phát đi khắp chôn những múi bông trắng nuột nà. Ở Trường Sơn, mỗi khi trời nổi gió, cảnh tượng thật là dữ dội. Những cây đại thụ có khi cũng bị bật gốc cuốn tung xuống vực thẳm. Giữa lúc gió đang gào thét ấy, cánh chim đại bàng vẫn bay lượn trên bầu trời. Có lúc, chim cụp cánh lao vút đi như một mũi tên. Có lúc, chim, lại vẫy cánh, đạp gió vút lên cao. KỂ CHUYỆN Khát vọng sống Các em cần nghe thầy, cô giáo kể rồi mới có thể kể lại từng đoạn và toàn bộ câu chuyện. Bài tham khảo Giôn và Bin khập khiễng đi ra bờ suối. Mỗi người mang một khẩu súng và một cuộn chăn trên vai. Cả hai đều thấm mệt sau những ngày gian khố dài đằng đẵng. Giôn bỗng trượt chân suýt ngã. Anh thốt lên một tiếng kêu trong đau đớn: - Bin, mình bị trật khớp rồi. Bin vẫn lảo đảo lội qua dòng nước. Giôn lại gọi, tiếng gọi như lời van vỉ của một người tuyệt vọng. Nhưng Bin không quay lại. Giôn chỉ biết nhìn theo Bin cho đến khi Bin vượt qua đỉnh đồi rồi mất hút. Giôn nén đau trèo lên đỉnh đồi. Đã mấy ngày liền anh không có gì để ăn. Thỉnh’ thoảng, anh hái những quả dại để nhét tạm vào miệng rồi ráng nhai nuốt. Đêm đến, không lê bước nổi, anh dừng lại để ngủ. Một buổi sáng, khi cá', đói cào xé ruột gan khiến đầu óc anh mụ mẫm, tình cờ, anh bò gần một con chim đang ngủ quên. Nó giật mình lao vút lên đâm vào mặt anh. Một văi lần, anh bắt được một vài con cá nhỏ trong vũng nước. Anh nhai chúng rất cẩn thận vì biết rằng phải cố ăn để sống. Một ngày kia, khi anh lê bước, anh gặp một con gấu lớn. Súng đã hết đạn, anh rút con dao săn, mắt chằm chàm nhìn nó. Con gấu bật ra một tiếng gầm thăm dò. Nếu anh bỏ chạy, nó sẽ đuổi theo Nhưng anh không chạy. Anh đứng im như một pho tượng cho đến lúc cơn nguy hiểm đã qua. Vào một ngày nọ, Giôn nằm bất động trên một mỏm đá. Anh chợt thấy một con tàu đang buông neo. Vừa lúc đó, anh thấy một con sói, đầu nó rũ xuống. Hình như nó bị bệnh, nó đang thở phì phò và húng hắng ho. Mặc dù đã quá yếu nhưng anh vẫn cố bình tĩnh tiếp tục chuyến đi khủng khiếp để tìm tới con tàu. Bấy giờ anh không thể đứng dậy được nên chỉ bò bằng hai tay và đầu gối. Có lần, anh ngất nhưng rồi tỉnh lại bởi tiếng khò khè sát bên tai. Anh cảm thấy cái lưỡi của sói quệt trên bàn tay anh. Những cái nanh ép nhè nhẹ, rồi mạnh dần. Con sói nỗ lực cắn vào tảng thức ăn mà nó chờ đợi từ lâu. Nhưng con người đã dùng hai tay như giộp nát bóp lấy hàm nó. Con sói chống lại một cách yếu ớt. Mấy phút sau, toàn bộ sức lực của con người đã đè lên mình con sói. Trên boong tàu, một nhóm người nhìn thấy một vật lạ ở trên bờ đang chuyển động ra phía biến. Họ trèo lên một chiếc thuyền nhỏ để vào bờ xem. Giôn được cứu sống. Bây giờ, Giôn nằm trên giường, nước mắt chảy trên hai gò má gầy guộc. Anh kế’ lại bằng những lời rời rạc về lai lịch của mình, về những khát vọng sống đã qua. Khát vọng sống đã giúp anh chiến thắng được thú dữ, chiến thắng được cái chết. TẬP ĐỌC Ngắm trăng Bóc Hồ ngắm trăng trong hoàn cảnh nào? Bác Hồ ngắm trăng trong hoàn cảnh Bác đang bị chính quyền Tưởng Giới Thạch giam giữ tại một nhà lao ở Trung Quốc. Hình ảnh nào cho thấy tình cảm gắn bó giữa Bác với trăng? Hình ảnh: Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ cho ta thấy tình cảm gắn bó giữa Bác và trăng. Bài thơ nói lên điều gì về Bác Hồ? Bài thơ nói lên tình cảm yêu thiên nhiên tha thiết của Bác Hồ. Bài thơ cũng nói lên nghị lực gang thép của Người: ở trong tù cực kì gian khổ thiếu thốn, Người vẫn quên đi cảnh xích xiềng, vẫn ung dung thư thái ngắm trăng, thưởng thức vẻ đẹp của trăng như một nhà thơ. Nội dung: Ca ngợi tinh thần lạc quan yêu đời, yêu cuộc sông, yêu thiên nhiên của Bác Hồ. Dù khó khăn, gian khổ nhưng Bác vẫn gắn bó với thiên nhiên. Không đề Bác Hồ sáng tác bài này trong hoàn cảnh nào? Các từ ngữ nào cho biết điều đó? Bài thơ này được Bác sáng tác khi Người đang ở chiến khu Việt Bắc để lãnh đạo cuộc kháng chiến chống Pháp,... Các từ ngữ: đường non, rừng sâu cho ta biết điều đó. Tìm những hình ảnh nói lên lòng yêu đời vò phong thói ung dung của Bác Hồ. 'Hình ảnh sau đây nói lên lòng yêu đời và phong thái ung dung của Bác Hồ: Việc quân việc nước đã bàn Xách bương, dắt trẻ ra vườn tưới rau. Nội dung: Như bài Ngắm trăng. TẬP LÀM VĂN Luyện tập xây dựng đoạn văn miêu tả con vật Đọc bài văn sau và trả lởi câu hỏi Con tê tê Phân đoạn bài văn trên: Phần mở bài: Từ đầu đến "đào thủng núi" Phần này giới thiệu con tê tê với một cái tên gọi thứ hai của nó. Phần thân bài: Phần này bắt đầu từ "Bộ vẩy của tê tê màu đen nhạt...” đến chỗ "lăn ra ngoài miệng lỗ". Phần này có bôn tiểu đoạn: Tiểu đoạn thứ nhất tả bộ vẩy của tê tê. Tiểu đoạn thứ hai tả cách săn mồi của tê tê. Tiểu đoạn thứ ba giới thiệu bôn chân tê tê với khả năng đào đất cực mạnh, cực nhanh. Tiểu đoạn thứ tư giới thiệu một điểm yếu của tê tê. Phần kết bài: Nêu ý phải bảo vệ loại thú hiền lành và có ích này. Tác giả chú ý đến đặc điểm nào khi miêu tả hình dáng bên ngoài của tê tê? Tác giả chú ý đến đặc điểm bên ngoài của con tê tê đó là bộ vẩy. Các chi tiết nào cho thấy tác giả quan sát hoạt động của con tê tê rất tỉ mỉ và chọn lọc được nhiều đặc điểm lí thú? Các chi tiết sau đây cho thấy tác giả quan sát hoạt động của con tê tê rất tỉ mỉ và chọn lọc được nhiều đặc điểm lí thú: "Nó thè cái lưỡi dài, nhỏ như chiếc đũa, xẻ làm ba nhánh, đục thủng tổ kiến rồi thò lưỡi vào sâu bên trong. Đợi kiến bâu kín lưỡi, tê tê rụt lưỡi vào mõm, tóp tép nhai cả lũ kiến. Nó ặn sạch tổ kiến mới thôi". "Tê tê có bốn chân ngắn ngủn với bộ móng cực sắc và khỏe. Khi đào đất, nó dũi đầu đào nhanh như một cái máy, chỉ cần chừng nửa phút đã ngập nửa thân mình nó. Khi ấy, dù có ba người lực lưỡng túm lấy đuôi nó kéo ngược cũng không ra". "... Chỉ cần một cái que lùa theo phía dưới đuôi khẽ chọc một nhát là tê tê lập tức cuộn tròn như quả bóng lăn ra ngoài miệng lỗ". Quan sát ngoại hình của một con vật mà em yêu thích và viết một đoạn văn miêu tả ngoại hình của con vật đó. Con mèo nhà em là một con mèo tam thể rất đẹp. Bộ lông của nó mượt như nhung và có đủ ba màu trắng, vàng, đen. Hai tai nó vểnh lên và luôn động đậy như nghe ngóng mọi động tĩnh ở xung quanh. Hai mắt nó xanh như màu nước. Khi nắng to con ngươi bên trong mắt khép nhỏ lại như sợi tơ đen. Trong bóng tối, hai con ngươi đó sẽ mở to ra để nhìn cho rõ. Mép nó có hai chùm ria dài mọc tỏa ra hai bên. Ria mép này giúp cho mèo có thể đi đêm mà không bị va chạm vào vật gì. Bốn chân mèo có móng sắc nhưng bình thường các móng đó quặp vào và nó đi lại êm như ru, không gây một tiếng động. Cái đuôi nó thật dài và cũng có ba màu trắng vàng đen. Quan sát hoạt động của một con vật mà em yêu thích và viết một đoạn văn miêu tả các hoạt động đó. Con mèo hay nằm ngủ dài trong sân nắng. Lúc này nhìn nó có vẻ lười biếng lắm. Nhưng lúc nó đã ngủ đẫy giấc và bắt đầu hoạt động thì lại nhanh nhẹn vô cùng. Nó vờn theo một bông hoa giấy đang lăn tròn theo gió trong sân. Nó chạy vụt đến gốc cau rồi thoăn thoắt leo lên tới nửa thân cau rồi lại nhanh nhẹn tụt xuống. Có lúc tôi nhìn vào bếp thấy nó đang lặng lẽ rình mồi. Nó im lặng và kiên trì co mình lại đợi chờ. Chính sự im lặng này đã đánh lừa một chú chuột nhắt ẩn mình trong một góc bếp. Chú chuột lơ láo thò đầu ra, thụt nhanh vào rồi lại thò đầu ra và bò hẳn ra ngoài. Chỉ đợi có thế, mèo tung mình chụp lên con chuột. Con chuột đã nằm trong những móng vuốt sắc nhọn của nó. Con chuột thở rất mạnh, đôi mắt vẫn mở to vừa như ngạc nhiên chưa hiểu chuyện gì đã xảy ra, vừa như đang tính đường tháo chạy. Con mèo tha con chuột ra giữa bếp rồi vờ thả ra. Chuột ta tưởng bở vội vàng lủi chạy. Nhưng thoắt cái mèo đã đuổi kịp và bắt lại. Cuối cùng con chuột kiệt sức và chết lịm. LUYỆN TỪ VÀ CÂU Thêm trạng ngữ chỉ nguyên nhân cho câu NHẬN XÉT Trạng ngữ được in nghiêng trong câu sau trả lời câu hỏi gì? Trạng ngữ: “Vì vắng tiếng cười” trả lời cho câu hỏi vì sao? Loại trạng ngữ này bổ sung ý nghĩa gì cho câu? Loại trạng ngữ bổ sung ý nghĩa nguyên nhân cho câu. II. LUYỆN TẬP Tìm trạng ngữ chỉ nguyên nhân trong các câu đã cho. Câu a có trạng ngữ chỉ nguyên nhân là: NỈIỜ siêng năng cần cù. Câu b có trạng ngữ chỉ nguyên nhân là: Vì rét. Câu c có trạng ngữ chỉ nguyên nhân là: Tại Hoa. Điền cóc từ nhờ, vì, tại vì vào chỗ trống: Vì học giỏi, Nam được cô giáo khen. Nhờ bác lao công, sân trường lúc nào cũng sạch sẽ. Tại vì mải chơi, Tuấn không làm bài tập. Đặt một câu có trạng ngữ chỉ nguyên nhân: Vì trời mưa quá to, chung em phải hoãn cuộc thi đấu bóng lại. TẬPLÀMVĂN Luyện tập xây dựng mở bài, kết bài trong bài văn miêu tả con vật 1. Đọc bài vãn sau và trả lời câu hỏi ở bên dưới: Chim công múa Tìm đoạn mở bài và kết bài. Đoạn mở bài: "Mùa xuân trăm hoa... cũng là mùa công múa". Đoạn kết bài: "Quả không ngoa khi... nghệ sĩ múa của rừng xanh". Các đoạn trên giông các cách mở bài gián tiếp và kết bài mở rộng. Em có thể chọn những câu nào trong bài văn trên để: Mở bài theo cách trực tiếp? Kết bài theo cách không mở rộng? + Em có thế chọn các câu văn sau để mở bài trực tiếp: Mùa xuân là mùa công múa. + Em có thể chọn các câu sau để kết bài không mở rộng: Chiếc ô màu sắc đẹp đến kì ảo xập xòe uốn lượn dưới ánh nắng xuân ấm áp.