Giải Lịch Sử 12 Bài 14: Phong trào cách mạng 1930 - 1935
CHƯƠNG II VIỆT NAM TỪ NĂM 1930 ĐẾN NĂM 1945 BÀI 14 PHONG TRÀO CÁCH MẠNG 1930-1935 KIẾN THỨC Cơ BẲN Việt Nam trong những năm 1929-1933 Tình hình kinh tế Từ năm 1930, kinh tế suy thoái, khủng hoảng, bắt đầu từ nông nghiệp. Lúa gạo bị sụt giá, ruộng đất bỏ hoang, sản xuâ't các ngành trong công nghiệp đều giảm. Xuất nhập khẩu đình đôn, hàng hóa khan hiếm, giá cả đắt đỏ. Cuộc khủng hoảng kinh tế ở Việt Nam đã tác động đến các giai câp, tầng lớp trong xã hội. Tình hình xã hội Lương thực tế của công nhân giảm 30% đến 50%, nhiều người bị thát nghiệp Nông dân chịu thuê cáo vay nợ nặng lãi, ruộng đất bị địa chủ chiếm đoạt. Nông dân ngày càng bị bần cùng hóa. Các tầng lớp nhân dân lao động khác cũng chịu sự tác động xâu của khủng hoảng kinh tê Mâu thuẫn giữa toàn thể dân tộc Việt Nam với thực dân Pháp, mâu thuẫn giữa nông dân với địa chủ phong kiến phát triển gay gắt. Thực dân Pháp thi hành chính sách khủng bô' làm tăng thêm những mâu thuẫn và tình trạng bất ổn của xã hội. II. Phong trào cách mạng 1930-1931 với đỉnh cao Xô viết Nghệ - Tĩnh Phong trào cách mạng 1930-1931 Từ tháng 2 đến tháng 4-1930 nổ ra nhiều cuộc đâ'u tranh của công nhân và nông dân. Công nhân đòi tăng lương giảm giờ làm; nông dân đòi giảm sưu thuế. Xuất hiện khẩu hiệu chính trị “Đả đảo chủ nghĩa đế quốc”, “Đả đảo phong kiến”, “Thả tù chính trị” Nhân ngày Quốc tế Lao động 1-5 trên cả nước nổ ra nhiều cuộc đâ'u tranh. Đây là bước ngoặt của phong trào cách mạng. Trong các tháng 6, 7, 8 nổ ra nhiều cuộc đâ'u tranh trên cả nước Tháng 9-1930, phong trào phát triển mạnh mẽ ở Nghệ An và Hà Tĩnh. Nông dân biểu tình có vũ trang tự vệ kéo đến huyện lị đòi giảm sưu thuế. Công nhân Vinh - Bến Thủy bãi công để hưởng ứng phong trào của nông dân Tiêu biểu cho phong trào ở Nghệ Tĩnh là cuộc biểu tình ngày 12-9-1930 của 8000 nông dân Hưng Nguyên. Đoàn biểu tình kéo về Vinh khi gần đến Vinh đoàn có đên 3 vạn người. Thực dân Pháp đàn áp làm hàng trăm người chết và bị thương Trước khí thê đâ'u tranh của quần chúng, chính quyền thực dân phong kiến ở nhiều thôn xã bị tê liệt. Ở những nơi đó, các câ'p ủy Đảng lãnh đạo nhân dân đứng ra tự quản lí đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội theo kiểu Xô viết Nga. Xô viết Nghệ - Tĩnh Chính quyền Xô viết đã: về chính trị, quần chúng được tham gia hoạt động trong các đoàn thể cách mạng, tự do hội họp. Các đội tự vệ đỏ và tòa án nhân dân được thành lập. về kinh tế, chia ruộng đất công cho dân cày nghèo; bãi bỏ các thứ thuế vô lí; xóa nợ cho người nghèo; tu sửa cầu cống, giao thông; lập các tổ chức để nông dân giúp đỡ nhau sản xuât. về văn hóa, xã hội, mở lớp dạy chữ Quốc ngữ; bài trừ các tệ nạn xã hội; giữ gìn trật tự trị an; xây dựng tinh thần đoàn kết giúp đỡ nhau. Xô viết Nghệ -Tĩnh là đỉnh cao của phong trào cách mạng 1930-1931, là nguồn cổ vũ quần chúng nhân dân trong cả nước. Hội nghị lần thứ nhất Ban chấp hành Trung ương lâm thời Đảng Cộng sán Việt Nam (10-1930) í/. Nội dung Hội nghị Đổi tên Đảng thành Đảng Cộng sản Đông Dương Bầu Ban Châp hành Trung ương chính thức, cử Trần Phú làm Tổng bí thư - Thông qua Luận cương chính trị của Đảng Nội dung Luận cương chính trị Xác định cách mạng Đông Dương lúc đầu là cuộc cách mạng tư sản dân quyền sau đó sẽ tiếp tục phát triển, bỏ qua thời kì tư bản chủ nghĩa, tiến thẳng lên con đường xã hội chủ nghĩa Hai nhiệm vụ chiến lược của cách mạng là đánh đổ phong kiến và đánh đổ đế quốc. Hai nhiệm vụ này có quan hệ khăng khít với nhau. Động lực của cách mạng là giai câp công nhân và nông dân Lãnh đạo cách mạng là giai câp công nhân với đội tiên phong là Đảng Cộng sản. Ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm của phong trào cách mạng 1930- 1931 Ý nghĩa Khẳng định đường lôi đúng đắn của Đảng, quyền lãnh đạo của giai câp công nhân đôi với cách mạng Đông Dương. Hình thành khôi liên minh công nông trên thực tế Quôc tê cộng sản công nhận Đảng Cộng sản Đông Dương là phân bộ độc lập trực thuộc Quốc tế cộng sản Bài học về công tác tư tưởng về xây dựng khôi liên minh công nông và mặt trận dân tộc thông nhất Ve tổ chức lãnh đạo quần chúng đấu tranh Phong trào co ý nghĩa như cuộc tập dượt đầu tiên của Đảng và quần chúng cho Tổng khơi nghĩa tháng Tám sau này. II. Phong trào each mạng trong những năm 1932-1935 Cuộc dâu tranh phục hồi phong trào cách mạng Thực dãn Phap khủng bô' làm cho lực lượng cách mạng bị tổn that nặng Hàng vạn ngươi bị bắt. bị tù đày; hầu hết các lãnh đạo Đảng ở Trung ương và các Xứ ủy đều bị bắt Các đảng viên trong tù kiên trì đâ'u tranh bảo vệ quan điểm lập trường của Đảng... tìm each vượt ngục; các đảng viên không bị bắt tìm cách gây dựng lại tổ chức Đảng và quần chúng. Một sô Đảng viên ở Trung Quốc và Xiêm trở về nước hoạt động Năm 1932, Lê Hồng Phong tổ chức Ban Lãnh đạo Trung ương Đàng. Ban lãnh đạo thảo Chương trình hoạt động của Đảng. Dựa vào chương trình hành động, phong trào quần chúng được nhen nhóm trở lại với các tổ chức như hội cấy, hội cày, hội hiếu hỉ, hội đọc sách báo... Nhiều cuộc đâ'u tranh của công nhân, nông dân đã nổ ra. Cuôi năm 1933, các tổ chức của Đảng dần dần được khôi phục và củng cô'. Đầu năm 1934, Ban lãnh đạo lưíi ngoại được thành lập do Lê Hồng Phong đứng đầu. Cuôi năm 1934 đầu năm 1935, các xứ ủy Bắc Kì, TRung Kì và Nam Kì được lập lại- Dấn đầu năm 1935, các tổ chức Đảng và phong trào quần chúng được phục hồi. Đại hội đại biểu lần thứ nhâ't Đảng Cộng sản Đông Dương (3-1935) Đại hội họp từ ngày 27 đến ngày 31-3-1935 tại Thượng Hải. Nội dung Đụi hội Đánh giá tình hình Xác định ba nhiệm vụ chủ yếu của Đảng trong thời gian trước mắt là: củng cô' và phát triển Đảng, tranh thủ quần chúng rộng rãi, chống chiến tranh đê' quốc. - * Thông qua Nghị quyết cliínli trị, Điều lệ Đcíni;, các nghị quyết về vận động công nhân, nông dân, binh lính, thanh niên, phụ nữ, về công tác trong các dân tộc thiểu số, về đội tự vệ và cứu tế đỏ Ý nghĩa Đánh dâu một mốc quan trọng: Đảng đã khôi phục đưực hệ thông tổ chức từ trung ương đên địa phương, cũng như khôi phục đưực các tổ chức quần chúng CÂU HỎI VÀ ĐÁP ÁN Câu hỏi Trắc nghiệm Hãy khoanh tròn chỉ một chữ in hoa trước câu trả lời đúng. Cuộc khủng hoảng kinh tế ở Việt Nam bắt đầu từ A. nông nghiệp. B. công nghiệp. thương nghiệp. D. tất cả các ngành. Biểu hiện của khủng hoảng trong nông nghiệp là ruộng đất bỏ hoang. lúa gạo sụt giá, ruộng đất bỏ hoang, lúa gạo sụt giá, giá cả đắt đỏ. D. hàng hóa khan hiếm. Tác động của khủng hoảng kinh tế làm cho giai cấp, tầng lớp nào bị bần cùng hóa? •s A. công nhân. B. tiểu thương, tiểu chủ. nông dân. D. viên chức. Tiêu biểu cho phong trào đấu tranh trong năm 1930 là cuộc biểu tình của nông dân huyện A. Nam Đàn. B. Nghi Lộc. c. Hương Khê. D. Hưng Nguyên. Trong tháng 9, phong trào đâu tranh diễn ra quyết liệt nhất ở A. Nam Định. B. Nghệ An. c. Nghệ-Tĩnh. D. Hà Tĩnh. Hình thức đâu tranh cao nhât của nông dân ở Nghệ - Tĩnh là A. biểu tình có vũ trang. B. bãi công. c. biểu tình. D. mít tinh. Xô viết Nghệ - Tĩnh đã thực hiện khẩu hịệu “Người cày có ruộng" như thế nào? Bãi bỏ thuế thân. Chia ruộng đất công cho dân cày nghèo, c. Xóa nợ. D. Bãi bỏ thuế muôi. Xô viết Nghệ - Tĩnh đã làm gì để bảo vệ trật tự trị an? A. Bài trừ tệ nạn xã hội. B. Tự do hội họp. c. Tu sửa cầu công. D. Thành lập các đội tự vệ đỏ. Tự luận Câu 1. So sánh nội dung Luận cương chính trị với Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng. Câu 2. Vì sao nói: phong trào cách mạng 1930-1931 có ý nghĩa như cuộc tập dượt đầu tiên của Đảng và quần chúng cho Tổng khởi nghĩa tháng Tám sau này? II. Đáp án Trắc nghiệm 1A, 2B, 3C, 4D, 5C, 6A, 7B, 8D. Tự luận Câu 1. Giông nhau: đều xác định hai giai đoạn của cách mạng Việt Nam, sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản. Khác nhau: Cương lĩnh chính trị đầu tiên xác định đúng mâu thuẫn chủ yếu của xã hội thuộc địa nửa phong kiến là mâu thuẫn dân tộc nên đề cao nhiệm vụ dân tộc Luận cương chính trị không thấy được mâu thuẫn chủ yếu của xã hội thuộc địa nửa phong kiến nên không nêu cao nhiệm vụ dân tộc mà nặng về đâu tranh giai câp và cách mạng ruộng đất. Cương lĩnh chính trị đầu tiên thây hết được khả năng cách mạng của các giai cấp tầng lớp khác ngoài công nông: “lực lượng cách mạng là công nhân, nông dân, tiểu tư sản, trí thức...” Luận cương chính trị đánh giá không đúng khả năng cách mạng của giai câp tầng lớp khác ngoài công nông: “Động lực của cách mạng là giai cấp công nhân và nông dân” Những điểm hạn chế của Luận cương chính trị lại là những điểm đúng đắn, sáng tạo của Cương lĩnh chính trị đầu tiên. Những hạn chế này phải qua thực tiễn đấu tranh cách mạng mới dần dần khắc phục được. Câu 2. Nói: phong trào cách mạng 1930-1931 có ý nghĩa như cuộc tập dượt đầu tiên của Đảng và quần chúng cho Tổng khởi nghĩa tháng Tám vì: Cao trào cách mạng 1930-1931 khẳng định đường lối cách mạng đúng đắn của Đảng, khẳng định trong thực tiễn quyền lãnh đạo của giai cấp công nhân đô'i với cách mạng Đông Dương Hình thành trong thực tiễn khôi liên minh công nông - nhân tố" cơ bản quyết định thắng lợi của cách mạng Đê lại cho Đảng ta nhiều bài học quí báu về công tác tư tưởng, về xây dựng khôi liên minh công nông và mặt trận dân tộc thống nhát về tổ chức lãnh đạo quần chúng đấu tranh