Giải Lịch Sử 12 Bài 16: Phong trào giải phóng dân tộc và Tổng khởi nghĩa tháng Tám (1939 - 1945). Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời

BÀI 16
PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC VÀ TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG TẮM (1939-1945) NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA RA ĐÒÌ
KIẾN THỨC Cơ BẢN
Tinh hình Việt Nam trong những năm 1939-1945
Tinh hình chính trị
Tháng 9-1939. Chiên tranh thê giói thứ hai bùng nổ. Tháng 6-1940. Pháp đầu hàng Đức. Tinh hình đó đã tác động đốn chính sách của chính quyền thực đán ở Đôrig Dương.
Ớ Đông Dương chính quyền G. Đơcu thực hiện một loạt chính sách nhằm vơ vét sức ngươi, sức của để dốc vào chiên tranh
Tháng 9-1940. quân Nhật tiên vào mien Bắc. thực dân Pháp dầu hàng. Gùng vơi các đảng phái chính trị thân Pháp, các đang phái chính trị thân Nhật cũng ra dơi như Đại Việt. Phục quôc. Quân Nhật và tay sai ra Stic tuyên truyền về văn minh và Stic mạnh của Nhật, về thuyết Dụi ĐôtiỊị .4. dọn đương cho Nhật hài cang Pháp sau này.
Năm 1945, phát -xít Đức that hại nặng nề ở châu Âu, phát xít Nhật thua liên tiếp ở châu Á - Thái Bình Dương. Ngàv 9-3-1945. Nhật dao chình Pháp ơ trên loàn cõi Đông Dương. Lợi dụng cơ hội dó các đảng phái chính trị tăng cương hoạt động. Quần chúng nhân dân sục sôi khí thè cách mạng, sần sàng vùng lên khơi nghĩa.
Tinh hình kinh tê - xã hội
u. Kinli tế
Pháp
Tháng 9-1939, Toàn quyền Catơru ra lệnh tổng dộng viên nham huy dộng tôi da nhân lực, sản phẩm và nguyên liệu cho nưức Pháp.
Thực dân Pháp thi hành chính sách Kinh tố chí huy. tăng thuê cũ. dặt thuê mơi... kiểm soát gắt gao việc sản xuãt và phân phôi, ân định giá cả
Khi quân Nhật vào Đông Dương. Pháp phai dê cho Nhật sứ dụng các sân bay. phương tiện giao thông, kiểm soát hệ thông đương sắt và tàu biên. Nhật còn bắt Pháp hàng năm phải nộp cho Nhật một khoản lien lơn. Trong 4 năm 6 tháng Pháp phải nộp cho Nhật 724 triệu đồng.
Nhật
Bắt nhân dân nhổ lúa để .trồng đay, thầu dầu phục vụ cho nhu cầu chiến
tranh.
Buộc chính quyền thực dân Pháp xuâì các nguyên liệu chiến lược sang Nhật như than, sắt, xi măng
Các công ti Nhật đầu tư vào những ngành phục vụ cho nhu cầu quân sự như: khai thác mănggan, sắt, apatít b. Xã hội
Nhân dân ta bị đẩy đến chỗ cùng cực dẫn đến nạn đói cuối năm 1944 đầu năm 1945 làm gần 2 triệu đồng bào ta chết đói
II. Phong trào giải phóng dân tộc từ tháng 9-1939 đến tháng 3-1945
Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương tháng 11-1939
Nội dung
Xác định nhiệm vụ mục tiêu đâu tranh trước mắt là đánh đổ đế quốc và tay sai, giải phóng các dân tộc Đông Dương, làm cho Đông Dương hoàn toàn độc lập
Chủ trương tạm gác khẩu hiệu cách mạng ruộng đất và đề ra khẩu hiệu tịch thu ruộng đât của bọn thực dân đế quốc và địa chủ phản bội quyền lợi dân tộc, chông tô cao, lãi nặng. Thay khẩu hiệu chính quyền Xô viết công - nông - binh bằng khẩu hiệu Chính phủ dân chủ cộng hòa
Quyết định chuyển từ đâu tranh đòi dân sinh, dân chủ sang đấu tranh đánh đổ chính quyền đế quốc và tay sai; từ hoạt động hợp pháp, nửa hợp pháp sang hoạt động bí mật
Chủ trương thành lập Mặt trận Thông nhất dân tộc phản đế Đông Dương thay cho Mặt trận Dân chủ Đông Dương
Ỷ nghĩa tác dụng
Nghị quyết Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng tháng 11-1939 đánh dấu bước chuyển hướng quan trọng - đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu, đưa nhân dân ta bước vào thời kì trực tiếp vận động cứu nước.
Những cuộc đâu tranh mở đầu thời kì mới
a. Khởi nghĩa Bắc Sơn (27-9-1940)
Nguyên nhân:
Ngày 22-9-1940, Nhật đánh vào Lạng Sơn, quân Pháp bị tổn thất nặng, một số bỏ chạy qua Châu Bắc Sơn.
Diễn biến
Đêm 27-9-1940, dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ địa phương, nhân dân Bắc Sơn nổi dậy chặn đánh quân Pháp, chiếm đồn Mỗ Nhài. Nhân dân làm chủ châu lị và các vùng lân cận. Đội du kích Bắc Sơn thành lập. Mây hôm sau, Nhật, Pháp thỏa hiệp với nhau, Pháp quay lại đàn áp, khủng bôi
Ỷ nghĩa
Khởi nghĩa Bắc Sơn mở đầu phong trào đâu tranh vũ trang giải phóng dân tộc sau khi có chủ trương chuyển hướng đâu tranh của Đảng; Giúp Đảng ta rút ra những bài học quí báu về khởi nghĩa vũ trang và chọn thời cơ khởi nghĩa.
Khởi nghĩa Nam Kì (23-11-1940)
Nguyên nhân:
Binh lính người Việt trong quân đội Pháp bất bình vì bị đưa đi làm bia đỡ đạn chống Thái Lan cho Pháp ở biên giới Campuchia - Thái Lan. Nhân dân Nam Kì sấn sàng nổi dậy phôi hợp với binh lính.
Tình thế cấp bách, Xứ ủy Nam Kì quyết định khởi nghĩa, đồng thời cử người ra Bắc xin chỉ thị Trung ương.
Trung ương quyết định đình chỉ cuộc khởi nghĩa vũ trang ở Nam Kì. Nhưng lệnh hoãn khởi nghĩa chưa về đến nơi thì lệnh khởi nghĩa của Xứ ủy Nam Kì đã về đến các địa phương.
Diễn biến
Đêm 22 rạng ngày 23-11-1940, khởi nghĩa bùng nổ ở hầu hết các tỉnh Nam Kì. Chính quyền cách mạng được thành lập ở nhiều nơi, cờ đỏ sao vàng lần đầu tiên xuất hiện
Trước ngày khởi nghĩa, kế hoạch bị lộ, thực dân Pháp đã kịp thời đôi phó. Chúng cho máy bay ném bom tàn sát.
Lực lượng còn lại của cuộc khởi nghĩa rút về Đồng Tháp, u Minh.
Ý nghĩa
Chứng tỏ tinh thần yêu nước, sẩn sàng đứng lên chiến đâu chông quân thù của nhân dân Nam Bộ.
Cuộc binh biến Đô Lương (13-1 -1941)
Nguyên nhân: Binh lính người Việt trong quân đội Pháp ở Nghệ An bất bình vì bị đưa đi làm bia đỡ đạn chông Thái Lan cho Pháp ở biên giới Lào - Thái Lan.
Diễn biến:
Ngày 13-1-1941, binh lính đồn chợ Rạng dưới sự chỉ huy của Đội Cung đã nổi dây. Tối hôm đó, quân khỏi nghĩa đánh chiếm đồn Đô Lương rồi lên ô tô tiến về Vinh để phôi hợp với binh lính ở đây chiếm thành. Kế hoạch không thực hiện được, Đội Cung cùng toàn bộ binh lính tham gia nổi dậy bị bắt ngày 11-2-1941.
Ngày 24-4-1941, thực dân Pháp xử bắn Đội Cung cùng 10 đồng chí của ông.
Ý nghĩa của ba cuộc nổi dậy
Nêu cao tinh thần bất khuất của dân tộc. Đó là những tiếng súng báo hiệu thời kì đâu tranh mới - đâu tranh vũ trang.
Nguyễn Ái Quôc về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng. Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ường Đảng Cộng sản Đông Dương
Ngày 28-1-1941, Nguyền Ái Quôc về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam
Từ ngày 10 đến 19-5-1941, Hội nghị Ban Châp hành Trung ương lần thứ 8 họp ở Pắc Bó do Nguyễn Ái Ọuôc triệu tập và chủ trì.
Nội dung Hội nghị
Khẳng định nhiệm vụ chủ yếu trước mắt là giải phóng dân tộc, tiếp tục tạm gác khẩu hiệu cách mạng ruộng đất, nêu khẩu hiệu giảm tô, giảm thuế, chia lại ruộng công, tiến tới thực hiện người cày có ruộng.
Chỉ rõ, sau khi đánh đuổi đế quốc Pháp - Nhật sẽ thành lập Chính phủ nhân dân của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Quyết định thành lập Mặt trận Việt Nam độc lập đồng minh thay cho Mặt trận Thông nhát dân tộc phản dê Đông Dương, thay tên các hội Phản đế thành hội Cứu quốc và giúp dơ việc lập mặt trận ở Lào và Campuchia
Xác định hình thái khỏi nghĩa là đi tư khởi nghía từng phần tiến lên tổng khởi nghĩa và nhân mạnh: chuẩn bị khởi nghĩa vũ trang là nhiệm vụ trung tâm của toàn Đảng, toàn dân.
Ỷ nghĩa
Hội nghị lần thứ 8 Ban Châp hành Trung ương Đảng đã hoàn chỉnh chủ trương được đề ra từ Hội nghị Trung ương tháng 11-1939 nhằm giải quyêt mục tiêu sô" một của cách mạng là độc lập dân tộc và đề ra nhiều chủ trương sáng tạo đê thực hiện mục tiêu ây.
Mặt trận Việt Minh thành lập
Ngày 19-5-1941, Việt Nam Độc lập đồng minh gọi tắt là Việt Minh thành lập. Năm tháng sau Việt Minh công bô" Tuyên ngôn, Chương trình, Điều lệ
Chương trình cứu nước của Việt Minh được đông đảo các tầng lớp nhân dân ủng hộ.
Chuẩn bị tiến tới khởi nghĩa giành chính quyền
Xây dựng lực lượng clw cuộc khởi nghĩa vũ trang
Xây dựng lực lượng chính trị
Vận động quần chúng tham gia Việt Minh, Cao Bằng là nơi thí điểm xây dựng các hội Cứu quốc trong Mặt trận Việt Minh. Đê"n năm 1942, khắp các châu của Cao Bằng đều có hội Cứu quốc, trong đó có ba châu “hoàn toàn”. Tiếp đó úy ban Việt Minh tỉnh Cao Bằng và úy ban Việt Minh lâm thời liên tỉnh Cao - Bắc- Lạng được thành lập
Năm 1943, Đảng đưa ra bản Đề cương văn hóa Việt Nam. Năm 1944, Đủng Dãn chủ Việt Nam và Hội' văn hóa cứu quốc Việt Nam thành lập
Xây dựng lực lượng vũ trang
Lực lượng vũ trang cuộc khỏi nghĩa Bắc Son xây dựng thành những đội du kích. Năni 1941, những dội du kích Bắc Sơn thông nhât thành Trung đội Cứu quốc quân ì
Ngày 15-9-1941, Trung (lội Cứu quốc quân n ra đời
Cuôi năm 1941, Nguyễn Ái Ọuôc quyêl định thành lập đội tự vệ võ trang, chuẩn bị cho việc xây dựng lực lượng vũ trang.
Xây dựng căn cứ dịu
Xày dựng vùng Bắc Sơn - Võ Nhai thành căn cứ địa cách mạng. Năm 1941, Nguyễn Ái Quốc chọn Cao Bằng để xây dựng căn cứ địa. Đó là hai căn cứ địa đầu tiên của cách mạng nước ta.
Gấp rút cliuân l)ị klúỉi nghĩa vũ trang giành clúnli quyền
ZM/ canh
Từ đầu năm 1943, Hồng quân Liên Xô và phe Đồng minh chuyển sang tân công trên khắp các mặt trận, sự that bại của phe phát xít đã rõ ràng
Công cuộc chuẩn bị
Hội nghị Ban Thường vụ Trung ương Đảng họp ở Võng La từ ngày 25 đến 28-2-1943, vạch kê hoạch cụ thể và toàn diện cho cuộc khởi nghĩa vũ trang.
Từ sau Hội nghị công tác chuẩn bị khởi nghĩa được tiến hành gâp rút
Xây dựng và củng cô các đoàn thể Việt Minh ở Bắc Kì;-phong trào Việt Minh phát triển mạnh ở các tỉnh ven biển Trung Kì
Ớ Bắc Sơn - Võ Nhai, Cứu quốc quân .hoạt động mạnh, tuyên truyền vũ trang, gây dựng cơ sở chính trị, mở rộng khu căn cứ. Trong quá trình đó, Trung dội Cứu quốc quân III ra đời
Ở căn cứ Cao Bằng, những đội tự vệ vũ trang, du kích được thành lập. Năm 1943, Ban Việt Minh liên tính Cao - Bắc - Lạng lập 19 ban "Xung phong Nam tiến” để liên lạc với căn cứ Bắc Sơn - Võ Nhai và phát triển lực lượng xuống các tỉnh miền xuôi.
Ngày 7-5-1944, Tổng bộ Việt Minh ra chỉ thị “Sửa soạn khởi nghĩa”; ngày 10-8-1944, Trung ương Đảng kêu gọi “Sắm vũ khí đuổi thù chung”
Ngày 22-12-1944, Độ/ Việt Nam tuyên truyền gidi phóng quân thành lập. Hai ngày sau Đội đã đánh thắng hai trận ở Phay Khắt và Nà Ngần
Khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền
1. Khởi nghĩa từng phần (từ tháng 3 đến tháng 8-1945)
Bối cành
Đầu năm 1945, trên chiến trường châu Âu, một loạt nước Đông Âu đã được giải phóng, Hồng quân Liên Xô mở chiến dịch tấn công Béclin
Ớ mặt trận châu Á - Thái Bình Dương, quân Nhật khôn đôn vì những đòn tiến công của quân Mĩ - Anh.
Thực dân Pháp ở Đông Dương ráo riết hoạt động chờ cơ hội phản công quân Nhật. Mâu thuẫn Pháp - Nhật gay gắt.
Đêm 9-3-1945, Nhật đảo chính Pháp và tuyên bô: Giúp các dân tộc Đông Dương xây dựng nền độc lập”. Nhật dựng chính phủ bù nhìn Trần Trọng Kim, đưa Bảo Đại làm “Quốc trưởng”
Diễn biến
Ngay khi Nhật đảo chính Pháp, Ban Thường vụ Trung ương Đảng họp và ngày 12-3-1945 ra chỉ thị “Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta". Chỉ thị xác định kẻ thù chính là phát xít Nhật, thay khẩu hiệu “Đánh đuổi Pháp - Nhật” bằng khẩu hiệu “Đánh đuổi phát xít Nhật”. Hội nghị quyết định phát động cao trào kháng Nhật cứu nước làm tiền đề cho tổng khởi nghĩa
Ở khu căn cứ địa Cao - Bắc - Lạng, Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân và Cứu quốc dân phôi hợp với lực lượng chính trị quần chúng giải phóng hàng loạt xã, châu, huyện. Ớ những nơi đó, chính quyền cách mạng được thành lập, các hội Cứu quốc được củng cố và phát triển
Ở Bắc Kì vă Trung Kì, nạn đói đang diễn ra trầm trọng, Đảng đưa ra khẩu hiệu “Phá kho thóc giải quyết nạn đói”. Phong trào phá kho thóc diễn ra mạnh mẽ
Việt Minh lãnh đạo nhân dân nổi dậy ở Tiên Du (Bắc Ninh), Bần Yên Nhân (Hưng Yên)
- Tù chính trị ở Ba Tơ (Quảng Ngãi) nổi dậy, lãnh đạo quần chúng khởi nghĩa, thành lập chính quyền cách mạng, tổ chức đội du kích Ba Tơ
ở Nam Kì, Việt Minh hoạt động mạnh ở Mĩ Tho và Hậu Giang
Sự chuẩn bị cuôi cùng trước ngày Tổng khởi nghĩa
Hội nghị Quân sự Cách mạng Bắc Kì họp ngày 20-4-1945.
Hội nghị quyết định:
+ Thông nhất các lực lượng vũ trang phát triển hơn nứa lực lượng vũ trang và nửa vũ trang
+ Mở trường đào tạo câp tốc cán bộ quận sự và chính trị + Tích cực phát triển chiến tranh du kích, xây dựng chiến khu, chuẩn bị cho
tổng khởi nghĩa khi thời cơ đến
+ Thành lập úy ban quân sự cách mạng Bắc Kì
Ngày 16-4-1945, Tổng bộ Việt Minh thành lập ửy ban Dân tộc giải phóng Việt Nam và ủy ban dân tộc giải phóng các câp
Ngày 15-5-1945, các lực lượng vũ trang thông nhất thành Việt Nam giải phóng quân
Ngày 4-6-1945, thành lập Khu giải phóng Việt Bắc. Khu giải phóng là hình ảnh thu nhỏ của nước Việt Nam mới.
Công cuộc chuẩn bị đã hoàn thành. Toàn dân tộc đã sẩn sàng đón thời cơ để vùng dậy tổng khởi nghĩa.
Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945
«. Nhật đầu hàng Đồng minh, lệnh Tổng khởi nghĩa được ban bố
Đầu tháng 8-1945,'quân Đồng minh tân công dồn dập quân Nhật ở châu Á - Thái Bình Dương. Để uy hiếp quân Nhật ngày 6 và 8-8-1945, Mĩ ném hai quả bom nguyên tử xuống Hirôsima và Nagaxaki
Ngày 8-8-1945, Liên Xô tuyên chiến với Nhật Bản; và ngày 9-8, đánh tan đạo quân Quan Đông của Nhật ở Đông Bắc Trung Quốc
Hội đồng tôi cao chiến tranh và Nội các của Nhật Bản họp quyết định đầu hàng. Ngày 15-8-1945, Nhật hoàng tuyên bô đầu hàng Đồng minh không điều kiện.
Quân Nhật ở Đông Dương suy sụp rệu rã. Chính phủ thân Nhật Trần Trọng Kim hoang mang đến cực độ. Thời cơ tổng khởi nghĩa đã đến
Ngày 13-8-1945, ngay khi nhận được thông tin Nhật Bản đầu hàng,Trung ương Đảng và Tổng bộ Việt Minh thành lập ủy ban khởi nghĩa toàn quốc. Cùng ngày Úy ban khởi nghĩa toàn quốc ra “Quân lệnh số ỉ ”, phát lệnh tổng khởi nghĩa
Ngày 14, 15-8-1945, Hội nghị toàn quốc của Đảng họp ở Tân Trào, thông qua kế hoạch lãnh đạo toàn dân Tổng khởi nghĩa và quyết định những vấn đề quan trọng về chính sách đối nội, đôi ngoại sau khi giành được chính quyền.
Ngày 16,17-8-1945, Đại hội Quốc dân được triệu tập ở Tân Trào. Đại hội tán thành chủ trương tổng khởi nghĩa của Đảng, thông qua 10 chính sách của Việt Minh, cử Úy ban dân tộc giải phóng Việt Nam do Hồ Chí Minh làm chủ tịch b. Diễn biến cuộc Tổng khởi nghĩa
Từ ngày 14-8 nhiều địa phương đã khởi nghĩa giành chính quyền ở xã,
huyện
Chiều 16-8, một đơn vị Giải phóng quân do Võ Nguyên Giáp chỉ huy, xuất phát từ Tân Trào tiến về giải phóng thị xã Thái Nguyên.
Ngày 18-8, nhân dân Bắc Giang, Hải Dương, Hà Tĩnh, Quảng Nam giành được chính quyền ở tỉnh lị
Ở Hà Nội, chiều 17-8, quần chúng mít tinh tại Nhà hát Lớn, sau đó đi qua các phô" Trung tâm hô vang khẩu hiệu “úng hộ Việt Minh” “Đả đảo bù nhìn” “Việt Nam độc lập”
Ngày 18-8, cờ đỏ sao vàng xuât hiện trên các đường phô" chính
Ngày 19-8, hàng vạn nhân dân xuống đường biểu dương lực Tượng. Quần
chúng cách mạng có sự hỗ trợ của các đội tự vệ chiến đâ"u lần lượt chiêm phủ
Khâm sai Bắc Bộ, sở Cảnh sát Trung ương, Sở bưu điện, Trại Bảo an binh... Tội 19-8 khởi nghĩa giành chính quyền ở Hà Nội thắng lợi.
Ở Huế, ngày 20-8, úy ban khởi nghĩa được thành 'lập. Ngày 23-8, hàng vạn quần chúng biểu tình thị uy chiếm các công sở giành chính quyền về tay nhân dân
Ớ Sài Gòn, sáng 25-8, các đơn vị “Xung phong công đoàn”, "Thanh niên Tiền phong” và nhân dân các tỉnh Gia Định, Biên Hòa, Thủ Dầu Một, Mĩ Tho kéo về thành phôi Quần chúng chiếm Sở Mật thám, sở cảnh sát, nhà ga, bưu điện, nhà máy điện... giành chính quyền ở Sài Gòn thắng lợi
Từ 14 đến 28-8-1945. Tổng khởi nghĩa đã thắng lợi trên cả nước.
Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được thành lập
Theo đề nghị cúa Hồ Chí Minh, úy ban Dân tộc giải phóng cải tổ thành Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Hồ Chí Minh soạn thảo Tuxên ngân Độc lập, chuân bi mọi công việc để Chính phủ lâm thời ra mắt quôc dâ n
Ngày 2-9-1945. tai quảng trường Ba Đình, Chũ lịch Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ lâm thơi đọc Tuyên ngôn Độc lập. tuyên bô nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa thành lập
Nội dung có bản của Tuyên ngân Độc lập:
+ Nêu lên các quyền dân tộc cơ ban của nhân dân trên thế giới, khẳng định quyền thiêng liêng bât khả xâm phạm của nhân dân Việt Nam là quyền tự do, độc lập mà nhân dân Việt Nam đã anh dũng giành lay từ tay Nhật
+ Khẳng định quyết tâm của nhân dân Việt Nam để bảo vệ nền độc lập vừa giành được.
Nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm của cách mạng tháng Tám năm 1945
Nguyên nhân thắng lợi
Nguyên nhân chủ quan
Truyền thông yêu nước của dân tộc
Sự lãnh đạo của Đảng đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh với đương lối Cách mạng đúng đắn
Trãi qua quá trình chuẩn bị lâu dài qua các phong trào cách mạng: 1930- 1935, 1936-1939, đặc biệt là cuộc vận động giải phóng dân tộc 1939-1945.
Các câp bộ Đảng và Việt Minh linh hoạt sáng lạo, chí đạo kịp thơi. Toàn Đảng, toàn dân nhất trí đồng long, không sợ hi sinh gian khổ. h. Nguyên nhân khách quan
Chiên thắng của Hồng quân Liên Xô và quân Đồng minh trong cuộc chiên tranh chông phát xít tạo thơi cơ và cổ vũ nhân dân là vùng dậy Tổng khơi nghĩa.
Ý nghĩa lịch sử
II. Đối với dân tộc
Mở ra bước ngoặt lờn trong lịch sử dân tộc. Đã phá tan hai tầng xiềng xích nô lệ Pháp - Nhật, lật nhào ngai vàng phong kiên, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa
Đánh dâu bước phát triển nhảy vọt của cách mang Việt Nam, mở đầu kỉ nguyên độc lập tự do; kỉ nguyên nhân dân lao động nắm chính quyền, làm chủ đất nước, làm chủ vận mệnh dân tộc; kỉ nguyên giải phóng dân tộc gắn liền với giải phóng xã hội.
Dối với thế ỊỊÌdi
Góp phần vào thắng lựi của cuộc chiến tranh chông phát xít, chọc thủng khâu yêát nhất trong hệ thông thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc góp phần làm suy yêu chúng
Cố vũ các thuộc địa đâu tranh tự giải phóng, nhất là Miên và Lào
Bài học kinh nghiệm
Phải có đường lôi đúng đắn, trên cơ sở vận dụng chủ nghĩa Mác-Lênin vào thực tiền Việt Nam; năm bắt tình hình thô giới và trong nước để ra chủ trương, biện pháp cách mạng phù hợp
Tập hợp tổ chức các lực lượng yêu nước rộng rãi trong mặt trận dân tộc thông nhật, trên cơ sở khôi lien minh công - nông; phân hóa và cô lập cao độ kẻ thù. rồi tiên lên đánh bại chúng
Linh hoạt kết hựp đấu tranh chính trị với đâu tranh vũ trang, tiến hành khởi nghĩa từng phần, chớp thơi cơ phát động Tổng khởi nghĩa.
CÂU HỞI VÀ ĐÁP ÁN
Câu hổi
Trắc nghiệm
Hãy khoanh tròn chí một chư in hoa trước câu trả lơi đúng
Nhiệm vụ mà Hội nghị Ban Clúíp hành Trung ương tháng 1 1-1939 xác định là
đánh đổ đếquôc.
đánh đổ phong kiên.
đánh đổ đê quổc và tay sai.
đánh đổ đê quôc, phong kiên.
Mục tiêu mà Hội nghị Ban Châp hành Trung ương tháng 1 1-1939 xác định là
Đông Dương hoàn toàn độc lập.
dãn sinh, dâií chủ.
cơm áo. hòa bình.
D. tự do, dân chủ.
Hội nghị Ban Châ'p hành Trung ương lần thứ 8 khẳng định nhiệm vụ chủ yếu trước mắt của cách mạng là
cách mạng ruộng đất.
đánh đổ đế quôc phong kiến,
đánh đổ phong kiến.
D. giải phóng dân tộc.
Hội nghị Ban Châp hành Trung ương lần thứ 8 xác định nhiệm vụ trung tâm của toàn Đảng toàn dân trong giai đoạn hiện tại là
xây dựng lực lượng vũ trang.
chuẩn bị khởi nghĩa.
c. xây dựng lực lượng chính trị.
D. xây dựng căn cứ địa.
Mặt trận Việt Minh thành lập vào thời gian nào?
A.	Ngày 19-5-1941.	B.	Ngày 14-2-1941.
Ngày 15-9-1941.	D.	Ngày 22-12-1944.
Nơi thí điểm xây dựng các hội Cứu quốc trong Mặt trận Việt Minh là
A.	Lạng Sơn.	B.	Cao Bằng.
c.	Bắc Cạn.	D.	Thái Nguyên.
Ra chỉ thị “sửa soạn khởi nghĩa” là
Tổng bộ Việt Minh.
Ban Thường vụ Trung ương Đảng, c. Hồ Chí Minh.
D. ủy ban Việt Minh Cao Bằng.
Tổ chức nào kêu gọi nhân dân “Sắm vũ khí đuổi thù chung”?
ủy ban Việt Minh Cao Bằng.
Tổng bộ Việt Minh, c. Trung ương Đảng.
D. Ban Thường vụ Trung ương Đảng.
ở Nam Kì, phong trào Việt Minh hoạt động mạnh nhất ở
A. Tây Ninh và Hậu Giang.	B. Bến Tre và Mĩ Tho.
c. Đồng Tháp và Hà Tiên.	D. Mĩ Tho và Hậu Giang.
Tổ chức nào đã ban tíố “Quân lệnh số 1”?
Tổng bộ Việt Minh.
ửy ban khởi nghĩa toàn quốc, c. Trung ương Đảng.
D. Ban Thường vụ Trung ương Đảng.
Nhân dân Bắc Giang, Hải Dương, Hà Tĩnh Quảng Nam giành được chính quyền ở tỉnh lị vào thời gian nào.
A.	Ngày	18-8-1945.	B.	Ngày 14-8-1945.
c.	Ngày	28-8-1945.	D.	Ngày 16-8-1945.
Đến thời gian nào Tổng khởi nghĩa giành thắng lợi trong cả nước?
A.	Ngày	19-8-1945.	B.	Ngày 23-8-1945.
c.	Ngày	30-8-1945.	D.	Ngày 28-8-1945.
Tự luận
Câu 1. Nêu những sự kiện chứng tỏ sự lãnh đạo đúng đắn, kịp thời của Đảng Cộng sản Đông Dương và Tổng bộ Việt Minh trong cách mạng tháng Tám năm 1945.
Câu 2. Lập bảng thông kê các hình thức tổ chức Mặt trận dân tộc thông nhất do Đảng lãnh đạo trong giai đoạn 1930-1945, theo các nội dung: thời gian, tên gọi, nội dung hoạt động, kết quả
II. Đáp án
Trắc nghiệm
1C, 2A, 3D, 4B, 5A, 6B, 7A, 8C, 9D, 10B, 11A, 12D
Tự luận
Câu 1. Sự lãnh đạo đúng đắn, kịp thời của Đảng Cộng sản Đông Dương và Tổng bộ Việt Minh trong cách mạng tháng Tám năm 1945 được thể hiện ở các sự kiện:
Ngày 13-8-1945, khi nhận được thông tin Nhật Bản đầu hàng, Trung ương Đảng và Tổng bộ Việt Minh lập tức thành lập ớy ban khởi nghĩa toàn quốc. Cùng ngày Uy ban khởi nghĩa ra “Quân lệnh số 1” phát lệnh Tổng khởi nghĩa trong cả nước.
Ngày 14, 15-8-1945, Hội nghị toàn quốc của Đảng họp, thông qua kế hoạch lãnh đạo toàn dân tổng khởi nghĩa và quyết định những vấn đề quan trọng về chính sách đôi nội, đôi ngoại sau khi giành được chính quyền.
Ngày 16,17-8-1945, Đại hội Quốc dân họp ở Tân Trào đã: tán thành quyết định tổng khởi nghĩa của Đảng, thông qua 10 chính sách của Việt Minh, cử ủy ban dân tộc giải phóng Việt Nam do Hồ Chí Minh làm Chủ tịch.
Câu 2. Các hình thức tổ chức mặt trận do Đảng lãnh đạo trong giai đoạn 1930- 1945.
Thời gian
Tên gọi
Nội dung hoạt động
Kết quả
1936-1939
Mặt trận Thống nhâ't nhân dân phản đế Đông Dương (Mặt trận Dân chủ Đông Dương)
Tập hợp các lực lượng yêu nước, tiến bộ đấu tranh đòi tự do, dân sinh dân chủ, cơm áo, hòa bình
Giành được một sô quyền lợi về dân sinh, dân chủ
Xây dựng được lực lượng chính trị hùng hậu cho cách mạng
1939-1941
Mặt trận Thống nhát dân tộc phản đê Đông Dương
Tập hợp các lực lượng yêu nước cách mạng thực hiện nhiệm vụ giải phóng dân tộc
Ba cuộc nổi dậy ó ] ba miền, mỏ đầu thơi kì đâu tranh vũ
trang
1941-1945
Mặt trận Việt Nam Độc lập đồng minh (Việt Minh)
Xây dựng và phát triển lực lượng cách mạng chuẩn bị tiến tới khởi nghĩa giành chính quyền
Xây dựng được lực lượng chính trị và lực lượng vũ trang. Tổng khởi nghía thắng lợi, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời