Giải Sinh 6 - Bài 20: Cấu tạo trong của phiến lá
BÀI 20. CẤU TẠO TPONG CỦA PHIÊN LÁ GIẢI ĐÁP CÁC LÊNH Lênh mục 1 Trả lời các câu hỏi: Những đặc điểm nào cúa lớp tế bào biểu bì phù hợp với chức năng bảo vệ phiến lá và cho ánh sáng chiêu vào những tê bào bên trong? Hoạt động nào cúa lỗ khí giúp lá trao đổi khí và thoát hơi nước? CZrứ Lài Biêu bì của phiên lá được cấu tạo bởi một lớp tế bào không màu trong suốt, xếp rất sát nhau, có vách phía ngoài dày. Trên biểu bì có những lỗ khí, thường tập trung nhiều ở mặt dưới, mật trẽn hầu như không có hoặc rất ít. Lỗ khí thông với các khoang chứa không khí ớ bẽn trong phiến lá. Lỗ khí gồm 2 tẽ' bào hình hạt dậu, úp phần lõm vào nhau đế’ hừ một khe hờ. Khi trời nắng to, lỗ khí đóng tránh sự thoát hơi nước, sự trao đối khí tạm ngừng. Khi trời râm mát hoặc ban đêm, lồ khí mở, lá thực hiện sự trao đổi khí với môi trường. Nhờ hoạt động đóng, mở này mà lỗ khí thực hiện được sự trao đổi khí giữa cây với mói trường và thoát hơi nước. Lênh mục 2 So sánh lớp tế bào thịt lá sát với biêu bì mặt trên và lớp tê' bào thịt lá sát với biểu bì mặt dưới, hãy trá lời những cáu hỏi sau: Chúng giống nhau ứ đặc điếm nào? Đặc điểm này phù hợp với chức năng nào? Hãy tìm những điểm khác nhau giữa chúng. Lớp tê' bào thịt lá nào có càu tạo phù hợp với chức năng chính là chê tạo chất hữu cớ? Lớp tẽ' bào thịt kí nào có câu tạo phù hợp với chức năng chính là chứa và trao đổi khí? \7rù lời Thịt lá gồm nhiều lớp tế bào có vách móng, chứa nhiều lục lạp làm chức năng chê tạo chất hữu cơ cho cây. Các té bào thịt lá có thể chia thành nhiều lớp khác nhau về cấu tạo và chức năng. Lớp tê' bào thịt lá sát với biếu bì mặt trẽn thường dài, xếp sát nhau, có chứa nhiều lục lạp. Chức năng chính là chê' tạo chất hữu cơ. Lớp tê bào thịt lá sát với biêu bì Tnật dưới có hình đa giác hoặc hình cầu, xếp thưa nhau, để hớ nhiều khoang chứa không khí, chứa ít lục lạp. Chức năng chinh là chứa và trao đổi khí. Té bào thịt lá ở cá hai phía đều chứa nhiều lục lạp giúp cho phiến lá thu nhận ánh sáng đê’ chê tạo chất hữu cơ cho cây. — Những điểm khác nhau giữa các lớp tê bào thịt lá: Các đặc điếm so sánh Tê bào thịt lá phía trên Tế bào thịt lá phía dưới Hình dạng tê bào Những tê' bào dạng dài Những tê bào dạng tròn Cách xếp của tê bào Xếp rất sát nhau Xếp không sát nhau Lục lạp Nhiều lục lạp hơn, xếp theo chiều thắng đứng ít lục lạp hơn Lớp tế bào thịt lá phía trên có cấu tạo phù hợp với chức năng chính là chế tạo chất hữu cơ. Lớp tế bào thịt lá phía dưới có càu tạo phù hợp với chức năng chính là chứa và trao đổi khí. Lục lạp chính là bộ phận thu nhận ánh sáng đê’ chê' tạo chất hữu cơ cho cây. Chúng chi được tạo thành khi có đú ánh sáng vì vậy nêu trổng cày ớ chỗ thiếu ánh sáng, lá sẽ vàng dần, sau một thời gian cày có thể chết. Lệnh mục 3 Hãy cho biết gân lá có chức năng gì? \7rit lồi Gân lá nằm xen giữa phần thịt lá, gồm 2 loại mạch: Mạch gỗ chuyển nước và muối khoáng hòa tan từ rễ qua thân lén lá. Mạch rây' chuyến các chất hữu cơ do lá chê tạo tới các bộ phận khác cùa cày. II. GIẢI ĐÁP CÁC CÂU HỎI Cấu tạo trong của phiến lá gồm những phần nào? Chức năng cùa mỗi phán là gì? ơrá lồi Cấu tạo của phiến lá gồm 3 phần: biêu bì bao bọc bên ngoài, thịt lá ở bén trong, các gân lá xen giữa phần thịt lá. B/ể// /ừ: Biểu bì được cấu tạo bởi một lớp tế bào không màu, trong suốt giúp cho ánh sáng xuyên vào trong lá. Các tê' bào biểu bì không chứa lục lạp, xếp sát nhau, vách phía ngoài dày có chức năng bảo vệ lá. Biểu bì có ớ cà 2 mặt của phiến lá. Trên biểu bì có những lỗ khí. Thịt lá: Thịt lá gồm nhiều lớp tê bào có vách mỏng, chứa nhiều lục lạp làm chức năng chế tạo chất hữu cơ cho cây. Các tế bào thịt lá có thê chia thành nhiều lớp khác nhau về cấu tạo và chức nâng Gân lá: Gân lá nằm xen giữa phần thịt lá, gổm 2 loại mạch: Mạch gỗ chuyển nước và muối khoáng hòa tan từ rễ qua thân lén lá. Mạch rây chuyên các chất hữu cơ do lá chế tạo tới các bộ phận khác cùa cây. Càu tạo của phần thịt lá có những đặc điểm gì giúp nó thực hiện được chức năng chế tạo chất hữu cơ cho cây? tói Thịt lá gồm rất nhiều tế bào có vách mỏng, có nhiều lục lụp (chứa chất diệp lục) ở bên trong. Lục lạp chính là bộ phận thu nhận ánh sáng để chế tạo chất hữu cơ cho cây. Lục lạp chỉ được tạo thành nhờ có ánh sáng, do vậy nêu trồng cây ớ chồ thiếu ánh sáng, lá sẽ vàng dần, ít lâu sau cây có thể chết. Chức năng chú yếu cùa phần thịt lá là chế tạo chất hữu cơ cho cây. Các tê' bào thịt lá có thể chia thành nhiều lớp khác nhau về cấu tạo và chức năng. Lỗ khí có những chức năng gì? Những đặc điểm nào phù hợp với chức năng đó? $Jrà- Lồi Trên biểu bì (nhất là ở mặt dưới) có nhiều lỗ khí giúp lá trao đổi khí và thoát hơi nước. Trên lem2 diện tích mặt lá có khoảng 30000 lỗ khí. Có những lá lỗ khí có ở cả hai mặt của lá như lá lúa, lá ngô,... Còn những lá nổi trên mặt nước, lỗ khí chỉ có ở mặt trên như lá sen, lá súng,... Lỗ khí gồm 2 tế bào hình hạt đậu, úp phần lõm vào nhau để hở một khe hở . Nhờ hoạt động đóng, mở này mà lỗ khí thực hiện được sự trao đổi khí giữa cây với môi trường và thoát hơi nước. 4*. Vì sao ở rất nhiều loại lá, mặt trên có màu sẫm hơn mặt dưới? Hãy tìm ví dụ về vài loại lá có hai mặt lá màu không khác nhau, cách mọc của những lá đó có gì khác vói cách mọc của đa số các loại lá? Í7rá lài Nhiều loại lá, mặt trên thường có màu sẫm hơn mặt dưới vì các tế bào thịt lá ở phía trên có nhiều lục lạp hơn. Đây là đặc điểm của phần lớn những lá mọc theo chiều nằm ngang, thích nghi với điều kiện ánh sáng mặt trời chiếu vào mặt trên nhiều hơn mặt dưới. Ví dụ về những loại lá có màu ở 2 mặt không khác nhau: lá ngô, lá lúa, lá mía,... Những lá này thường mọc theo chiều gần như thẳng đứng, cả hai mặt lá nhận được ánh sáng mặt trời như nhau. Cũng có những lá có lỗ khí nằm ở cả 2 mặt lá như lúa, ngô, mía... Những lá nổi trên mặt nước lỗ khí chỉ có ở mặt trên như lá súng, trang...