Giải Địa Lý lớp 7 Bài 29: Dân cư, xã hội châu Phi

Bài 29. DÂN CƯ, XÃ HỘI CHÂU PHI
MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT ĐƯỢC
Trình bày và giải thích ở mức độ đơn giản một số đặc điểm cơ bản về dân cư, xã hội châu Phi.
Sử dụng bản đồ để trình bày đặc điểm dân cư châu Phi.
Phân tích bảng số liệu về tỉ lệ gia tăng dân số ở một số quốc gia châu Phi.
KIẾN THỨC Cơ BẢN
Lịch sử và dân cư
Lịch sử (đã giảm tải)
Dân cư
Dân cư châu Phi phân bố rất không đều:
+ Dân cư tập trung đông đúc ở các vùng duyên hải ở phần cực Bắc và cực Nam của châu Phi, ven vịnh Ghi-nê, thung lũng sông Nin.
+ Dân cư thưa thớt ở vùng rừng rậm xích dạo, các hoang mạc.
+ Đa số dân châu Phi sống ở nông thôn.
+ Các thành phố có trên 1 triệu dân thường tập trung ở ven biển.
Sự bùng nổ dân số và xung đột tộc người châu Phi
Bùng nổ dân số
Dân số: 818 triệu (năm 2001), chiếm 13,4% dân số thế giới.
Tỉ lệ gia tăng tự nhiên: 2,4%, cao nhất thế giới.
Xung đột tộc người
Có nhiều dân tộc, hàng nghìn thổ ngữ khác nhau.
Nền kinh tế nhiều nước vẫn tự cung, tự cấp; ngăn cách giữa các bộ lạc còn nhiều.
Bùng nổ dân số, xung đột tộc người, đại dịch AISD và sự can thiệp của nước ngoài là những nguyên nhân chủ yếu kìm hãm sự phát triển kinh tế - xã hội ở châu Phi.
III. GỢI ý trả lời câu hỏi giữa bài
Câu 1. Dựa vào hình 29.1 và kiến thức đã học, trình bày sự phân bố dân cư ở châu Phi. Tại sao dân cư châu Phi phân bố không đều?
Trả lời'.
Sự phân bố dân cư ở châu Phi:
+ Mật độ dưới 2 người/km2: hoang mạc Xa-ha-ra, hoang mạc Na-mip và hoang mạc Ca-la-ha-ri.
+ Từ 2 đến 20 người/km2: miền núi At-lat, đại bộ phận lãnh thổ châu Phi.
+ Từ 21 đến 50 người/km2: ven vịnh Ghi-nê, lưu vực sông Ni-giê, quanh hồ Vích-to-ri-a.
+ Trên 50 người/km2: vùng ven sông Nin.
Giải thích sự phân bố dân cư không đều:
+ Hoang mạc hầu như không có ngườĩ. Dân cư thường tập trung trong các ốc đảo, các đô thị có quy mô nhỏ và các đô thị này,rất thưa thớt.
+ Môi trường nhiệt đới có mật độ dân cư trung bình, có nhiều thành phố từ 1 đến 5 triệu dân.
+ Môi trường xích đạo ẩm có mật độ dân cư khá cao, có những thành phố trên 5 triệu dân.
+ Riêng vùng ven sông Nin có mật độ dân cư cao nhất, vì ở đây có châu thổ phì nhiêu.
Câu 2. Tìm trên hình 29.1 các thành phố châu Phi có từ 1 triệu dân trở lên. Các thành phố này phân bố chủ yếu ở đâu?
Trả lời'.
Sự phân bô' các thành phố châu Phi có từ 1 triệu dân trở lên:
+ Bắc Phi: Ca-xa-blan-ca, Ra-bat, An-giê, Tri-pô-li, A-lêch-xan-đri-a và Cai-rô.
+ Tây Phi: Đa-ca, Cô-na-cri, A-bit-gian, Ac-cra, La-gôt, Kin-sa-xa, Lu-an-đa.
+ Nam Phi: Kêp-tao, Đuôc-ban, Ma-pu-tô, Giô-han-ne-xbua, Prê-tô-ri-a.
+ Đông Phi: A-đi A-bê-ba, Nai-rô-đi, Đai-et Xa-lam.
Các thành phố này phân bố chủ yếu ở ven biển.
Câu 3. Tìm trên bản đồ các quốc gia trong bảng số liệu (trang 91 SGK), cho biết:
Các quốc gia có tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên cao hơn mức trung bình nằm ở vùng nào của châu Phi?
Các quốc gia có tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên thấp hơn mức trung bình nằm ở vùng nào của châu Phi?
Trả lời:
Các quốc gia có tĩ lệ gia tăng dân số tự nhiên cao hơn mức trung bình: Ê-ti-ô-pi-a 2,9%, Tan-da-ni-a 2,8%, Ni-giê-ri-a 2,7%, ở Tây Phi.
Các quốc gia có tỉ lệ gia tăng dần số tự nhiên thấp hơn mức trung bình: CH Nam Phi 1,1% ở Nam Phi, Ai Cập 2,1% ở Bắc Phi.
IV. GỢI ý THực hiện câu hỏi và bài tập cuối bài
Câu 1. Trình bày và giải thích sự phân bố dân cư châu Phi.
Trả lời:
Sự phân bố dân cư ở châu Phi:
+ Mật độ dưới 2 người/km2: hoang mạc Xa-ha-ra, hoang mạc Na- mip và hoang mạc Ca-la-ha-ri.
+ Từ 2 đến 20 người/km2: miền núi At-lat, đại bộ phận lãnh thổ châu Phi.
+ Từ 21 đến 50 người/km2: ven vịnh Ghi-nê, lưu vực sông Ni-giê, quanh hồ Vich-to-ri-a.
+ Trên 50 người/km2: vùng ven sông Nin.
Giải thích sự phân bố dân cư không đều:
+ Hoang mạc hầu như không có người. Dân cư thường tập trung trong các ốc đảo, các đô thị có quy mô nhỏ và các đô thị này rất thưa thớt.
+ Môi trường nhiệt đới có mật độ dân cư trung bình, có nhiều thành phố từ 1 đến 5 triệu dân.
+ Môi trường xích đạo ẩm có mật độ dân cư khá cao, có những thành phố trên 5 triệu dân.
+ Riêng vùng ven sông Nin có mật độ dân cư cao nhất, vì ở đây có châu thổ phì nhiêu.
Câu 2. Những nguyên nhân xã hội nào đã kìm hãm sự phát triển kinh tế - xã hội của châu Phi?
Trả lời: Những nguyên nhân xã hội đã kìm hãm sự phát triển kinh tế - xã hội của châu Phi:
Sự bùng nổ dân số.
Xung đột tộc người.
Đại dịch AIDS.
Sự can thiệp của nước ngoài.
V. CÂU HỎI Tự HỌC
Dân cư châu Phi tập trung đông đúc ở:
A. Vùng rừng rậm xích đạo.	B. Hoang mạc Xa-ha-ra.
c. Vùng duyên hải cực Bắc và cực Nam. D. Hoang mạc Ca-la-ha-ri.
Các thành phố của châu Phi thường tập trung ở:
A. Trên các cao nguyên.	B. Tại các bồn địa.
c. Một số nơi ven biển	d. Vùng đồng bằng.
Nguyên nhân kìm hãm sự phát triển kinh tế - xã hội ở châu Phi là:
A. Bùng nổ dân số.	B. Xung đột tộc người.
c. Sự can thiệp của nước ngoài.	D. Tất cả đều đúng.