Giải Địa 8 - Bài 28. Đặc điểm địa hình Việt Nam
Bài 28 ĐẶC ĐIỂM ĐỊA HÌNH VIỆT NAM Đồi núi là bộ phận quan trọng nhất của cấu trúc địa hình Việt Nam Câu hỏi: Hãy tìm trên hình 28.1 đỉnh Phan-xi-păng và đỉnh Ngọc Linh (2598m). MX-105*ỊOS* ị Hình 28.1. Lược đồ địa hình Việt Nam Trả lời: Ở nước ta núi cao chỉ chiếm 1% diện tích lãnh thổ. Cao nhất là Hoàng Liên Sơn với đình Phan-xi-păng cao 31431Ĩ1. Núi Ngọc Linh ở Trưòng Sơn Nam cao 2598m. Câu hỏi: Em hãy tìm trên hình 28.1 một số nhánh núi, khối núi lớn ngăn cách và phá vỡ tính liên tục của dải đồng bằng ven biển nước ta. Trả lòi: Mạch núi cuối cùng của dãy Trường Son Bắc là dãy Bạch Mã đâm ra biển ở vĩ tuyến 16°B, Đèo Ngang...núi Vọng Phu. Địa hình nưó’c ta được Tân kiến tạo nâng lên và tạo thành nhiều bậc kế tiếp nhau Câu hỏi: Em hãy tìm trên hình 28.1 các vùng núi cao, các cao nguyên badan, các đồng hằng trẻ, phạm vi thềm lục địa. Nhận xét về sự phân bố và hướng nghiêng của chúng. Trả lòi: Các vùng núi cao: vùng núi Tây Bắc Các cao nguyên badan: Tây Nguyên Các đồng bằng trẻ: đồng bằng sông Hồng, đồng bằng sông Cửu Long. Các đồng bằng phù sa trẻ hình thành trên vùng sụt lún, ỏ' hạ lưu sông có thềm biển nông, thoải, mở rộng, được bồi đắp bằng vật liệu trầm tích phù sa của sông ngòi. Đồng bằng sông Hồng bằng phảng, mờ rộng tiếp nổi, vùng vịnh nông, ít chỗ sâu quá 50m, bò' biển phang, thềm lục địa rộng. Đồng bằng sông Cửu Long thấp phẳng và rộng lớn hon, có vịnh biển nông, thềm lục địa kéo ra rất xa, noi có nhánh núi chia cắt đồng bằng hẹp, thềm lục địa bị thu hẹp. (đồng bằng duyên hải miền Trung) Nhận xét: + Địa hình nước ta có hai hướng chính: hướng Tây Bắc- Đông Nam và vòng cung. + Sự phân bố của các bậc địa hình đồi núi, đồng bằng, thềm lục địa thấp dần từ nội địa ra tói biển. Địa hình nuó’c ta mang tính chất nhiệt đói gió mùa và chịu tác động mạnh mẽ của con ngưòi Câu hỏi: Em hãy cho biết tên một số hang động nổi tiếng nước ta. Trả lòi: Động Phong Nha - Kẻ Bàng (Quảng Bỉnh), Tam Thanh (Lạng Sơn), Tam Cốc, Bích Động (Ninh Bình). Câu hỏi: Em hãy cho biết khi rừng bị con người chặt phá thì mưa lũ sẽ gãy ra hiện tượng gì? Bảo vệ rừng có những lợi ích gì? Trả lời: Rừng bị chặt phá, mưa lũ gây ra hiện tượng địa hình bị cắt xẻ, xâm thực- các lớp đất và vỏ phong hóa bị rửa trôi, xói mòn, sụt lò'. Bảo vệ rừng có ích lọi: + Nguồn nước ngầm khó bị cạn kiệt + Hạn chế lũ lụt, bảo vệ cân bằng hệ sinh thái và môi trường. Câu hỏi: Nêu đặc điểm chung của địa hình nước ta. Trả lòi: Có 3 đặc điểm: Địa hình đồi núi chiếm diện tích lớn nhất, quan trọng nhất (< lOOOm chiếm 85%). Vận động tạo núi ở giai đoạn Tân kiến tạo làm cho địa hình nước ta có tính chất trẻ lại và phân thành nhiều bậc kế tiếp nhau. Tác động trực tiếp thường xuyên cùa nhân tố ngoại lực cùng với nhân tố con người làm cho địa hình biến đổi sâu sắc. Câu hỏi: Địa hình nước ta hình thành và biến đoi do những nhân tố chủ yếu nào? Trả lòi: Ngoại lực là nhân tố chú yếu và trực tiếp hình thành địa hình nước ta (biến đổi của khí hậu, tác động của dòng nước, của con người...). Câu hỏi: Các dạng địa hình sau đây của nước ta được hình thành như thế nào? Địa hình cácxtơ Địa hình cao nguyên badan Địa hình đồng bằng phù sa mới Địa hình đê sông, đê biển Trả lòi: Địa hình cácxtơ: chiếm 1/6 lãnh thổ đất liền, trong nước mưa có thành phần co2 khi tác dụng với đá vôi gây ra phản ứng hòa tan đá. Sự hòa tan đá vôi ở vùng nhiệt đới xảy ra rất mãnh liệt. Địa hình cácxtơ ở nước ta có đỉnh nhọn với nhiều hang động đẹp (những nơi đá vôi không bị phong hóa nhiều thi tạo nên những địa hình rất hiểm trờ). Địa hình cao nguyên badan: hình thành vào đại Tần sinh do dung nham núi lửa phun trào theo các đứt gãy tập trung ỏ- Tây Nguyên và rải rác một số nơi trên lãnh thô nước ta. (Nghệ An, Quảng Trị, Đông Nam Bộ...) Địa hình đồng bằng phù sa mới: hình thành ở những vùng sụt lún vào đại Tân sinh ở hạ lưu sông có thềm biển nông, thoải mỏ’ rộng, được bồi đắp bởi lóp trầm tích phù sa sông ngòi bóc mòn từ miền núi đưa tới, lớp trầm tích phù sa có thể dày 5000-6000m. Địa hình đê sông, đê biển: là những địa hình nhân tạo. + Đê sông: được xây dựng chủ yếu ờ đồng bằng Bắc Bộ, dọc hai bờ sông Hồng, sông Thái Binh để chống lũ lụt. Hệ thống đê dài trên 2700m, ngăn cách đồng bằng thành ô trũng nằm thấp hơn mực nước sông, vào mùa lũ từ 7 đến 10m. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM Câu 1: Địa hình là kết quả tác động của nhân tố nào? Nội lực. B. Ngoại lực. c. Con người. D. Cả A, B, c đều đúng. Câu 2: Ở nước ta, phần đất liền có địa hình thấp dưới 1000m chiếm bao nhiêu phần trăm diện tích lãnh thổ? A. 65% B. 75% c. 85% D. 95% Câu 3: Khối núi cao nhất ở Việt Nam là: A. Pu Tha Ca. B. Phan-xi-păng. c. Tây Côn Lĩnh. D. Pu Si Cung. Câu 4: Núi Ngọc Linh (2598m) thuộc dãy: A. Trường Sơn Bắc. B. Trường Sơn Nam. c. Hoàng Liên Sơn. D. Cả A, B, c đều sai. Câu 5: Địa hình nước ta có hướng chủ yếu: Tây Bắc - Đông Nam. B. Vòng cung. c. Tây Đông. D. Cả A, B đúng. Câu 6: Vận động tạo núi Hi-ma-lay-a làm cho địa hình nước ta: Nâng cao và phân thành nhiều bậc kế tiếp nhau. Thấp dần từ nội địa ra biển. Núi non, sông ngòi trẻ lại. Cả A, B, C đều đúng. Câu 7: Địa hình nước ta đa dạng, phổ biến và quan trọng nhất là: A. Đồng bằng. B. Cao nguyên. c. Đồi núi. D. Cả A, B, C đều đúng. Câu 8: Dựa vào sự hiểu biết và kiến thức đã học, hãy cho biết các đồi núi sót nhô cao trên mặt các đồng bằng là những núi nào sau đây? A. Đồ Sơn, Con Voi. B. Bà Đen, Bảy núi. C. Tam Điệp, sầm Sơn. D. Cả A, B, C đều đúng. Câu 9: Dãy núi chạy theo hướng tây bắc - đông nam ở nước ta là: A. Hoàng Liên Sơn. B. Trường Sơn Bắc. c. Cả A, B đều đúng. D. Cả A, B đều sai. Câu 10: Các sông nào sau đây không chảy theo hướng tây bắc - đông nam? A. Sông Thu Bồn, sông Đại. B. Sông Mã, sông Cả. c. Sông Hồng, sông Đà. D. Sông Tiền, sông Hậu. ĐÁP ÁN Câu hỏi 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Trả lòi D c B B D D c D c A