Giải Địa Lí 8 - Bài 43. Miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ
BÀI 43. MIỀN NAM TRUNG BỘ VÀ NAM BỘ HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI LÝ THUYỀT Hãy xác định trên hình 43.1 (SGK trang 149) phạm vi lãnh thổ của miền này, chỉ rõ các khu vực Tây Nguyên, Duyên hải Nam Trung Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long. Trả lời Miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ bao gồm toàn bộ lãnh thổ phía nam nước ta, từ Đà Nang tới Cà Mau, chiếm 1/2 diện tích của cả nước, gồm các khu vực Tây Nguyên, Duyên hải Nam Trung Bộ, Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông cửu Long. Vì sao miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ có chế độ nhiệt ít biến động và không có mùa đông lạnh giá như hai miền phía bắc? Trả lời Do tác động của gió mùa đông bắc đã giảm sút mạnh mẽ. Gió Tín phong đông bắc khô nóng và gió mùa tây nam nóng ẩm đóng vai trò chủ yếu. Vì sao mùa khô ở miền Nam diễn ra gay gắt hơn so với hai miền phía bắc? Trả lời Do mùa khô ở miền Nam thời tiết nắng nóng, ít mưa, độ ẩm nhỏ, khả năng bốc hơi rất lớn vượt xa lượng mưa. Tìm trên hình 43.1 (SGK trang 149) những đỉnh núi cao trên 2000m (Ngọc Linh 2598m, Vọng Phu 2051m, Chư Yang Sin 2405m) và các cao nguyên (Kon Turn, Plây Kd, Đắk Lắk, Lâm Viên, Mợ Nống, Di Linh). Trả lời Dựa vào kí hiệu và kênh chữ trên lược đồ để xác định. So sánh với đồng bằng sông Hồng, đồng bằng sông cửu Long có những nét khác biệt cơ bản nào? Trả lời Đồng bằng sông Hồng có hệ thông đê lớn để ngăn lũ, có mùa đông lạnh, có nhiều bão. Đồng bằng sông cửu Long có hệ thống kênh rạch dày đặc; có nhiều vùng đất trũng rộng lớn và bị ngập úng sâu trong mùa mưa; có đất phù sa chua, mặn, phèn; có mùa khô ít mưa. Hãy nêu một số vùng chuyên canh lơn về lúa gạo, cao su, cà phê, cây ăn quả... ở miền Nam nước ta hiện nay và cho biết hoàn cảnh sinh thái tự nhiên của các vùng đó. Trả lời Các vùng chuyên canh lớn ỏ miền Nam: lúa gạo (Đồng bằng sông cửu Long), cao su (Đông Nam Bộ, Tây Nguyên), cà phê (Tây Nguyên), cây ăn quả (Đồng bằng sông Cửu Long, Đông Nam Bộ). Đặc điểm tự nhiên: + Đồng bằng sông cửu Long: diện tích tương đối rộng, địa hình thấp và bằng phẳng, đất đai màu mỡ, khí hậu cận xích đạo, mạng lưới sông ngòi, kênh rạch chằng chịt, thích hợp trồng lúa, cây ãn quả... + Đông Nam Bộ: địa hình thoải, đất ba dan, đất xám, khí hậu cận xích đạo nóng ẩm, nguồn sinh thuỷ tốt, thích hợp trồng cao su, cây ăn quả... + Tây Nguyên: địa hình cao nguyên xếp tầng, đất ba dan màu mỡ, khí hậu có tính chất cận xích đạo, có các sông lớn Xê Xan, Srê-pok, thượng nguồn sông Đồng Nai...; nước ngầm khá phong phú, thích hợp trồng cà phê, cao su... HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP Đặc trưng khí hậu của miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ là gì? Trả lời Khí hậu nhiệt đới gió mùa điển hình nóng quanh năm. Nhiệt độ trung bình năm cao (25 - 27°C), tổng lượng nhiệt lớn hơn 9000°C. Mùa khô nóng, kéo dài 6 tháng. Mưa ít và bốc hơi mạnh dễ gây hạn hán và cháy rừng. Biên độ nhiệt năm nhỏ từ 3 - 7"c. Ánh hưởng của gió mùa đông bắc rất yếu và chỉ thể hiện trên phạm vi hẹp (khu vực duyên hải Nam Trung Bộ) gây ra mưa lớn vào thu đông. Trình bày những tài nguyên chính của miền. Trả lời Tài nguyên chính của miền là: Đất phù sa mới ở Tây Nam Bộ. Đất đỏ ba dan ở Tây Nguyên, Đông Nam Bộ. Rừng phân bô' rộng rãi từ miền núi Trường Sơn, Tây Nguyên tới các đồng bằng ven biển (chiếm gần 60% diện tích rừng cả nước). Dầu khí ở thềm lục địa phía nam. Quặng bôxit ở Tây Nguyên. Lập bảng so sánh ba miền tự nhiên Việt Nam theo mẫu (SGK trang 151): Trả lời Yếu tô' Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ Miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ Miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ Địa chất - Địa hình Miền nền cổ, núi thâ'p, hướng vòng cung là chủ yếu. Miền địa máng, núi cao, hướng tây bắc - đông nam là chủ yếu. Miền nền cổ, núi và cao nguyên hình khôi, nhiều hướng khác nhau. Khí hậu - Thủy văn Lạnh nhâ't cả nước, mùa đông kéo dài. Sông Hồng, sông Thái Bình, sông Kì Cùng..., mùa lũ từ tháng 6 đến tháng 10. Mùa đông lạnh do núi cao và gió mùa đông bắc. Sông Đà, sông Mã, sông Cả,... mùa lũ (Bắc Trung Bộ) từ tháng 9 đến tháng 12. Nóng quanh năm, lạnh do núi cao. Sông Mê Công, sông Đồng Nai, sông Vàm cỏ, lũ từ tháng 7 đến tháng 11, kênh rạch nhiều. Đâ't - Sinh vật Đất feralit đỏ vàng, đất đá vôi. Rừng nhiệt đới và á nhiệt đới với nhiều loài ưa lạnh á nhiệt đới. Có nhiều vành đai thổ nhưỡng, sinh vật từ nhiệt đới tới ôn đới núi cao. Nhiều loài ưa khô và lạnh núi cao. Nhiều đất đỏ và đât phù sa. Sinh vật nhiệt đới phương Nam. Rừng ngập mặn phát triển. Bảo vệ môi trường Chông rét, hạn, bão, xói mòn đất, trồng cây, gây rừng. Chông bão, lũ, hạn hán, xói mòn đất, gió tây khô nóng, cháy rừng. Chông bão, lũ, hạn hán, cháy rừng, chông mặn, phèn. Chung sống với lũ. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM Khoanh tròn câu trả lời đúng nhâì: Miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ bao gồm toàn bộ lãnh thổ phía nam nước ta, từ Thừa Thiên - Huế đến Cà Mau. Đà Nẩng đến Cà Mau. c. Quảng Nam đến Tp. Hồ Chí Minh. D. Khánh Hoà đến Kiên Giang. Loại khoáng sản có trữ lượng hàng tỉ tấn ở Tây Nguyên là A. đá vôi. B. than bùn. c. bôxít. D. titan. Khu vực Nam Bộ và Tây Nguyên có mùa mưa kéo dài từ A. tháng 4 đến tháng 9. B. tháng 5 đến tháng 10. c. tháng 6 đến tháng 11. D. tháng 7 đến tháng 12. Cao nguyên nào sau đây không thuộc miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ? A. Plây Ku. B. Mơ Nông. c. Lâm Viên. D. Mộc Châu. ĐÁP ÁN 1B 2C 3B 4D