Giải Vật Lý 6 Bài 14: Mặt phẳng nghiêng
Bài 14: MẶT PHANG NGHIÊNG A. KÍẾN THỨC CẦN NAM vững Dùng mặt phẳng nghiêng có thế kéo vật lên với lực kéo nhỏ hơn trọng lượng cùa vật. Mặt phang nghiêng càng ít dốc thì lực cần kéo để vật lên trên mặt phẳng nghiêng càng giam. B. HƯỚNG DẪN GIẢI BÀI TẬP Câu 1: Đo trọng lượng cua vật /’ = Fị và ghi kết quả vào bảng dưới. Đo lực kéo vật F, trên mặt phẳng nghiêng có độ nghiêng khác nhau: + Lần 1: Đùng tấm ván có độ dài ngắn nhất và lắp thí nghiệm như hình trong SGK. cầm lực kéo vật lèn từ từ dọc theo mặt phảng nghiêng. Đọc và ghi sô chi của lực kế vào bảng. + Lần 2: Tìm cách làm giảm độ nghiêng của mặt phẳng nghiêng. Lặp lại thí nghiệm vả ghi tiếp sô' chỉ của lực kế vào bảng. + Lần 3: Tiếp tục làm giám độ nghiêng cua mặt phẳng nghiêng. Lặp lại thí nghiệm và ghi tiếp sô' chi cua lực kê vào bảng. Lần đo Mặt phẳng nghiêng Trọnglưựng của vật: p = F1 Cường độ của lực kéo vật F2 Lần 1 Dộ nghiêng lớn F2 = ... N Lần 2 Dộ nghiêng vừa F1 = ... N Fắ = ”, N Lần 3 Độ nghiêng nho Fạ = ... N Hướng dẫn Dựa vào hướng dẫn trong SGK, học sinh tự thực hành và ghi kết. quá vào bang trên. Câu 2: Trong thí nghiệm ở bài tập trên em đà làm giảm độ nghiêng của mặt phẳng nghiêng bàng cách nào? nướng dẫn Ta có thế làm giam độ nghiêng có thế’ làm giảm chiều cao ở dầu tấm ván (phía dùng tay kéo vật lên). Rút ra kết luận: Dùng tâ'm ván làm mặt phang nghiêng có thô làm giam lực kéo vật lên. Muốn làm giam lực kéo vật thì phai giám độ nghiêng cùa tấm ván. Cảu 3: Nêu hai thí dụ về sử dụng mặt phẳng nghiêng. Hướng dẫn Ngưòá công nhân có thế dùng tâ'm ván đê tạo mặt phẳng nghiêng và chuyên dề dàng các thùng dầu nhớt nặng lên (xuống) xe tải. Người Ai Cập dã biết đắp những con đường dốc để di chuyển những khôi dá lớn lên cao trong quá trình xây dựng kim tự tháp. Cảu 4: Tại sao đi lên dốc càng thoai thoải, càng dê hơn? Hưởng dẫn Do tính chất của mặt phẳng nghiêng “mặt phẳng càng nghiêng ít, thì lực cần để kéo vật trên mặt phẳng đó càng nhỏ” nên đi lên càng thoai thoải càng dễ dàng hơn. Câu 5: ơ hình bên chú Bình đã dùng một lực 500N đế đưa một thùng phuy nặng 2000N từ mặt đất lén xe ôtô. Nêu sử dụng một tâm ván dài hơn thì chú Bình nên dùng lực nào có lợi hơn trong các lực sau đây? F = 2000N c) F < 500N F > 500N d) F = 500N. Hãy giải thích câu trả lời của em. Hường dần Nếu dùng tấm ván dài hơn tấm ván dã dùng, chú Bình nên dùng lực F < 500N đế đưa thùng phuy nặng 2000N từ mặt đất lên xe ôtô. Vì lúc đầu dùng tấm Vein ngắn với lực 500N chú Bình dã dưa được vật lên xe. Nay dùng tấm ván dài hơn nên độ 'dốc ít hơn độ dốc lúc đầu, do đó lực đẩy vật bây giờ phải nhỏ hơn lực đây lúc đầu. c. HƯỚNG DẪN GIẢI BÀI TẬP TRONG SÁCH BÀI TẬP Cách nào trong các cách sau đây không làm giảm dược dộ nghiêng của một mặt phang nghiêng? Hãy chọn càu tra lời đúng. Tăng chiều dài mặt phẳng nghiêng. Giám chiều dài của mặt phang nghiêng. c. Giam chiều cao kê mặt pháng nghiêng. D. Tăng chiều dài mặt phẳng nghiêng và dồng thời giảm chiều cao kê mặt phẩng nghiêng. Hưởng dẫn Chọn câu B: Giảm chiều dài của mặt phẳng nghiêng. Chọn từ thích hợp trong dâu ngoặc dế diền vào chỗ trống của các câu sau: Dùng mặt phẳng nghiêng có thể kéo vật lên với một lực ... trọng lực của vật (lớn hơn / nhỏ hơn / bằng). Mặt phẳng nghiêng càng nghiêng ít thì lực cần đế’ kéo vật trên mặt phắng nghiêng ... (càng tăng / càng giám / không thay dổi). Mặt phẳng nghiêng ... thì lực cần để kéo ỵật trên mặt phẳng nghiêng càng tăng (càng dốc thoai thoải / càng dốc đứng). Hướng dẫn Dùng mặt phẳng nghiêng có thể kéo vật lên với một lực nhỏ hơn trọng lực của vật. Mặt phẳng nghiêng càng nghiêng ít thì lực cần để kéo vật trên mặt phảng nghiêng càng giảm. Mặt phẳng nghiêng càng dốc đứng thì lực cần để kéo vật trên mặt phẳng nghiêng càng tăng. Tại sao khi đạp xe lên dốc, cậu bé trong hỉnh (sách bài tập) không đi thẳng lên dốc mà lại di ngoằn ngoèo. Từ mép đường bên này chéo sang mép dường bên kia? Hưởng dẫn Cậu bé trong hình đi như vậy là đi theo đường ít nghiêng hơn, nên đỡ tốn lực nâng người lên hơn. Tại sao đường ôtô qua đèo thường là đường ngoãn ngoèo rât dài? Hướng dẫn Đề’ đỡ tốn lực đưa ôtô lên dốc hơn. 5*. Dao mũi khoan có thể xoáy dễ dàng vào sâu trong gỗ, chiếc kít xe ôtô có trục xoắn ốc có thể năng dần xe nặng hàng mấy tấn lên từng nấc một cách dễ dàng. Hãy chứng tỏ mũi khoan, chiếc dinh vít, kít ôtô là một loại mặt phẳng nghiêng. Hướng dẫn Dùng một tờ giấy hình tam giác vuông có dạng mặt phẳng nghiêng và quấn quanh một chiếc bút chì như hình trong sách bài tập để được hình 2. Đặt thẳng đứng hình 2 để có dạng cái đinh vít, mũi khoan, trục xoắn ốc. Sản phẩm chúng ta làm ra đều là mặt phảng nghiêng. D. BÀI TẬP VẬN DỤNG Tại sao người ta thường kê một tấm ván nghiêng để đưa xe máy từ lòng dường lên vỉa hè (hoặc đưa những thùng hàng nặng từ sân lên thềm nhà)? Hướng dẫn Vì khi kê tấm ván nghiêng thì người ta tạo ra một mặt phẳng nghiêng đế’ di chuyến các vật lên xuống một cách dễ dàng hơn. Cách nào sau đây không làm tăng được độ nghiêng của mặt phẳng nghiêng? Giảm chiều dài mặt phắng nghiêng. Tăng chiều dài mặt phẳng nghiêng. c. Tăng chiều cao kê mặt phẳng nghiêng. D. Giảm chiều dài mặt phẳng nghiêng và đồng thời tăng chiều cao kê mặt phẳng nghiêng. Hướng dẫn Chọn câu D: Giảm chiều dài mặt phẳng nghiêng và đồng thời tăng chiều cao kê mặt phẳng nghiêng.