Giải Vật Lý 6 Bài 8: Trọng lực - Đơn vị lực
Bài 8: TRỌNG Lực - ĐƠN VỊ Lực KIẾN THỨC CẦN NĂM vững Trọng lực - Trọng lưựng Trọng lực là lực hút cua Trái Đất. Trọng lực tác dụng lên một vật còn gọi là trọng lượng của vật đó. Phương và chiều của trọng lực Phương của trọng lực là phương thắng đứng. Chiều của trọng lực là chiều hướng về phía Trái Đất (hướng xuống). Dơn vị đo lực Đơn vị hợp pháp đo lực của nước ta là niutơn (Newton) có kí hiệu: N. IN là trọng lượng cua quả cân lOOg (tính tròn). HƯỚNG DẪN GIẢI BÀI TẬP Treo một vật nặng vào một lò xo, ta thấy lò xo bị dàn ra (hình SGK). Câu 1: Lò xo tác dụng lực vảo quá nặng không? Lực đó có phương và chiều.như thê nào? Tại sao qua nặng vần đứng yên. Hướng dẫn Lò xo có tác dụng vào quá nặng một lực kéo. Lực này có phương thẳng đứng và chiều ngược lại với chiều hướng vào Trái Đât. Quả nặng đứng yên vì lực kéo cua lò xo tác dụng vào đã cân bằng với trọng lượng của vật. b) Cầm một viên phấn trên cao, rồi đột nhiên buông tay ra. Cáu 2: Điều gì chứng tỏ có một lực tác dụng lên vièn phấn? Lực đó có phương và chiều như thế nào? Hướng dẫn Điều chứng tỏ có một lực tác dụng lên viên phấn là viên phân bị rơi thắng dứng xuống đât. Lực đó có phương thang đứng và có chiều hướng từ trên xuống dưới. Câu 3: Tìm từ thích hợp: lực hút, Trái Đốt, cân bằng, biến đổi đê điền vào chồ trống trong các câu sau: Lò xo bị dàn dài ra đã tác dụng vào qua nặng một lực kéo lên phía trên. Thế mà quá nặng vẫn đứng yên. Vậy phải có một lực nữa tác dụng vào quả nặng hướng xuống phía dưới đê (1) ... VỚI lực của lò xo. Lực này do (2) ... tác dụng lên quả nặng. Khi viên phân được buông ra, nó bắt đầu rơi xuống. Chuyên động của nó đã bị (3) ... Vậy phài có một (4) ... viên phấn xuống phía dưới. Lực này do (5) ... tác dụng lên viên phấn. Hướng dẫn Lò xo bị dãn dài ra dà tác dụng vào qua nặng một lực kéo lên phía trên. Thô mà quá nặng vần dứng yên. Vậy phái có một lực nữa tác dụng vào quả nặng hướng xuống phía dưó'i đẽ (1.) cân bống vơi lực của lò xo. Lực này do (2) Trái Dẩt tác dụng lên quả nặng. Khi viên phấn được buông ra, nó bắt đầu rơi xuống. Chuyên động của nó đã bị (3) biến dổi. Vậy phài có một (1) lực hút viên phấn xuống phía dưới. Lực này do (5) Trái Đắt tác dụng lén viên phấn. Câu 4: Đùng từ thích hợp: dây (lọi, tháng đúng, tù' trên xuống, cân bang đế điền vào chỗ trống trong các câu sau: Khi quá nặng treo trên dây dọi đứng yèn thì trọng lượng cua quả nặng đã (1) ... với lực kéo của sợi dây. Do đó, phương cùa trọng lực cũng chính là phương cua (2) ... tức là phương (3) ... Căn cú’ vào hai thí nghiệm 0’ hình 8.1 và 8.2 iSGK) ta có thô kết luận là chiều cùa trọng lượng hướng (4) ... Hướng dan Khi quá nặng treo tròn dày dọi đứng yên thì trọng lượng cúa quả nặng đã (T) cân bằng với lực kéo của sợi dày. Do đó, phương của trọng lực củng chinh là phương của (2) dây dọi tức là phương (3) thắng dứng. Căn cứ vào hai thí nghiệm (ỳ hình 8.1 và 8.2 (SGK) ta có thê kết luận là chiều cúa trọng lượng hướng (4) tư trên xuống. Câu 5: Tìm từ thích hợp đê điền vào chỗ trống trong các câu sạu: Trọng lực có phương (1) ... và có chiều (2) ... Hướng dẫn Trọng lực có phương (1) thắng dứng và có chiều (2) từ trẽn xuống dưới. Cảu 6: T 'reo một dây dọi phía trên mặt nước đứng yên cua một chậu nước. Mặt nước là mặt nằm ngang. Hãy dùng một thước êke dê tìm hiếu mối liên hệ giữa phương thẳng đứng và mạt nằm ngang. Hướng dẫn Mối liên hệ giữa phương thang dứng và mặt nằm ngang khi dùng một thước èke là: phương dây dọi cùng với phương cúa mặt nước tạo thành một góc vuông. c. HƯỚNG DẪN GIẢI BÀI TẬP TRONG SÁCII BÀI TẬP Chọn những từ thích hợp: trọng lượng; lực kéo; cân bàng; biến dạng; Trũi Dát; dây gàu đê điền vào chỗ trống trong các càu sau: Một gàu nước treo đứng yén ở đầu một sợi dãy. Gàu nước chịu dựng của hai lực ... Lực thư nhất là ... cua dây gàu; lực thư hai là ... cúa gàu nước. Lực kéo do ... tác dụng vào gàu. Trọng lượng do ... tác dụng vào gàu (hình a sách bài tập). Một quá chanh nổi lơ lừng trong một cốc nước muôi; lực đây của nước muôi lên phía trên và ... cùa quá chanh là hai lực ... (hình b sách bài tập). Khi ngồi trên yên xe máy thì lò xo giảm xóc bị nén lại; ... cua người và xe đà làm cho lò xo bị ... Hướng dẫn Một gàu nước treo đứng yên ở đầu một sợi dây. Gàu nước chịu đựng của hai lực cân bằng. Lực thứ nhất là lực kéo của dây gàu; lực thứ hai là trọng lượng cua gàu nước. Lực kéo do dây gàu tác dụng vào gàu. Trọng lượng do Trái Đất tác dụng vào gàu. Một quà chanh nôi lư lửng trong một cốc nước muôi; lực đẩy cua nước muối lên phía trên và trọng lượng cua quã chanh là hai lực cân bằng. Khi ngồi trên yên xe máy thì lò xo giảm xóc bị nén lại; trọng lượng của người và xe đã làm cho lò xo bị biển dạng. . Người ta muốn đánh dấu vào ba điểm A, B và. c trên một bức tường thẳng đứng dể đóng dinh treo ảnh triền lãm. Bức tường cao 4m và có chiều ngang 6m. Điếm A năm đúng giữa bức tường. Hai điểm B và c ỏ' độ cao 2,5m, B cách mép tường trái Im, c cách mép tường phải lììi. Em hãy tìm một cách làm đơn giản mà lại có thế đánh dấu dược chính xác ba diem A, B và c. (hình sách bài tập) Hướng dan Dùng thước đo và vạch lèn nền nhà, sát mép bức tưừng cấn .treo tranh vạch 3 vạch A’, 13’, C’ nằm ở chân của đường thẳng đứng hạ từ A, B, c xuống. Tức là 13’ và C’ cách các góc tường Im; còn A’ cách đều hai góc tường 3m. Làm một sợi dây dọi dài 2,5m. Di chuyến diêm treo sợi dây dọi sao cho điếm dưới của quả nặng trùng với các diêm 13’ và C’. Đánh dâu vào các điểm treo tương ứng của quả dọi. Đó chính là các điểm B và c. Tương tự, làm sợi dây dọi dài 2m đế đánh dấu điểm A. . Hãy chọn câu lập luận đúng trong các câu sau dẫy: Một con tàu vũ trụ bay quanh Trái Đất thì không bị Trái Đất hút nữa. Vì nếu bị hút thì nó đã rơi ngay xuống Trái Dất. Một con tàu vũ trụ bay quanh Trái Đất thì không bị Trái Đất hút. Vì ta thấy nhà du hành vũ trụ bị lơ lửng trong con tàu. c. Một con tàu vũ trụ bay quanh Trái Đất vẫn bị Trái Dất hút. Nhưng lực hút này bị cân bằng bởi lực đẩy của động cơ. D. Mặt Trăng luôn luôn bị Trái Đất hút. Nhưng Mặt Trăng không bị rơi vào Trái Đất, vì lực hút chỉ có tác dụng làm Mặt Trăng quay tròn quanh Trái Đất. Con tàu vũ trụ cũng ỏ' vào tình trạng như Mặt Trăng. Con tàu vũ trụ khi đã bay vào quỹ đạo thì cũng như Mặt Trăng, không còn tên lửa đẩy nữa. Lực hút của Trái Đất lên con tàu chỉ làm nó quay tròn quanh Trái Đất. Ilưổng dẫn Chọn câu D D. BÀI TẬP VẬN DỤNG Một học sinh muốn cắm một cây gậy xuống đất theo phương thẳng dứng. Hỏi em học sinh đó lủm thế nào dể thực hiện dược việc này cho chính xác? Hướng dẫn Để thực hiện việc này được chính xác thì em học sinh đó phải dùng dây dọi để thực hiện.