Giải Vật Lý 6 Bài 18: Sự nở vì nhiệt của chất rắn

Chương II: NHIỆT HỌC
Bài 18: sự NỞ vì NHIỆT CỦA CHAT RAN
KIẾN THỨC CẦN NAM vững
Kết luận về sự nỏ’ vì nhiệt cúa chất rắn.
Các chất rắn nó’ khi nóng lên và co lại khi lạnh đi.
Các chất rán khác nhau nở vì nhiệt khác nhau.
HƯỚNG DẪN GIẲI BÀI TẬP.
Câu ỉ: Tại sao sau khi bị ho’ nóng, quá cầu lại không lọt qua vòng kim loại?
Hướng dẫn
Khi ho’ nóng quả cầu nở ra, thể tích của nó tăng lên, quả cầu không lọt qua vòng kim loại.
Câu 2: Tại sao sau khi được nhúng vào nước lạnh, quả cầu lại lọt qua vòng kim loại?
Hường dẫn
Khi được nhúng vào nước lạnh, quả cầu nguội đi nên co lại (thể tích giảm) nên quả cầu nhỏ hơn lúc ho’ nóng, do đó nó lọt qua được vòng kim loại.
Câu 3: Chọn từ thích hợp: nóng lên, lạnh di, tăng, giảm để điền vào chỗ trống của các câu sau:
Thế’ tích quả cầu (1) ... khi quả cầu nóng lên.
Thể tích của quả cầu giảm khi quả cầu (2) ... đi.
Hướng dẫn
Thể tích quả cầu (1) tăng khi quả cầu nóng lên.
Thê’ tích của quả cầu giảm khi quả cầu (2) lạnh đi.
Cáu 4: Từ bảng dưới đây có thể rút ra nhận xét gì về sự nở vì nhiệt ciia các chất ran khác nhau?
Nhôm
0,12cm
Đồng
0,086cm
Sắt
0,06ơcm
Hường dẫn
Các chất rắn khác nhau, nỏ' (co lại) vì nhiệt khác nhau (nhôm nở nhiều nhất đến đồng sau đó là sắt).
Câu 5: ơ đầu cán (chuôi) dao,-liềm bằng gỗ, thường có một đai bằng sắt, gọi là cái khâu. Dùng đề giữ chặt lưỡi dao hay lưỡi liềm. Tại sao khi lắp khâu, người thợ rèn phải nung nóng khâu rồi mới tra vào cán?
Hướng dần
Khi lắp khâu sắt vào cán dao, liềm bàng gỗ, người thợ rèn phải nung nóng khâu đế’ khâu nở rộng ra dề tra vào cán, khi nguội đi khâu co lại bám chặt vào cán dao làm cho dao, liềm được gắn chặt vào cán hơn.
Câu 6: Hãy nghĩ cách làm cho qua cấu trong thí nghiệm ỏ' hình trong SGK dù đang nóng vẫn có thê lọt qua vòng kim loại.
Hãy làm thí nghiệm kiếm chứng.
Hường dẫn
Ta vẫn có thế làm cho quả Cầu trong thí nghiệm đang nóng vần có thế lọt qua vòng kim loại bằng cách nung nóng vòng kim loại.
Câu 7: Hãy tự trả lời câu hỏi đã nêu ỏ' đầu bài học. Biết rằng ở Pháp, tháng 1 đang là mùa dông, còn tháng 7 đang là mùa hạ.
Hướng dẫn
Do tính chất chung của chất rắn là nở ra khi nóng lên và co lại khi lạnh đi vì ở Pháp, nhiệt độ ngoài trời tháng 1 thấp hơn tháng 7, vào mùa hạ tháp nở ra (cao thêm 10cm).
c. HƯỚNG DẤN G1ẨI BÀI TẬP TRONG SÁCH BÀI TẬP
Hiện tượng nào sau đày sẽ xảy ra khi nung nóng một vật rắn? Hãy chọn câu trả lời đúng.
Khối lượng của vật tăng.
Khối lượng riêng của vật tăng.
c. Khối lượng của vật giảm.
D. Khôi lượng riêng của vật giảm.
Hướng dẫn
Chọn cán D: Khối lượng riêng của vật giảm.
Một chui lọ thúy tinh đậy bằng nút tliuỷ tinh. Nút bị kẹt. Hỏi phủi mở nút bàng cách nào trong các cách san?
N Hơ nóng nút.	c. Hơ nóng cồ lọ
B. Hơ nóng cả nút và cổ lọ	D. Hơ nóng đáy lọ.
Hướng dẫn
Cách B: Hơ nóng củ nút và cổ lọ là cách mở nút dễ nhất.
<3. Hãy dựa vào bảng ghi độ nở dài tính ra miliniét của các thanh dài Im, làm bàng các chât khác nhau, khi nhiệt độ tăng thèm l°c để trả lời các câu hỏi sau đây:
Thuỷ tinh chịu lừa
Thuỷ tinh thường
Hợp kim platinít
Sắt
Nhôm
Đồng
3
từ 8 đốn 9
9
12
22
29
Người ta dùng dây dẫn điện bằng chất nào trong các chất sau đây, xuyên qua cổ bóng đèn điện làm bằng thuỷ tinh thường đế chỗ hàn luôn luôn được kín?
A. Sắt	B. Đồng
c. Hợp kim platinít	D. Nhôm.
Tại sao đố nước nóng vào cốc thuỷ tinh chịu lửa thì cốc không bị vở, còn đổ nước nóng vào cốc thuỷ tinh thường thì cốc dễ bị vỡ?
Hướng dẫn
Chọn hựp kim pìatinít (C), vì có độ nở dài gần bằng độ nở dài của thuỷ tinh.
Vì thuỷ tinh chịu lửa nở dài vì nhiệt ít hơn thuỷ tinh thường tới 3 lần.
Tại sao các tấm tôn lợp lại có dạng lượn sóng?
Hướng dẫn
Để khi trời nóng các tấm tôn có thế’ dãn nở vì nhiệt mà ít bị ngăn cản hơn, nên tránh được hiện tượng gây ra lực lớn, có thể làm rách tôn lợp mái.
Thanh ngang dặt vừa khít vào giá do khó cả hai đều ở nhiệt độ trong phòng (hỉnh sách bài tập).
Tại sao khi hơ nóng thanh ngang, ta lại không thể đưa thanh này vào giá đó?
b) Hãy tìm cách đưa thanh ngang đã bị ho’ nóng vào giá đo mà không cần phải làm nguệ$ thanh này.
Hướng dẫn
Vì thanh ngang dài ra do bị ho’ nóng.
Ho’ nóng giá đo.
D. BÀI TẬP VẬN DỤNG
Khi nung nóng một vật rắn sẽ xay ra hiện tượng gỉ? Hãy chọn câu trả lời đúng.
Khôi lượng cua vật tăng.
Trọng lượng của vật tăng.
c. Khối lượng riêng của vật tăng.
D. Thể tích của vật tăng.
Hướng dẫn
Chọn câu D: Thể tích của vật tăng.
Hiện tượng nào sẽ xảy ra khi làm lạnh một vật rắn đã dược nung nóng? Hãy chọn câu trả lời dúng.
Khối lượng riêng của vật rắn tăng.
Khối lượng riêng của vật rắn giảm.
c. Khối lượng riêng của vật rắn không thay đổi.
D. Cả ba hiện tượng trên.
Hướng dẫn
Chọn câu B: Khối lượng riêng của vật rắn giảm.