Giải Vật Lý 6 Bài 22 - 23: Nhiệt kế - Nhiệt giai

Bài 22-23: NHIỆT KẾ - NHIỆT GIAI
A. KIẾN THỨC CẦN NAM vững
Nhiệt kế
Nhiệt kế là dụng cụ để đo nhiệt độ.
Nhiệt kế thưừng dùng hoạt động dựa trên hiện tượng dàn nó' vì nhiệt của các chất.
Có nhiều loại nhiệt kế như: nhiệt kế rượu, nhiệt kế thuỷ ngân, nhiệt kế y tế, ...
Nhiệt giai
Nhiệt giai Xenxiut:
Nhiệt độ nước đá đang tan là o°c.
Nhiệt độ của hơi nước dang sôi là 100°C.
Nhiệt giai Farenhai:
Nhiệt độ của nước đá dang tan là 32” F.
Nhiệt độ của hơi nước đang sôi là 212"/-'.
* Chuyên nhiệt dộ từ nhiệt giai Xenxiut sang nhiệt giai Farenhai:
Độ tăng nhiệt độ r’c = độ tăng nhiệt độ l.8!iF.
Nhiệt độ o°c ứng với nhiệt độ 32'1 F .
B. HƯỚNG DẪN GIẢI BÀI TẬP
Câu ỉ: Có 3 hình đựng nước a, b, c; cho thêm nước đá vào bình a đê có nước lạnh và cho thí m nước nóng vào bình c đê có nước âm.
Nhúng ngón trỏ của bàn tay phai vào bình a, nhúng ngón trỏ của bàn tay trái vào bình c. Các ngón tay có cảm giác như thế nào?
Sau một ít phút, rút cá hai ngón tay ra, rồi cùng nhúng ngay vào bình b. Các ngón tay có cám giác thê nào?
Từ thí nghiệm này có thê rút ra kết luận gì?
nường dần
a. Ngón tay nhúng vào bình a có cảm giác lạnh cón ngón tay nhúng vào bình c có cảm giác nóng.
Sau một phút, rút cả hai ngón tay ra, rồi cùng nhúng ngay vào bình b, ngón tay từ bình a sẽ có cám giác nóng, ngón tay từ bình c có cảm giác lạnh hơn dù nước trong bình b có nhiệt độ nhất định.
Nhận xét: Cám giác của tay không xác định đúng được độ nóng, lạnh cúa một vật mà ta sờ hoặc tiếp xúc vứi nó.
Câu 2: Cho biết, thí nghiệm vẽ ở các hình (SGK) dùng đế làm gì?
Hường dẫn
Thí nghiệm ở các hình (SGK) dùng đê xác định nhiệt độ của hơi nước đang sôi là 100°C và nhiệt độ củ? nước đá đang tan là o"c.
Câu 3: Hãy quan sát ~ồi so sánh các nhiệt kế ở hình (SGK) về GHĐ và ĐCNN, công dụng và điền vào báng sau:
Loại nhiệt kê
GHĐ
ĐCNN
Công dụng
Nhiệt kế rượu
Từ ... đốn ...
Nhiệt kè thuỷ ngân
Từ ... đến ...
Nhiệt kế y tê'
Từ ... đến ...
Hường dẫn
Loại nhiệt kế
GHĐ
ĐCNN
Công dụng
Nhiệt kế rượu
Từ -20°C đến +50°C
2°c
Đo nhiệt độ không khí hằng ngày
Nhiệt kế thuỷ ngân
Từ -30°C đến +130°C
l°c
Đo nhiệt độ trong các thí nghiệm
Nhiệt kế y tế
Từ 35°C đến 42°C
o,l°c
Đo thân nhiệt người hoặc con vật
Câu 4: Câu tạo cua nhiệt kế y tế có đặc điêrn gì? Câu tạo như vậy có tác dụng gì?
Hướng dẫn
Nhiệt kế y tê có đặc điếm chỗ gần bầu, ống quản thắt lại. Cấu tạo như vậy có tác dụng: khi lấy nhiệt kê ra khỏi cơ thể, thuỷ ngân gặp lạnh co lại bị bịt ở chỗ thắt không trơ về bầu dược, nhờ đó ta có thế đọc được chính xác nhiệt độ CƯ thể.
Câu 5: Hãy tính xem 30°C, 37°c ứng với bao nhiêu độ F?
Hướng dẫn
Ta có:	30°C = 0°C + 30°C
hay:	30°C = 32°F + (30.1,8°F) =■ 86yF
Tương tự : 37°c = o°c + 37°c
370C = 320F + (37.1,80F-) = 98,6°F.
c. HƯỚNG DẪN GIẢI BÀI TẬP TRONG SÁCH BÀI TẬP
Nhiệt kế nào dưới đây có thể dùng dế đo nhiệt độ của băng phiến dang nóng ch áy ?
Nhiệt kế rượu.
Nhiệt kế y tế.
c. Nhiệt kế thuỷ ngân.
D. Cả ba nhiệt kế trên đều không dùng được.
Hướng dẫn
Nhiệt kế thuỷ ngân (câu C) dùng đế đo nhiệt độ của băng phiến đang nóng chảy.
Không thể dùng nhiệt kế rượu dể đo nhiệt dộ của hơi nước đang sôi vì:
Rượu sôi ở nhiệt độ cao hơn 100°C.
Rượu sôi ở nhiệt độ thấp hơn ioo"c.
c. Rượu đông đặc ở nhiệt độ thấp hơn 100°C.
D. Rượu đông đặc ở nhiệt độ thấp hơn o"c.
Hướng dẫn
Câu B là câu trả lời đúng: không thế dùng nhiệt kế rượu để đo nhiệt độ của hơi nước đang sôi vì rượu sôi ở nhiệt độ thấp hơn 100°C.
Khi nhiệt kế thuỷ ngân (hoặc rượu) nóng lên thì cả bầu chứa và thuỷ ngân (hoặc rượu) đểu nóng lẽn. Tại sao thuỷ ngân (hoặc rượu) vẫn dâng lèn trong ống thuỷ tinh?
Hướng dần
Do thuỷ ngân nở vì nhiệt nhiều hơn thuỷ tinh.
Hai nhiệt kể cùng có bầu chứa một lượng thuỷ ngân như nhau, nhưng ống thuỷ tinh có tiết diện khác nhau, khi dặt cả hai nhiệt kè này vào hơi nước đang sôi thì mực thuỷ ngân trong hai ống có dâng cao như nhau không? Tại sao?
Hường dần
Không. Vì thó tích thuỷ ngân trong hai nhiệt kế tăng lên như nhau, nên trong ông thuỷ tinh có tiết diện nhỏ mực thuỷ ngân sẽ dâng cao hơn.
Trong ngày hè, một học sinh theo dõi nhiệt độ không khí trong nhà và lập dược bảng dưới đây. Hãy dùng bảng ghi nhiệt độ theo thời gian này để chọn câu trả lời dũng cho các câu hỏi sau đây:
Bảng theo dõi nhiệt độ
Thời gian
Nhiệt độ
7 gi ừ
25"c
9 giờ
27° c
10 giờ
29°c .
12 giờ
31°c
16 giờ
30°C
18 giờ
29° c
a) Nhiệt độ lúc 9 giờ là bao nhiêu?
25"c.	c. 29°c.
27°c.	D. 30°C.
Nhiệt độ 31uc vào lúc mấy giờ?
7 giừ.	c. 10 giờ.
9 giờ.	D. 12 giờ.
Nhiệt độ thấp nhất vào lúc mấy giờ?
A. 18 giờ.	c. 10 giờ.
13. 7 giờ.	D. 12 giờ.
Nhiệt độ cao nhất vào lúc mây giờ?
A. 18 giờ.	c.	12	giờ.
13. 16 giờ.	D.	10	giờ.
Hướng dẫn
a) B.	27°c.	b)	D.	12 giờ.
B.	7 giờ.	d)	c.	12 giờ.
ổ. Tại sao bảng chia độ của nhiệt hể y tế lại không có nhiệt dộ dưới 34°c và trên 42°c ?
Hướng dẫn
Vì nhiệt độ cơ thê người chì vào khoáng từ 35°c đến 42°c.
Bảng dưới dày ghi tên các loại nhiệt kể và nhiệt độ ghi trên thang đo của chúng. Phải dùng loại nhiệt kế nào dề do nhiệt dộ của:
a) Bàn là	b) Co' thể người
Nước sôi	d) Không khí trong phòng.
Loại nhiệt kê
Thang nhiệt độ
Thuỷ ngân
Rượu
Kim loại
Y tế
Từ-10°C đến 110°C
Từ -30°C đến 60°C
Từ o°c đến 400°C
Từ 34°c đến 42°c
Hướng dẫn
a) Nhiệt kế kim loại	b) Nhiệt kê y tế
Nhiệt kế thuỷ ngân	d) Nhiệt kế rượu.
D. BÀI TẬP VẬN DỤNG
Muốn kểm tra chinh xác em bé có sốt hay không em sẽ chọn cho mẹ loại nhiệt kể nào trong các loại nhiệt kế sau đây:
A. Nhiệt kế rượu	B. Nhiệt kế thuỷ ngân
c. Nhiệt kế y tế	D. Cả ba loại nhiệt kế.
Hướng dẫn
Chọn câu C: Nhiệt kế y tế.
Các bạn học sinh đã đổi 40°C và 100'7/ .sang liF kết qua như sau:
A. 40tìC = 104°F	B. 40,)C = 72,,F
c. 100°C = 212°F	D. 100nC = 180°F.
Kết quả nào là đúng, kết quả nào là sai?
Hướng dan
A. Đúng
B. Sai
c. Đúng
D. Sai.
3. Chọn từ thích hợp: nhít
ẹt kê, dãn nở vì nhiệt, 1OO°C, ơ'c đế
điền vào chỗ trông cua các câu sau:
Người ta dùng ... đê đo nhiệt độ.
Nhiệt kế thường dùng hoạt động dựa trên hiện tượng ... của các chất.
c. Trong nhiệt giai Xenxiut, nhiệt độ cúa nước đá đang tan là ... của hơi nước đang sôi là ...
Hướng dan
Người ta dùng nhiệt kế đế đo nhiệt độ.
Nhiệt kế thường dùng hoạt động dựa trên hiện tượng dãn nở vì nhiệt của các chất.
c. Trong nhiệt giai Xenxiut, nhiệt độ của nước đá dang tan là onc của hơi nước đang sôi là 100°C.