Học Tốt Lịch Sử 9 Bài 1: Liên Xô và các nước Đông Âu từ năm 1945 đến giữa những năm 70 của thế kỉ XX
PHẦN MỘT Lịch sử thế giới hiện đại từ năm 1945 đến nay Chương I LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỘC ĐÔNG Âu SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ HAI Bài 1 Liên Xô và các nước Đông Âu từ năm 1945 đến giữa những năm 70 của thế kỉ XX A. KIẾN THỨC Cơ BẢN Liên Xô Công cuộc khôi phục kỉnh tế sau chiến tranh Hoàn cảnh: Là nước thắng trận nhưng phải chịu tổn thất nặng nề: hơn 27 triệu người chết, 1710 thành phố, hơn 70.000 làng mạc, gồm 32000 nhà máy, xí nghiệp và 65000km đường sắt bị tàn phá. Nền kinh tế phát triển chậm lại 10 năm. Thành tựu: + Hoàn thành kế hoạch khôi phục và phát triển kinh tế 5 năm lần thứ tư (1964-1950) trước thời hạn 9 tháng. Năm 1950, sản xuất công nghiệp tăng 73%, hơn 6000 nhà máy được khôi phục và xây dựng mới đi vào hoạt động. Một số ngành nông nghiệp vượt mức trước chiến tranh. Đời sống nhân dân được cải thiện. + Năm 1949 chế tạo thành công bom nguyên tử. Tiếp tục xây dưng cơ sở vật chất - kĩ thuật của chủ nghĩa xã hội (từ năm 1950 đến đầu những năm 70 của thế kỉ XX) Liên Xô tiếp tục xây dựng chủ nghĩa xã hội với các kế hoạch 5 năm và 7 năm. Phương hướng của các kế hoạch này là: tiếp tục ưu tiên phát triển công nghiệp nặng, thực hiện thâm canh trong nông nghiệp, đẩy mạnh tiến bộ khoa học - kĩ thuật, tăng cường sức mạnh quốc phòng. + Thành tựu: Trong hai thập niên 50 và 60 của thế kỷ XX, sản xuất nông nghiệp tăng bình quân hăng năm là 9,6%. Liên Xô trở thành cường quốc công nghiệp đứng thứ hai thế giới, chiếm 20% tổng sản lượng công nghiệp thế giới. + Năm 1957, phóng thành công vệ tinh nhân tạo. Năm 1961, phóng tàu vũ trụ Phương Đông đưa Gararin bay vòng quanh Trái Đất. Về đối ngoại + Chủ trương duy trì hòa bình thế giới, thực hiện .chính sách chung sống hòa bình, quan hệ với tất cả các nước. + Tích cực ủng hộ cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân, giành độc lập của các dân tộc bị áp bức. Liên Xô trở thành chỗ dựa vững chắc của hòa bình và cách mạng thế giới. Đông' Âu Sự ra đời của các nước dân chủ nhân dân Đông Âu Trên đường truy kích phát xít Đức, Hồng quân Liên Xô đi qua lãnh thổ các nước Đông Âu, nhân dân nổi dậy hợp với Hồng quân lật đổ chính quyền phát xít. Dưới sự lãnh đạo của những người cộng sản các nước dân chủ nhân dân Đông Âu được thành lập trong những năm 1944 - 1946. Các nước dân chủ nhân dân Đông Âu là: Ba Lan, Rumani, Hunggari, Tiệp Khắc, Nam Tư, Anbani, Bungari. Ở Đức, trên vùng quân đội Anh, Mĩ, Pháp chiếm đóng, nước cộng hòa Liên bang Đức thành lập, trên vùng quân đội Liên Xô chiếm đóng, tháng 10-1949, nước Cộng hòa Dân chủ Đức ra đời. Từ năm 1945 đến năm 1949, các nước Đông Âu hoàn thành những nhiệm vụ cách mạng dân chủ nhân dân: xây dựng chính quyền, cải cách ruộng đất, quốc hữu hóa các xí nghiệp lớn của tư bản, thực hiện các quyềh tự do dân chủ. Tiến hành xây dựng chủ nghĩa xã hội (từ năm 1950 đến đầu những năm 70 của thế kỉ XX) Những nhiệm vụ chính: xóa bỏ bóc lột của giai cấp tư sản, đưa nông dân vào con đường làm ăn tập thể và tiến hành công nghiệp hóa. Thành tựu: đến đầu những năm 70 của thế kỉ XX, các nước Đông Âu trở thành những nước công - nông nghiệp. Sự hình thành hệ thống xã hội chủ nghĩa Cơ sở hình thành: cùng chung mục tiêu xây dựng chủ nghĩa xã hội, Đảng Cộng sản lãnh đạo, hệ tư tưởng của chủ nghĩa Mác - Lê nin. Hội động tương trợ lỉinh tế (SEV) + Mục đích: đẩy mạnh sự hợp tác, giúp đỡ lẫn nhau giữa các nước xã hội chủ nghĩa. + Thành tích: tốc độ tăng trưởng công nghiệp của các nước thành viên bình quân hàng năm đạt 7,3%, thu nhập quốc dân năm 1973 tăng 5,7 lần so với năm 1950. -Tổ chức Hiệp ước Vácsava: + Tháng 5-1955 Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa thành lập tổ chức Hiệp ước Vácsava - liên minh phòng thủ về quân sự và chính trị. + Mục đích: bảo vệ công cuộc xây dựng xã hội chủ nghĩa của các nước thành viên. + Vai trò: duy trì hòa bình, an ninh của châu Âu và thế giới. B. BÀI TẬP Câu 1. Hãy khoanh tròn chỉ một chữ in hoa trước câu trả lời đúng nhất. Chiến tranh đã làm cho nền kinh tế Liên Xô phát triển chậm lại bao nhiêu năm? 5 năm. c. 10 năm. 7 năm. D. 20 năm. Kế hoạch khôi phục và phát triển kinh tế 1946-1950 ở Liên Xô là kế hoạch 5 năm lần thứ mấy? tư. c. sáu. năm. D. ba. Đến năm 1950, ở Liên Xô có baọ nhiêu nhà máy được khôi phục và đi vào hoạt động? 32000. 7.500. c. Hơn 6000. D. 1710. Trong hai thập niên 50 và 60, sản xuất công nghiệp Liên Xô tăng trung bình hàng năm là 5,7%. . c. 7,3%. 37%. D. 6,9%. Tốc độ sản suất công nghiệp của các thành viên trong khối SEV bình quân hàng năm là bao nhiêu? 10%. c. 9,6%. 5,7%. D. 73%. Mốc đánh dấu sự hình thành hệ thống xã hội chủ nghĩa là mốc nào? các . nước Dân chủ nhân dân Đông Âu thành lập. Khối SEV thành lập. c. Tổ chức Hiệp ước Vácsava thành lập. D. Liên Xô hoàn thành khôi phục kinh tế. Câu 2. Điền thời gian vào chỗ ;. trong bảng dưới đây, sao cho đúng Thời gian Sự kiện Liên Xô chế tạo thành công bom nguyên tử. Liên Xô phóng V" tinh nhân tạo. Liên Xô phóng tàu vũ trụ “Phương Đông”. Hội động tương trợ kinh tế (SEV) thành lập. Tổ chức Hiệp ước Vácsava thành lập.