Học Tốt Lịch Sử 9 Bài 4: Các nước châu Á
Bài 4 Các nưôc châu Á A. KIẾN THỨC Cơ BẢN Tình hình chung Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, phong trào giải phóng dân tộc nổ ra mạnh mẽ, đến cuối những năm 50, phần lớn những nước châu Á giành được độc lập. Gần suốt nửa sau thế kỉ XX, tình hình châu Á không ổn định, bởi các nước đế quốc tiến hành các cuộc chiến tranh xâm lược, nhất là ở Đông Nam Á và Tây Á. Sau “Chiến tranh lạnh”, diễn ra những cuộc xung đột, tranh chấp biên giới hoặc phong trào li khai. Nhiều nước đạt được sự tăng trưởng nhanh chóng về kinh tế tiêu biểu là Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Qụốc, Xingapo, Malaixia, Thái Lan, Vì thế nhiều người dự đoán “thế kỉ XXI sẽ là thế kỉ của châu A”. An Độ thực hiện các kế hoạch dài hạn và đạt được nhiều thành tựu to lớn, đã tự túc được lương thực cho hơn 1 tỉ dân, sản phẩm công nghiệp chính là hàng dệt, thép, máy móc, thiết bị giao thông, xe hơi. Công nghệ thông tin và viễn thông phát triển mạnh mẽ. Ân Độ đang vươn lến hàng các cường quốc về cộng nghệ phần mềm, công nghệ hạt nhân và công nghệ vũ trụ. Trung Quốc Sự ra dời của nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa Thắng lợi của cuộc nội chiến 1946-1949 đã đưa đến sự thành nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa ngày 1-10-1949 do Mao Trạch Đông làm Chủ tịch. Ý nghĩa lịch sử: Kết thúc hơn 100 năm nô dịch của đế quốc phong kiến; nước Trung Hoa bước vào kỉ nguyên độc lập tự do; hệ thống xã hội chủ nghĩa nối liền từ Âu sang Á. Mười năm đầu xây dựng chế độ mới Từ năm 1950, Trung Quốc tiến hành công cuộc khôi phục kinh tế, tiến hành cải cách ruộng đất và hợp tác hóa nống nghiệp, cải tạo công thương nghiệp tư bản tư doanh, xây dựng nền công nghiệp dân tộc, phát triển văn hóa giáo dục. Công cuộc khôi phục kinh tế hoàn thành thắng lợi. Từ năm 1953, Trung Quốc thực hiện kế hoạch 5 năm đầu tiên (1953-1957) và thu được những thành tựu đáng kể: + Công nghiệp: trong 5 năm, 146 công trình được xây dựng và đưa vào sản xuất sản lượng công nghiệp tăng 140% so với năm 1952. Các ngành công nghiệp nặng như luyện kim, chế tạo cơ khí, điện lực, khai thác than, dầu mỏ... phát triển nhanh chóng. + Nông nghiệp: Sản lượng nông nghiệp tăng 25% so với năm 1952. Đất nước thời kì biến dộng (1952-1978) Thực hiện đường lối “Ba ngọn cờ hồng” làm cho nền kinh tế hỗn loạn, sản xuất giảm sút, nạn đói xảy ra khắp nơi, nhân dân điêu đứng. Cuộc “Đại cách mạng văn hóa vô sản” gây nên tình trạng hỗn loạn trong cả nước, để lại những thảm họa nghiêm trọng trong đời sống vật chất và tinh thần của đất nước và nhân dân Trung Quốc. Công cuộc cải cách mở cửa (từ năm 1978 đến nay) Đường lối đổi mới Tháng 12-1978, Đảng Cộng sản Trung Quốc đề ra đường lối đổi mới, mỏ' đầu công cuộc cải cách kinh tế - xã hội đất nước: Xây dựng chủ nghĩa xã hội mang màu sắc Trung Quốc. Lấy phát triển kinh tế làm trung tâm. Thực hiện cải cách và mở cửa. Hịện đại hóa Trung Quốc để trở thành một quốc gia giàu mạnh, văn minh. Thành tựu Về kinh tế: + Tốc độ tăng trưởng cao nhất thế giới. Tổng sản phẩm trong nước (GDP) trung bình hàng năm tăng 9,6% đạt giá trị 8740,4 tỉ nhân dân tệ đứng thứ 7 thế giới. + Đến năm 1997 tổng giá trị xuất nhập khẩu là 325,06 tỉ USD, các doanh nghiệp nước ngoài đã đầu tư vào Trung Quốc 521 tỉ USD và 145 nghìn doanh nghiệp nước ngoài đang hoạt động ở Trung Quốc. + Từ năm 1978 đến năm 1997 thu nhập bình quân đầu người ở nông thôn tăng từ 133,6 lên 1090,1 nhân dân tệ, ở thành phố từ 343,4 lên 5160,3 nhân dân tệ. Về đối ngoại: + Bình thường hóa quan hệ với Liên Xô, Mông cổ, Lào, Inđônêxia, Việt Nam... mở rộng quan hệ hữu nghị, hợp tác với hầu hết các nước trên thế giới. Địa vị Trung Quốc trên trường quốc tế ngày càng được nâng cao. + Tháng 7-1997 thu hồi Hồng Kông. Tháng 12-1999 thu hồi Ma Cao. B. BÀI TẬP Câu 1. Hãy khoanh tròn chỉ một chữ in hoa trước câu trả lời đúng nhất. Nước nào ở châu Á đã tự túc được lương thực cho hơn 1 tỉ dân? Trung Quốc. c. Ấn Độ, và Trung Quốc. An Độ. D. Inđônêxia và An Độ. Cuộc nội chiến 1946-1949 diễn ra ở đâu? Ấn Độ. c. Trung Quốc. Inđônêxia. D. Xri lan ca. Nước châu Á đang vươn lên thành cường quốc công nghệ phần mềm, công nghệ hạt nhân và công nghệ vũ trụ là nước nào? Ạ. Nhật Bản. c. Trung Quốc. B. Hàn Quốc. D. Ấn Độ. Năm 1950. Năm 1949. Nhân dân Trung Quốc bắt tay vào khôi phục kinh tế từ khi nào? Năm 1953. D. Năm 1978. Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc đề ra đường lối mới khi nào? c. Năm 1979. D. Năm 1959. Năm 1950. Tháng 12-1978. 25%. 140%. Sau 20 năm thực hiện cải cách mở cửa, GDP của Trung Quốc tăng trung bình hàng năm là bao nhiêu? c. 9,6%. D. 6,9%. Câu 2. Hãy nêu nội dung chính của các giai đoạn lịch sử Trung Quốc từ năm 1946 đến nay.