SGK Ngữ Văn 9 - Kiểm tra phần Tiếng Việt

KIỂM TRA PHẦN TIẾNG VIỆT
Một sô' đề luyện tập
Vận dụng kiên thức đã học về từ láy để phân tích nét nổi bật của việc dùng từ trong những câu thơ sau :
Nao nao dòng nước uốn quanh,
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang.
Sè sè nấm đất bên đường,
Rầu rầu ngọn CỎ nửa vàng nửa xanh.
(Nguyễn Du, Truyện Kiều)
Đọc lại đoạn trích Mã Giám Sinh mua Kiều (tr. 97-98). Tìm lời dẫn trực tiếp trong đoạn trích. Nêu nhận xét về cách xưng hô, nói năng của Mã Giám Sinh và bà mốì.
Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi.
Chúng kê cho tôi nghe cuộc sống buổn tẻ của chúng, và những chuyện đó làm tôi buồn lắm ; chúng kể cho tôi nghe vê những con chim tôi bẩy được đang sống ra sao và nhiều chuyện trẻ con khác, nhưng tôi nhớ lại thì chưa bao giờ chúng nói một lời nào về bô' và về dì ghẻ. Thường thì chứng chỉ đề nghị tôi kể truyện cô tích ; tôi kể lại những truyện bà tôi đã kể, và nê'u quên chỗ nào, tôi bảo chúng đợi, rồi chạy về nhà hỏi lại bà tôi. Thâỳ thê'bà tôi thường rất hài lòng.
Tôi cũng kể cho chứng nghe nhiều về bà tôi; một hôm thằng lớn thở dài nói:
- Có lẽ tất cả các bà đều rất tốt, bà tớ ngày trước cũng rất tốt...
Nó thường nói một cách buồn bã: ngày trước, trước kia, đã có thời... dường như nó đã sống ưên trái đất này một trăm năm, chứ không phải mười một năm.
(M. Go-rơ-ki, Thời thơ âíỉ)
Trong số những từ ngữ hoặc câu được in đậm, đâu là lời dẫn trực tiếp, đâu là lời dẫn gián tiếp, đâu không phải là lời dẫn ?
Vận dụng những phương châm hội thoại đã học, giải thích vì sao nhân vật "thằng lớn" phải dùng từ có lẽ trong lời nhận xét của mình.
Vận dụng kiến thức đã học về một số’ phép tu từ từ vựng đê’ phân tích nét nghệ thuật độc đáo trong những câu (đoạn) sau :
Một dãy núi mà hai màu mây
Nơi nắng nơi mưa, khí ười cũng khác Như anh với em, như Nam với Bắc Nh ư đông với tây một dải rừng liền.
(Phạm Tiến Duật,
Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tâỳ)
Khl tâm hồn ta đã rèn luyện thành một sợi dây đàn sẵn sàng rung động ưước mọi vẻ đẹp của vũ ưụ, ưước mọi cái cao quý của cuộc đời, chứng ta là người một cách hoàn toàn hơn.
(Thạch Lam, Theo dòng)
Gậy tie, chông tie chôhg lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. Tre hi sinh để bảo vệ con người. Tre, anh hùng lao động ! Tre, anh hùng chiến đấu !
(Thép Mới, Cẫỵ tre Việt Nam)
Cho biết cách nói nào trong số những cách nói sau có sử dụng phép nói quá : chưa ăn đã hết, đẹp tuyệt vời, một tấc đến trời, không một ai có mặt, một chữ bẻ đôi không biết, sợ vã mồ hôi, cười vỡ bụng, rụng rời chân tay, tức lộn ruột, tiếc đứt ruột, ngáy như sấm, nghĩnát óc, đứt từng khúc ruột.