Tuần 31. Nam và nữ
Công việc đầu tiên Tuần 31 TẬP ĐỌC CÁCH ĐỌC Đọc trôi chảy, lưu loát toàn bài. Diễn cảm bài văn, giọng đọc thể hiện đúng tâm trạng hồi hộp, bỡ ngỡ, tự hào của cô gái trong buổi đầu làm việc cho cách mạng. GỢl ý tìm hiểu bài Công việc đầu tiên của anh Ba giao cho chị út là rải truyền đơn. Những chi tiết cho thấy chị út rất hồi hộp khi nhận công việc đầu tiên này là “út bồn chồn, thấp thỏm, ngủ không yên, nửa đêm dậy ngồi nghĩ cách giấu truyền đơn”. Để rải truyền đơn, chị út nghĩ ra cách là: ba giờ sáng, chị giá đi bán cá như mọi bận. Tay bê rổ cá, bó truyền đơn giắt lên lưng quần. Chị rảo bước, truyền đơn từ từ rơi xuống đất. Gần tới chợ thì vừa hết, trời cũng vừa tới sáng. Út muốn được thoát li vì út yêu nước, ham hoạt động, muôn làm được thật nhiều việc cho cách mạng. Nội dung: Nguyện vọng và lòng nhiệt thành của một phụ nữ dũng cảm, muốn làm việc lớn, đóng góp công sức cho Cách mạng. CHÍNH TẢ Tà áo dài Việt Nam I. NGHE-VIẾT Viết đúng chính tả bài Tà áo dài Việt Nam. II. LUYỆN TẬP * Bài tập 2: Lời giải: Giải thưởng trong các kì thi văn hóa, văn nghệ, thể thao. Danh hiệu dành cho các nghệ sĩ tài năng. Danh hiệu dành cho cầu thủ, thủ môn bóng đá xuất sắc hàng năm. Chú ý các dấu câu, cách viết các chữ sô' (30, XX), những chữ các em hay viết sai chính tả. Giải nhất: Huy chương Vàng Giải nhì: Huy chương Bạc Giãi ba: Huy chương Đồng Danh hiệu cao quý nhất: Nghệ sĩ Nhân dân Danh hiệu cao quý: Nghệ sĩ Ưu tú Cầu thủ, thủ môn xuất sắc nhất: Đôi giày Vàng, Quả bóng Vàng. Cầu thủ, thủ môn xuất sắc: Đôi giày Bạc, Quả bóng Bạc - Lòng thương con, đức hi sinh của người mẹ. Phụ nữ rất đảm đang, giỏi giang, là người giữ gìn hạnh phúc, giữ gìn tổ ấm gia đình. Phụ nữ dũng cảm. anh hùng. * Bài tập 3: Lời giải: Nhà giáo Nhân dân, Nhà giáo ưu tú, Kỉ niệm chương Vì sự nghiệp giáo dục, Kỉ niệm chương Vì sự nghiệp bảo vệ và chăm sóc trẻ em Việt Nam. Huy chương Đồng, Giải nhất tuyệt đối. Huy chương Vàng, Giải nhất về thực nghiệm. LUYỆN TỪ VÀ CÂU Mở rộng vốn từ: Nam và nữ * Bài tập 1: Lời giải b) Những từ ngữ chỉ các phẩm chất khác của phụ nữ Việt Nam: chăm chỉ, cần cù, nhân hậu, khoan dung, độ lượng, dịu dàng, biết quan tâm đến mọi người, đức hi sinh, nhường nhịn,... * Bài tập 2: Lời giải: * Chỗ ướt mẹ nằm, chỗ ráo con lăn. (Mẹ bao giờ cũng nhường những gì tốt nhất con). Nhà khó cậy vợ hiền, nước loạn nhờ tướng giỏi. (Khi cảnh nhà khó khăn, phái trông cậy vào người vợ hiền. Đất nước có loạn, phải nhờ cậy vị tướng giỏi). Giặc đến nhà, đàn bà củng đánh. (Đất nước có giặc, phụ nữ cũng tham gia diệt giặc). * Bài tập 3: Lời giải: Ví dụ: Người phụ nữ Việt Nam nào cũng yêu thương chồng con, luôn nhường nhịn, giàu đức hi sinh, thật đúng như lời tục ngữ: “Chồ ướt mẹ nằm, chỗ ráo con lăn”. Nữ anh hùng út Tịch là minh chứng hào hùng cho câu tục ngữ: “Giặc đến nhà, đàn bà cũng đánh”. Lúc gặp vận rủi, nhờ vợ đàm đang, một mình chèo chông, mọi việc cuối cùng cũng tốt đẹp, người chồng mới thấy: “Nhà khó cậy vợ hiền, nước loạn nhờ tướng giỏi”. KỂ CHUYỆN Kể chuyện được chứng kiến hoặc tham gia Học sinh tự chuẩn bị theo hướng dẫn cùa sách giáo khoa (trang 129, 130 Tiếng Việt 5, tập 2) để kế theo đúng yêu cầu của tiết học: Kể về việc làm tốt của bạn em. TẬP ĐỌC Bầm ơi CÁCH ĐỌC Đọc trôi chảy, lưu loát bài thơ. Diễn cảm bài thơ với giọng trầm lắng tha thiết thê hiện cám xúc nhớ thương của người con đối với mẹ. GỢI Ý TÌM HIỂU BÀI Cảnh chiều đông gió bấc như mưa phùn, lúc này các làng quê vào vụ cấy đông, làm anh chiến sĩ chạnh nhó' tới mẹ, thương mẹ phái vất và lội ruộng bùn trong mưa gió rét buốt. Những hình ảnh so sánh thể hiện tình cảm mẹ con thắm thiết, sâu nặng là: Mạ non bầm cấy mấy đon Ruột gan bầm lại thương con mấy lần. (Tình cảm của mẹ đốì với con) Mưa phùn ướt áo tú thân Mưa bao nhiêu hạt thương bầm bấy nhiêu. (Tình càm của con đối với mẹ) Những hình ảnh so sánh trên thể hiện tình cảm mẹ con thắm thiết, sâu nặng: mẹ thương con, con thương mẹ. Để làm yên lòng mẹ, anh chiến sĩ dùng cách nói so sánh: Con đi trăm núi ngàn khe Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm Mưa phùn ướt áo tứ thân Mưa bao nhiêu hạt thương bầm bấy nhiêuỉ Ý anh muốn nói những việc con đang làm không sao sánh được với những vất vả, khó nhọc của mẹ nơi quê nhà, mẹ yên tâm, đừng lo nhiều cho con nữa. Qua lời tâm tình của anh chiến sĩ, em nghĩ người mẹ của anh là một phụ nữ Việt Nam tiêu biểu: chịu thương chịu khó, hiền hậu, rât mực yêu thương con. Nội dung: Ca ngợi người mẹ và tình mẹ con thắm thiết, sâu nặng giữa người chiến sĩ ở ngoài tiền tuyến với người mẹ tần tảo, giàu tình yêu thương con nơi quê nhà. TẬP LÀM VĂN Ôn tập về tả cảnh Tuần Các bài văn tả cảnh Trang - Quang cảnh làng mạc ngày mùa 10 1 - Hoàng hôn trên sông Hương 11 - Nắng trưa 12 - Buổi sớm trên cánh đồng 14 2 Rừng trưa Chiều tối 21 22 3 - Mưa rào 31 6 Đoạn văn tả biển của Vũ Tú Nam Đoạn văn tả con kênh của Đoàn Giỏi 62 62 7 - Vịnh Hạ Long 70 8 - Kì diệu rừng xanh 75 9 Bầu trời mùa thu Đât Cà Mau 87 89 * Bài tập 1: Lời giải a) b) Dàn ý bài văn Hoàng hôn trên sông Hương Mở bài: Giới thiệu Huế đặc biệt yên tĩnh lúc hoàng hôn. Thân bài: Tả sự thay đổi sắc màu của sông Hương và hoạt động của con người bên sông lúc hoàng hôn. Thân bài có 2 đoạn: + Đoạn 7: Tả sự đổi sắc cùa sông Hương từ lúc bắt đầu hoàng hôn đến lúc tối hẳn. + Đoạn 2: Tả hoạt động của con người bên bờ sông, trên mặt sông từ lúc hoàng hôn đến lúc thành phố lên đèn. Kết bài: Sự thức dậy của Huế sau hoàng hôn. * Bài tập 2 Lời giải: Bài văn miêu tả buổi sáng ó' Thành phô’ Hồ Chí Minh theo trinh tự thời gian từ lúc trời hửng sáng đến lúc sáng rõ. Những chi tiêt cho thây tác già quan sát cành vật rất tinh tế, ví dụ: Mặt trời chưa xuât hiện nhưng tầng tầng lớp lớp bụi hồng ánh sáng đã tràn lan khắp không gian như thoa phấn trên những tòa nhà cao tầng của thành phố, khiên chúng trở nên nguy nga, đậm nét. / Màn đêm mờ ảo đang lắng dần rồi chìm vào đât. / Thành phố như bồng bềnh nối giữa một biển hơi sương. Những vùng cây xanh bỗng òa tươi trong nắng sớm. / Ánh đèn từ muôn vàn ô cửa số loãng đi rát nhanh và thưa thớt tắt. / Ba ngọn đèn đó trên tháp phát sóng Đài Truyền hình thành phô' có vẻ như bị hạ thấp và kéo gần lại. / Mặt trời dâng chầm chậm, lơ lửng như một quá bóng bay mềm mai (Khi nêu những chi tiết thể hiện sự quan sát tinh tế cúa tác giả, học sinh khá, giỏi có thế giải thích thêm vì sao em thấy sự quan sát đó rất tinh tế). Hai câu cuối bài: “Thành phố mình đẹp quá! Đẹp quá đi!” là câu cám thán thê hiện tình cảm tự hào, ngưỡng mộ, yêu quý của tác giá với vé đẹp của thành phố. LUYỆN TỪ VÀ CÂU Ôn tập về dấu câu (Dấu phẩy) * Bài tập 1: Lời giải: Các câu văn Tác dụng của dâu phẩy * Từ những năm 30 của thế kỷ XX, chiêc áo dài cổ truyền được cải tiến dần thành chiếc áo dài “tân thời”. Ngăn cách trạng ngữ với CN và VN. * Chiếc áo dài tân thời là sự kết hợp hài hòa giữa phong cách dân tộc tế nhị, kín đáo với phong cách phương Tây hiện đại, trẻ trung. Ngăn cách các bộ phận cùng chức vụ trong câu. * Trong tà áo dài, hình ảnh người phụ nữ Việt Nam như đẹp han, tự nhiên, mềm mại và thanh thoát hơn Ngăn cách trạng ngữ với CN và VN, ngàn cách các bộ phận cùng chức vụ trong câu. * Những đạt sóng khủng khiếp phá thủng thân tàu, nước phun vào khoang như vòi rồng Ngăn cách các vế câu trong câu ghép * Con tàu chìm dần, nước ngập các bao lơn Ngăn cách các vế câu trong câu ghép •* Bài tập 2: Lời giải: Lời phê của xã Bò cày khàng dược thịt Anh hàng thịt đã thêm dấu câu nào vào lời phê của xã đế hiểu là xã đồng ý cho làm thịt con bò? Bò cày không được, thịt Lời phê trong đơn cần được viết như thế nào đẻ’ anh hàng thịt không thê chữa một cách dễ dàng? Bò cày, không đươc thịt. * Bài tập 3: Lời giải: Các câu văn dùng sai dấu phẩy Sứa lại Sách Ghi-nét ghi nhận, chị Ca-rôn là người phụ nữ nặng nhất hành tinh. Sách Ghi-nét ghi nhận chị Ca-rôn ■ là người phụ nữ nặng nhất hành tinh. (bỏ 1 dấu phẩy dùng thừa) Cuối mùa hè, năm 1994 chị phái đến cấp cứu tại một bệnh viện ở thành phô' Phơ-lin, bang Mi-chi- gân, nước Mĩ. Cuối mùa hè năm 1994, chị phải đến cấp cứu tại một bệnh viện ở thành phố Phơ-lin, bang Mi-chi- gân, nước Mĩ. (đặt lại vị trí 1 dấu phẩy). TẬP LÀM VĂN Ôn tập về tả cảnh * Bài tập 1: Lập dàn ý cho bài vàn tả cảnh. Đề bài: Tả quang cảnh trường em trước buổi học. Dàn ỷ chi tiết Mở bài: Sáng nào em cũng đi học sớm, em có dịp nhìn ngôi trường em thật lâu, thật kĩ. Quang cảnh trường em trước giờ vào lớp thật đẹp thật vui. Thân bài: Bên ngoài: Tâ'm biển mang tên trường mới tinh trên đầu hai trụ cổng Cổng sắt đồ sộ, được mở rộng. Bên trong: Sân trường sạch sẽ. Hàng cây xanh trong sân trường đã thức giấc, cành lá vươn cao trong nắng sớm. Những giậu hoa nhiều màu sắc rập rờn dưới hàng hiên. Sương đêm còn đọng trên cành cây, kẽ lá. Trụ cờ sừng sững, lá cờ phần phật trong gió sớm. Các phòng học sạch sẽ, bàn ghế kê ngay ngắn. HTTV5.tập2 — 89 c) Các hoạt động của học sinh: Từng cặp học sinh hào hứng truy bài trong lớp học. Đội trực nhật tiếp tục những công việc cùa minh. Học sinh đến trường mỗi lúc một đông, âm thanh ồn ã, náo nhiệt. Các trò chơi thật vui vẻ trên sân trường. Trống trường .vang lên học sinh xếp hàng vào lớp và chuẩn bị tư thế cho buổi học mới. Kết bài: - Em rất thích quang cảnh trường em trước giờ vào lớp. - Em mong trường em mỗi ngày khang trang, tươi đẹp.