Giải Lịch Sử 9 Bài 12: Những thành tựu chủ yếu và ý nghĩa lịch sử của cách mạng khoa học - kĩ thuật
CHƯƠNG 5. CUỘC CÁCH MẠNG KHOA HỌC - KĨ THUẬT TỪ NĂM 1945 ĐẾN NẠY BÀI NHỮNG THÀNH Tựu CHỦ YẾU VÀ Ý NGHĨA LỊCH sử 12 CỦA CÁCH MẠNG KHOA HỌC-KĨ THUẬT I. NHỮNG THÀNH Tựu CHỦ YEU của cách mạng khoa học - KĨ THUẬT Câu hỏi: Cho biết nguồn gốc của cuộc Cách mạng khoa học - kĩ thuật ngày nay. Trả lời câu hỏi Nguồn gốc của cuộc Cách mạng khoa học - kĩ thuật hiện nay là do những đòi hỏi của cuộc sống, của sản xuất nhằm đáp ứng những nhu cầu vật chất và tinh thần ngày càng cao của con người, nhất là trong tình hình bùng nổ dân số thế giới và sự vơi cạn nghiêm trọng các nguồn tài nguyên thiên nhiên. Câu hỏi: Cho đến nay, trong lịch sử loài người đã diễn ra mấy lần cách mạng kĩ thuật? Trả lời câu hỏi Đến nay, trong lịch sử loài người đã hai lần diễn ra cách mạng kĩ thuật, đó là: Cách mạng kĩ thuật lần thứ nhất hay Cách mạng công nghiệp thế kỉ XVIII. Cách mạng kĩ thuật lần thứ hai hay Cách mạng khoa học - kĩ thuật thế kỉ XX, bắt đầu từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai và hiện đang diễn ra ngày càng sâu rộng trên thế giới. Câu hỏi: Em hãy cho biêt nội dung chủ yếu của cuộc Cách mạng khóa học - kĩ thuật lần thứ hai. Trả lời câu hỏi Nội dung chủ yếu của cuộc Cách mạng khoa học - kĩ thuật lần thứ hai: Tự động hóa cao độ bằng cách sử dụng rộng rãi máy tính điện tử. Hiện đại hóa kĩ thuật và sản xuất trên cơ sở những phát minh khoa học mới nhất. Sử dụng những nguồn năng ỉượng mới, những vật liệu mới, những công cụ sản xuất mới. Tấn công vào lòng các đại dương, đi sâu vào lòng đất, nghiên cứu bí mật của sự sống, thám hiểm vũ trụ bao la. Câu hỏi: Cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật lần thứ hai có những đặc diểm gì? Trả lời câu hỏi Đặc điểm lớn nhất của cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật lần thứ hai là khoa học trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp. Mọi phát minh về kĩ thuật đều bắt nguồn từ nghiên cứu khoa học. Khoa học gắn liền với kĩ thuật, khoa học đi trước mở đường cho kĩ thuật. Vì vậy khoa học trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp. Thời gian từ phát minh khoa học đến ứng dụng vào sản xuất ngày càng rút ngắn và hiệu quả kinh tế ngày càng cao của công tác nghiên cứu khoa học. Câu hỏi: Nêu những thành tựu chủ yếu của cuộc Cách mạng khoa học - kĩ thuật lần thứ hai. Trả lời câu hỏi Trải qua nửa thế kỉ, cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật đã đạt được những tiến bộ phi thường và những thành tựu kì diệu trên tất cả các lĩnh vực: Những phát minh to lớn trong lĩnh vực khoa học cơ bản như Toán học, Vật lí, Hóa học và Sinh học. Dựa vào những phát minh này, con người đã ứng dụng vào kĩ thuật và sản xuất để phục vụ cuộc sông của mình như phương pháp sinh sản vô tính, “Bản đồ gen người”. Những phát minh lớn về những công cụ sản xuất mới, đặc biệt là máy tính điện tử, máy tự động và hệ thông máy tự động. Tìm ra được những nguồn năng lượng mới hết sức phong phú và vô tận như năng lượng nguyên tử, năng lượng Mặt Trời, năng lượng gió, năng lượng thủy triều... Sáng chế ra những vật liệu mới như chất pô-li-me (chất dẻo) với độ bền và sức chịu nhiệt cao, được sử dụng rộng rãi trong đời sông hằng ngày của con người cũng như trong các ngành công nghiệp. Cuộc “cách mạng xanh” trong nông nghiệp. Nhờ cuộc “cách mạng xanh” này, nhiều nước đã có thể khắc phục được nạn thiếu lương thực, đói ăn kéo dài từ bao đời nay. Những tiến bộ thần kì trong lĩnh vực giao thông vận tải và thông tin liên lạc như máy bay siêu âm khổng lồ, tàu hỏa tốc độ cao và những phương tiện thông tin liên lạc, phát sóng vô tuyến qua hệ thống vệ tinh nhân tạo. Những thành tựu kì diệu trong lĩnh vực chinh phục vũ trụ như phóng thành công vệ tinh nhân tạo đầu tiên của Trái Đất, bay vào vũ trụ và đặt chân lên Mặt Trăng. Câu hỏi: Trong thời gian gần đây có thành tựu khoa học - kĩ thuật nào quan trọng đảng chú ý ? Trả lời câu hỏi Trong thời gian gần đây có những thành tựu quan trọng đáng chú ý đó là: Tháng 3-1997, các nhà khoa học đã tạo ra được một con cừu bằng phương pháp sinh sản vô tính từ tế bào lấy ở tuyến vú của một con cừu đang có thai. Con cừu này được đặt tên là Đô-li. Vào tháng 6-2000, Tiến sĩ Cô-lin - Giám đốc Sở Nghiên cứu gen nhân loại quốc gia (Mĩ) đã công bô' “Bản đồ gen người”. Tháng 3-2002, người Nhật đã đưa vào sử dụng cỗ máy tính lớn nhất thế giới có tên gọi là “máy tính mô phỏng thế giới” (ESC) có khả năng làm hơn 35 nghìn tỉ phép tính trong một giây. Câu hỏi: Cuộc Cách mạng khoa học - kĩ thuật lần thứ hai có gì khác so với cuộc Cách mạng công nghiệp ở thế kỉ XIX (Cách mạng kĩ thuật lần thứ nhất) ? Trả lời câu hỏi Những điểm khác biệt giữa cuộc Cách mạng khoa học - kĩ thuật lần thứ hai với cuộc Cách mạng công nghiệp ở thế kỉ XIX là: Có nội dung phong phú và phạm vi rộng lớn hơn rất nhiều. Khoa học trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp. II. Ý NGHĨA VÀ TÁC ĐỘNG CỦA cuộc CÁCH MẠNG KHOA HỌC KÌ THUẬT Câu hòi: Cuộc Cách mạng khoa học - kĩ thuật có ý nghĩa như thế nào? Trả lời câu hỏi Cuộc Cách mạng khoa học - kĩ thuật có ý nghĩa vô cùng to lớn như một cột mốc chói lọi trong lịch sử tiến hóa vãn minh của loài người, mang lại những tiến bộ phi thường, những thành tựu kì diệu và những thay đổi to lờn trong cuộc sống của con người. Câu hỏi: Cuộc Cách mạng khoa học - kĩ thuật hiện nay đã và dang có những tác động như thế nào đối với cuộc sống của con người? Trả lời câu hỏi * Tích cực: Cách mạng khoa học - kĩ thuật đã cho phép con người thực hiện những bước nhảy vọt chưa từng thấy về sản xuất và năng suất lao động, nâng cao mức sông và chất lượng cuộc sô'ng của con người với những hàng hóa mới và tiện nghi sinh hoạt mới. Cách mạng khoa học - kĩ thuật đã đưa tới những thay đổi lớn về cơ cấu dân cư lao động với xu hướng tỉ lệ dân cư lao động trong nông nghiệp và công nghiệp giảm dần, tỉ lệ dân cư lao động trong các ngành dịch vụ ngày càng tăng lên, nhất là ở các nước phát triển cao. Hình thành một thị trường thế giới với xu thế toàn cầu hoá. * Hạn chế: Cuộc cách mạng khoa học kĩ thuật do con người làm chủ nên được sử dụng theo những mục đích khác nhau. Nếu được sử dụng đúng hướng sẽ mang lại nguồn lực và sức mạnh to lớn. Ngược lại, nếu bị sử dụng với mục đích trái với lợi ích phát triển của nhân loại, có thể dẫn tới những sự tàn phá không lường hết được: + Đã tạo ra nhiều loại vũ khí hủy diệt có số lượng rất lớn mà chỉ cần một phần rất nhỏ trong số đó đã đe dọa sự sống của loài người. + Tài nguyên ngày càng kiệt quệ, Trái Đất đang kêu cứu. + Môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng, đe dọa sự sống của loài người. + Sinh ra nhiều bệnh tật, tai nạn gắn liền với kĩ thuật hiện đại. + Đặt ra nhiều vấn đề xã hội gắn liền với kĩ thuật hiện đại. Những hậu quả nói trên đang đặt ra cho nhân loại nhiều vấn đề cấp bách: + Phải bảo vệ tài nguyên - môi trường. + Phải sử dụng thành tựu khoa học - kĩ thuật vào mục đích hòa bình. Câu hỏi: Cuộc Cách mạng khoa học - kĩ thuật hiện nay đã và mang lại những hậu quả tiêu cực như thế nào đối với cuộc sống của con ngườỉ? Trả lời câu hỏi Cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật cũng đã mang lại những hậu quả tiêu cực (chủ yếu do chính con người tạo nên), đó là: Chế tạo các loại vũ khí và các phương tiện quân sự có sức tàn phá và hủy diệt sự sống. Nạn ô nhiễm môi trường (ô nhiễm khí quyển, đại dương, sông hồ... và cả những “bãi rác” trong vũ trụ). Việc nhiễm phóng xạ nguyên tử, những tai nạn lao động và tai nạn giao thông, những dịch bệnh mới. Những đe dọa về đạo đức xã hội và an ninh đốì với con người.