Giải Lịch Sử 9 Bài 5: Các nước Đông Nam Á
BÀI 5 CÁC NƯỚC ĐÔNG NAM Khi Chiến tranh thế giới thứ hai lan rộng khắp toàn thế giới (12-1941), các nước Đông Nam Á lại bị quân Nhật chiếm đóng thông trị và gây nhiều tội ác đối với nhân dân ở khu vực này. Cuộc đấu tranh chống Phát xít Nhật giải phóng đất nước bùng lên mạnh mẽ khắp nơi. Câu hỏi: Hãy nêu những nét nổi bật của tình hình Đông Nam Á từ sau năm 1945. Trả lời câu hỏi Tháng 8-19445, phát xít Nhật đầu hàng, các dân tộc Đông Nam Á nổi dậy giành chính quyền. Sau đó, tiến hành cuộc kháng chiến chống các nước đế quốc trở lại xâm lược. Đến giữa những năm 50 (thế kỉ XX), các nước Đông Nam Á lần lượt giành được độc lập dân tộc. Cũng từ giữa những năm 50 (thế kỉ XX), tình hình Đông Nam Á ngày càng căng thẳng do chính sách can thiệp của Mĩ vào khu vực. Từ giữa những năm 50 (thế kỉ XX), các nước Đông Nam Á đã có sự phân hóa trong đường lối đối ngoại: một số nước tham gia khối quân sự trở thành đồng minh của Mĩ trong cuộc chiến tranh xâm lược Đông Dương. Trong khi đó, In-đô-nê-xi-a và Miến Điện thi hành chính sách hòa bình trung lập, không tham gia vào các khối quân sự xâm lược của các nước đế quốc. Sự RA ĐỜI CỦA TỔ CHỨC ASEAN Câu hỏi: Tổ chức ASEAN (Hiệp hội các nước Đông Nam Á) ra đởỉ trong hoàn cảnh nào? Trả lờỉ câu hỏi Sau khi giành được độc lập, đứng trước những yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, nhiều nước của Đông Nam Á chủ trương thành lập một tổ chức liên minh khu vực nhằm cùng nhau hợp tác phát triển đồng thời hạn chế ảnh hưởng của các nước lớn đô'i với khu vực. Ngày 8-8-1967, Hiệp hội các nước Đông Nam Á (viết tắt theo tiếng Anh là ASEAN) được thành lập tại tại Băng Cốc (Thái Lan) với sự tham gia của năm nước: In-đô-nê-xi-a, Ma-lai-xi-a, Phi-lip-pin, Sin-ga-po và Thái Lan. Câu hỏi: Trình bày mục tiêu hoạt động của tổ chức ASEAN. Trả lời câu hỏi Mục tiêu hoạt động của tổ chức ASEAN là phát triển kinh tế, văn hoá thông qua những nỗ lực hợp tác chung giữa các nước thành viên trên tinh thần duy trì hòa bình và ổn định khu vực. Câu hỏi: Nêu những nguyên tắc cơ bản trong quan hệ ASEAN. Trả lời câu hỏi Tháng 2-1976, các nước ASEAN kí hiệp ước thân thiện và hợp tác ở Đông Nam Á tại Ba-li (In-đô-nê-xi-a) xác định những nguyên tắc cơ bản trong quan hệ ASEAN là: Cùng nhau tôn trọng chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ. Không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau, giải quyết mọi tranh chấp bằng phương pháp hòa bình. Hợp tác và phát triển có kết quả. TỪ “ASEAN 6” PHÁT TRIEN thành “ASEAN 10” Câu hỏi: Lập niên hiểu về quá trình gia nhập tổ chức ASEAN của các nước trong khu vực Đông Nam Á. Trả lời câu hỏi Thời gian Nước tham gia - Ngày 8-8-1967 Năm nước tham gia ASEAN: In-đô-nê-xi-a, Ma-lai-xi-a, Phi-lip-pin, Sin-ga-po và Thái Lan. - Năm 1984 Bru-nây trở thành thành viên thứ 6 của tổ chức ASEAN. - Tháng 7-1995 Việt Nam gia nhập và trở thành thành viên thứ bảy của ASEAN. - Tháng 7-1997 Lào, Mi-a-ma gia nhập ÀSEAN. - Tháng 4-1999 Cam-pu-chia được kết nạp vào tổ chức ASEAN. Câu hỏi: Em hãy cho biết quá trình phát triển của ASEAN diễn ra như thế nào? Trả lời câu hỏi Trong giai đoạn đầu (1967-1975), ASEAN là một tổ chức non trẻ, sự hợp tác trong khu vực còn lỏng lẻo, chưa có vị thế trên trường quốc tế. Tháng 2-1976, Hiệp ước Ba-li được kí kết tại In-đô-nê-xi-a, lúc này quan hệ giữa ASEAN với ba nước Đông Dương được cải thiện rõ rệt như thiết lập các môi quan hệ ngoại giao vặ bắt đầu có những chuyến viếng thăm lẫn nhau của các nhà lãnh đạo cấp cao. Từ cuối những năm 70 đến giữa những năm 80 của thế kỉ XX, do những biến động về chính trị, xã hội ở Cam-pu-chia và sự kích động, can thiệp của một số nước lớn, quan hệ giữa ASEAN với ba nước Đông Dương lại trở nên căng thẳng, đối đầu. Đây cũng là thời kì kinh tế ASEAN tăng trưởng mạnh nhờ thực hiện chiến lược công nghiệp hóa về xuất khẩu. Năm 1984, tổ chức ASEAN kết nạp thêm Bru-nây. Đầu những năm 90 của thế kĩ XX, ASEAN tiếp tục được mở rộng trong bốì cảnh thế giới và khu vực có nhiều thuận lợi: kết nạp Việt Nam (7-1995), Lào và Mi-a-ma (9-1997), Cam-pu-chia (4-1999), nâng sô' thành viên lên 10 nước. Trên cơ sở đó, ASEAN đã chuyển trọng tâm hoạt động sang hợp tác kinh tế nhằm xây dựng Đông Nam Á thành khu vực hòa bình, ổn định và cùng phát triển. Câu hỏi: Tại sao có thể nói: từ đầu những năm 90 của thế kỉ XX “một chương mời đã mờ ra trong lịch sử khu vực Đông Nam Ả,yỉ Trả lời câu hỏi Từ đầu những năm 90 của thế kỉ XX, thế giới chấm dứt chiến tranh lạnh, tình hình chính trị trong khu vực Đông Nam Á được cải thiện, xu hướng từ đối đầu sang đô'i thoại hợp tác, hòa nhập khu vực được mở ra. Từ đó, ASEAN có xu hướng mở rộng thành viên. Đến đầu tháng 4 - 1999, 10 nước Đóng Nam Á đều là thành viên của tổ chức ASEAN. Trên cơ sở ASEAN đã chuyển trọng tâm hoạt động sang hợp tác kinh tế. Từ năm 1992, ASEAN quyết định biến Đông Nam Á trở thành một khu vực mậu dịch tự do (AFTA), năm 1994, lập diễn đàn khu vực (APT) có sự tham gia của 23 nước trong và ngoài khu vực. Như vậy, một chương mới đã mở ra trong khu vực Đông Nam Á. Câu hỏi: Cho biết quan hệ giữa Việt Nam với ASEAN. Trả lời câu hỏi Quan hệ giữa Việt Nam với ASEAN diễn ra phức tạp, có lúc hồa dịu có lúc căng thẳng, tùy theo tình hình thế giới và khu vực, nhất là tùy theo biến động của tình hình ở Cam-pu-chia. Từ khi vấn đề Cam-pu-chia đi vào xu thế hòa giải và hòa nhập dân tộc, Việt Nam thi hành chính sách đối ngoại “Muôn làm bạn với tất cả các nước”, quan hệ ASEAN - Việt Nam ngày càng cải thiện. Tháng 7/1992, Việt Nam tham gia hiệp ước Ba-li, tháng 7/1995 chính thức gia nhập ASEAN đánh giá bước phát triển mới trong việc tăng cường hợp tác ở khu vực vì một “Đông Nam Á hòa bình, ổn định và phát triển”. Sau khi gia nhập ASEAN (28-7-1995), mô'i quan hệ giữa Việt Nam và các nước trong khu vực trên các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, khoa học, kĩ thuật ngày càng được đẩy mạnh. Câu hỏi: Theo em Việt Nam có những thuận lợi gì trong khi tham gia tổ chức ASEAN? Trả lời câu hỏi Việt Nam có những thuận lợi khi tham gia ASEAN: Điều kiện đất nước ổn định, đường lối đổi mới của Đảng và Chính phủ Việt Nam phù hợp với xu thế khu vực hóa, toàn cầu hóa. Đất nước, con người Việt Nam có những nét tương đồng với các quốc gia Đông Nam Á vì vậy có điều kiện học tập, trao đổi kinh nghiệm để phát triển... nhằm rút ngắn khoảng cách giữa các nước này. Hợp tác với các nước trong khối ASEAN tạo nên môi trường cạnh tranh lành mạnh với các nước trong khu vực và thế giới. Câu hỏi: Hãy nêu những biến đổi của các nước Đông Nam Á và cho biết biến đổi nào lớn nhất, vì sao? Trả lời câu hỏi Biến đổi thứ nhất: Các nước Đông Nam Á đến nay đã giành được độc lập. Nhờ có biến đổi đó, các nước Đông Nam Á mới có những điều kiện thuận lợi để xây dựng và phát triển nền kinh tế, xã hội của mình ngày càng phồn vinh. Biến đổi thứ hai: Từ khi giành được độc lập, các nước Đông Nam Á ra sức xây dựng nền kinh tế - xã hội và đạt được những thành tựu to lớn. Biến đổi thứ ba: Đến tháng 7 - 1997, các nước Đông Nam Á đều gia nhập Hiệp hội các nước Đông Nam Á, gọi tắt là ASEAN. Đây là một tổ chức liên minh chính trị - kinh tế khu vực Đông Nam Á nhằm xây dựng những mối quan hệ hòa bình, hữu nghị và hợp tác giữa các nước trong khu vực. ^Bỉến đổi thứ nhất là quan trọng nhất bởi vì: + Thân phận từ các nước thuộc địa, nửa thuộc địa, lệ thuộc, trở thành những nước độc lập. + Nhờ những biến đổi đó các nước Đông Nam Á mới có những điều kiện thuận lợi xây dựng và phát triển, kinh tế xã hội ngày càng phồn vinh.