SGK Vật Lí 7 - Bài 13. Môi trường truyền âm

  • Bài 13. Môi trường truyền âm trang 1
  • Bài 13. Môi trường truyền âm trang 2
  • Bài 13. Môi trường truyền âm trang 3
Bài 1 3 MÔI TRUÔNG TRUYỀN ÂM
Ngày xưa, để phát hiện tiếng vó ngựa người ta thường áp tai xuống đất để nghe.Tại sao ?
Hình 13.1
- Môi trường truyền âm
Thí nghiệm
Sự truyền âm trong chất khí Đặt hai trông có mặt bàng da cách nhau
khoảng 15cm. Treo hai quả cầu bấc (có dây treo dài bằng nhau) vừa chạm sát vào giữa mặt trống. Gõ-mạnh vào trông 1 (hình 13.1).
HI Có hiện tượng gì xảy ra với quả cầu bấc treo gần trống 2 ? Hiện tượng đó chứng tỏ điều gì ?
HI So sánh biên độ dao động của hai quả cầu bấc. Từ đó rút ra kết luận về độ to của âm trong khi lan truyền.
Sự truyền âm trong chất rắn
Ba học sinh làm thí nghiệm như sau :
Bạn A gõ nhẹ đầu bút chì xuống mặt một đầu bàn, sao cho bạn B đứng ở cuối bàn không nghe thấy tiếng gõ, còn bạn c áp tai xuống mặt bàn thì nghe thấy tiếng gõ (hình 13.2).
HI Âm truyền đến tai bạn c qua môi trượng nào khi nghe thấy tiêng gõ ?
Sự truyền âm trong chất lỏng Quan sát thí nghiệm sau :
Đặt nguồn âm (đồng hồ có chuông đang
reo) vào trong một cái cốc và bịt kín miệng cốc bằng một miếng nilông. Treo cốc này lơ lửng trong một bình nước và lắng tai để nghe được âm phát ra (hình 13.3).
• E3 Ầm truyền đến tai qua những môi trường nào ?
 m có thể truyền được trong chân không hay không ?
Người ta đã làm thí nghiệm sau : Đặt một chuông điện trong một bình thuý tinh kín (hình 13.4). Cho chuông kêu rồi hút dần không khí trong bình ra thì thấy rằng :
Khi không khí trong bình càng ít, tiếng chuông nghe càng nhỏ.
Khi trong bình gần như hết không khí (chân không), hầu như không nghe thấy chuông kêu nữa.
Sau đó, nếu lại cho không khí vào bình thuý tinh, ta lại nghe thấy tiếng chuông.
* E3 Kêt quả thí nghiệm trên đây chứng tỏ điều gì ?
Kết luận
Âm có thế truyền qua những môi trường như
	và không thê truyền qua	
Ớ các vị trí càng	nguồn âm thì âm nghe
Hình 13.4
càng	
Vận tốc truyền âm
Tròng các môi trường khác nhau, âm truyền đi với vận tốc khác nhau và phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Bảng dưới đây cho biết vận tốc truyền âm trong một số chất ở 20°C :
Không khí
Nước
Thép
340m/s
1500m/s
6100m/s
• EO Hãy so sánh vận tốc truyền âm trong không khí, nước và thép.
- Vận dụng
E1 Âm thanh xung quanh truyền đến tai ta nhờ môi trường nào ?
K33 Hãy nêu thí dụ chứng tở âm có thể truyền trong môi trường lỏng.
E3 Hãy trá lời câu hòi nêu ra ở phân mo bài.
GI Khi ở ngoài khoảng không (chân không), các nhà du hành vũ trụ có thể nói chuyện với nhau một cách bình thường như khi họ ở trên mặt đất được không ? Tại sao ?
Chất rắn, lỏng, khí là nhũng môi trường có thể truyền được âm.
Chân không không thể truyển được âm.
« Nói chung vận tốc truyền âm trong chất rắn lớn hơn trong chất lỏng, trong chất lỏng lớn hơn trong chất khí.
Có thể em chưa biết
Sở dĩ âm truyền được trong các chất khí, lòng, rắn và không truyền được trong chân không, vì khi các nguồn âm dao động, nó sẽ làm cho các hạt cấu tạo nên chất rắn, lỏng, khí ở sát nó cũng dao động theo. Những hạt này lại truyền dao động cho các hạt khác ở gần chúng và cứ như thế dao động truyền đi xa... Do đó, muốn âm truyền từ nguồn âm đến tai ta nhất thiết phải có môi trường truyền âm như chất rắn, chất lỏng và chất khí.