SGK Vật Lí 7 - Bài 4. Định luật phản xạ ánh sáng
Bài4 ĐỊNH LUẬT PHẢN XẠ ÁNH SÁNG Dùng đèn pin chiếu một tia sáng lên một gương phẳng đặt trên bàn, ta thu được một vết sáng trên tường. Phải để đèn pin theo hướng nào để vết sáng đến đúng một điểm A cho trước trên tường (hình 4.1) ? - Gương phẳng Quan sát Hàng ngày chúng ta vần dùng gương phẳng đê soi (hình của mặt mình, hay của các vật khác trong gương). Hình của một vật quan sát được trong gương gọi là ảnh của vật tạo bởi gương. ■ BI Em hãy chỉ ra một số vật có bề mặt phẳng, nhằn bóng có thê dùng để soi ảnh của mình như một gương phẳng. - Định luật phản xạ ánh sáng Thí nghiêm Dùng đèn pin chiêu một tia tới SI lên một gương phẳng đặt vuông góc với một tờ giấy như ở hình 4.2. Tia này đi là là trên mặt tờ giấy, khi gặp gương tia sáng bị hắt lại, cho tia IR gọi là tia phản xạ. Hiện tượng này gọi là hiện tượng phản xạ ánh sáng. Tia phản xạ nằm trong mặt pìỉẳng nào ? ■ ES Cho tia tới SI đi là là trên mặt tờ giấy. Mặt phẳng tờ giấy chứa tia tới SI và pháp tuyến (đường thẳng vuông góc với mặt gương) IN của mặt gương tại I. Hây quan sát và cho biết tia phản xạ IR nằm trong mặt phẳng nào ? » Phương của tia phản xạ quan hệ thế nào với phương của tia tới ? Phương của tia 1 ới được xác định bằng góc nhọn SIN = i gọi là góc tới. Phương của tia phản xạ được xác định bằng góc nhọn NIR = i’ gọi là góc phản xạ. Dự đoán xem góc phản xạ quan hệ với góc tới như thê nào ? Thí nghiệm kiểm tra : Dùng thước đo góc để đo các giá trị của góc phản xạ i’ ứng với các góc tới i khác nhau, ghi kết quả vào bảng bên. —► Đinh luật phản xạ ánh sáng Làm thí nghiệm với các môi trường trong suốt khác, ta cùng rút ra được hai kết luận như đôi với không khí. Hai kết luận trên là nội dung của định luật phản xạ ánh sáng. Biểu diễn gương phẳng và các tia sáng trên hình vẽ Gương phẳng đặt vuông góc với mặt tờ giấy vẽ hình, được biểu diễn bằng một đoạn thẳng, phần gạch chéo là mặt sau của gương (hình 4.3). Tia tới SI và pháp tuyên IN nằm trên mặt phẳng hình vẽ. Góc tới i Góc phản xạ i’ 60° 45° 30° Kết luận Tia phản xạ nằm trong cùng mặt phẳng với và . .'. . . Kết luận Góc phản xạ luôn luôn góc tói. Hình 4.3 ■ Bỉ Hãy vẽ tia phản xạ IR. Hình 4.4 Ill - Vận dụng ▼ K33 Trên hình 4.4 vẽ một tia tới SI chiếu lên một gương phẳng M. Hãy vẽ tia phản xạ. * Giữ nguyên tia tới SI, muốn thu được một tia phản xạ có hướng thẳng đứng từ dưới lên trên thì phải đặt gương như thê nào ? Vẽ hình. <• Định luật phản xạ ánh sáng: r Tia phản xạ nằm trong mặt phẳng chúa tia tóí và pháp tuyến của guơhg ớ diêm tót. - Góc phản xạ bằng góc tớí. Có thể em chưa biết Chiếu một chùm sáng hẹp lên một tờ giấy trắng, trên tờ giấy xuất hiện một vệt sáng. Sau khi gặp tờ giấy, ánh sáng bị hắt lại theo mọi hướng. Hiện tượng này gọi là sự tán xạ. Do tán xạ mà để mắt ở bất kì chồ nào phía trước tờ giấy (cùng phía với tia tới) đều nhìn thấy vệt sáng đó.