SGK Vật Lí 7 - Bài 22. Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện

RÀi 22 TÁC DỤNG nhiệt và tác dụng phất sáng CỦA DÒNG ĐIỆN
Khi có dòng điện trong mạch, ta không thể nhìn thấy các điện tích dịch chuyển. Nhưng ta có thể quan sát các tác dụng do dòng điện gây ra để nhận biết sự tồn tại của nó.
- Tác dụng nhiệt
El Hãy kê tên một sô dụng cụ, thiết bị thường dùng được đốt nóng khi có dòng điện chạy qua.
E3 Hãy lắp mạch điện như sơ đồ hình 22.1 và tìm hiểu các nội dung sau đây :
Khi đèn sáng, bóng đèn có nóng lên không ? Bằng cách nào xác nhận điều đó ?
Bộ phận nào của đèn bị đốt nóng mạnh và phát sáng khi có dòng điện chạy qua ?
Khi đèn sáng bình thường, bộ phận đó của đèn có nhiệt độ khoảng 2500°C.
Bảng bên cho biết nhiệt độ nóng chảy của một sô chất, hãy giải thích vì sao dây tóc của bóng đèn thường được làm bằng vonfram ?
Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua.
■ E3 Quan sát thí nghiệm của giáo viên được bô trí như hình 22.2 và hãy cho biết :
Có hiện tượng gì xảy ra với các mảnh giấy khi giáo viên đóng công tắc ?
Từ quan sát trên, hãy cho biết dòng điện đã gây ra tác dụng gì với dây sắt AB.
Kết luận
Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới	cao và	
▼ EH Nếu trong mạch điện với dây dần bằng đồng có nối xen một đoạn dây chì (gọi là cầu chì) thì trong một sô trường hợp do tác dụng nhiệt của dòng điện, dây chì có thể nóng lên trên 327°c. Hỏi khi đó có hiện tượng gì xảy ra vó'i đoạn dây chì và với mạch điện ?
- Tặc dụng phát sáng
Một trong những tác dụng quan trọng của dòng điện là tác dụng phát sáng. Nhiều loại đèn điện hoạt động dựa trên tác dụng này.
Bóng đèn bút thử điện
(33 Trong bóng đèn bút thử điện (hình 22.3) có chứa một chất khí (khí nêôn). Hãy quan sát bóng đèn này và nêu nhận xét về hai đầu dây bên trong của nó.
K33 Hãy quan sát bóng đèn bút thử điện khi nó phát sáng và trả lời câu hỏi sau đây :
Đèn sáng do hai đầu dây đèn nóng sáng hay do vùng chất khí ở giữa hai đầu dây này phát sáng ?
Kết luận
Dòng điện chạy qua chất kill trong bóng đèn của bút thử điện làm chất kill này	
Đèn điôt phát quang (đèn LED)
Hãy quan sát đèn điôt phát quang ở hình 22.4 để nhận biết hai bản kim loại to, nhỏ khác nhau ở bên trong đèn và hai đầu dây bên ngoài nối với chúng.
Hình 22.2
Hình 22.4. Đèn điôt phát quang.
Thắp sáng đèn điôt phát quang.
Kết luận
Đèn điôt phát quang chỉ cho dòng
điện đi qua theo	nhất định và
khi đó đèn sáng.
Nôi hai đãu dây của đèn vào hai cực của nguồn điện thường dùng cho đèn pin (gồm hai pin mắc liên tiếp). Quan sát xem đèn có sáng hay không.
E3 Đảo ngược hai đầu dây đèn, nhận xét xem khi đèn sáng thi dòng điện đi vào bán cực nào của đèn.
Ill	- Vận dụng
Hình 22.5
Bĩ Dòng điện không gây ra tác dụng nhiệt trong các dụng cụ nào dưới đây khi chúng hoạt động bình thường ?
Bóng đèn bút thử điện ;
Đèn điôt phát quang ; c. Quạt điện ;
Đồng hồ dùng pin ;
Không có trường hợp nào.
BI Cho mạch điện có sơ đồ như hình 22.5, nguồn điện là một chiếc pin với các cực. (+) và (-) chưa biết. Hãy nêu cách làm khi sử dụng đèn điôt phát quang để xác định xem A hay B là cực (+) của pin này và chiều dòng điện chạy trong mạch.
<• Dòng điện đi qua mọi vật dẫn thông thường, đều làm cho vật dẫn nóng lên. Nếu vật dẩn nóng lên tới nhiệt độ cao thì nó phát sáng.
<• Dòng diện có thể làm sáng bóng đèn bút thử diện và dèn điôt phát quang mặc dù các đèn này chua nóng tói nhiệt độ cao.
Có thể em chưa biết
Ngày nay đèn điôt phát quang được dùng làm đèn báo ở nhiều dụng cụ và thiết bị điện như radio, tivi, máy tính, điện thoại di động, ổn áp... Đèn này rất bền, rẻ tiền và tiết kiệm điện.
Khi dòng điện chạy qua đèn ông, nhờ cơ chê đặc biệt, chất bột phủ bên trong thành ống phát sáng. Đèn này nóng lên rất ít nên tiêu thụ điện ít hơn so với đèn dây tóc nóng sáng.