SGK Tiếng Việt 5 - Tuần 13 - Chủ điểm: Giữ lấy màu xanh

  • Tuần 13 - Chủ điểm: Giữ lấy màu xanh trang 1
  • Tuần 13 - Chủ điểm: Giữ lấy màu xanh trang 2
  • Tuần 13 - Chủ điểm: Giữ lấy màu xanh trang 3
  • Tuần 13 - Chủ điểm: Giữ lấy màu xanh trang 4
  • Tuần 13 - Chủ điểm: Giữ lấy màu xanh trang 5
  • Tuần 13 - Chủ điểm: Giữ lấy màu xanh trang 6
  • Tuần 13 - Chủ điểm: Giữ lấy màu xanh trang 7
  • Tuần 13 - Chủ điểm: Giữ lấy màu xanh trang 8
  • Tuần 13 - Chủ điểm: Giữ lấy màu xanh trang 9
Tuần 13
	 TẬP ĐỌC 	
Người gác rừng tí hon
Ba em làm nghề gác rừng. Tinh yêu rừng của ba đã sớm truyền sang em.
Sáng hôm ấy, ba về thăm bà nội ốm. Chiều đến, em đi loanh quanh theo lối ba vẫn đi tuần rừng. Phát hiện những dấu chân người lớn hằn trên đất, em thắc mắc : "Hai ngày nay đâu có đoàn khách tham quan nào ?" Thấy lạ, em lần theo dấu chân. Khoảng hơn chục cây to cộ đã bị chặt thành từng khúc dài. Gần đó có tiếng bàn bạc :
Mày đã dặn lão Sáu Bơ tối đánh xe ra bìa rừng chưa ?
Qua khe lá, em thấy hai gã trộm. Lừa khi hai gã mải cột các khúc gỗ, em ' lén chạy. Em chạy theo đường tắt về quán bà Hai, xin bà cho gọi điện thoại. Một giọng nói rắn rỏi vang lên ở đầu dây bên kia :
A lô ! Công an huyện đây I
Sau khi nghe em báo tin có bọn trộm gỗ, các chú công an dặn dò em cách phối hợp với các chú để bắt bọn trộm, thu lại gỗ.
Đêm ấy, lòng em như lửa đốt. Nghe thấy tiếng bành bạch của xe chở trộm gỗ, em lao ra. Chiếc xe tới gần... tới gần, mắc vào sợi dây chão chăng ngang đường, gỗ văng ra. Bọn trộm đang loay hoay lượm lại gỗ thì xe công an lao tới.
Ba gã trộm đứng khựng lại như rô bốt hết pin. Tiếng còng tay đã vang lên lách cách. Một chú công an vỗ vai em :
- Cháu quả là chàng gác rừng dũng cảm I
Theo NGUYỄN THI CẨM CHÂU
0	- RÔ bốt: người máy.
- Còng tay : vòng sắt dùng để khoá tay kẻ phạm tội.
Theo lối ba vẫn đi tuần rừng, bạn nhỏ đã phát hiện được điều gì ?
Kể những việc làm của bạn nhỏ cho thấy:
Bạn là người thông minh.
Bạn là người dũng cảm.
Trao đổi với bạn cùng lớp để làm rõ những ý sau :
Vì sao bạn nhỏ tự nguyện tham gia bắt bọn trộm gỗ ?
Em học tập được ở bạn nhỏ điều gì ?
-	- CHÍNH TẢ 	
1. Nhớ - viết: Hành trình của bẩy ong (2 khổ tho cuối) (2). a) Tim cấc từ ngữ chứa những tiếng sau :
sâm
sương
sưa
siêu
xâm
xương
xưa
xiêu
: nhân sâm / xâm nhập
b) Tim các từ ngữ có tiếng chứa vần ghi trong bảng sau :
uôt	ươt	iêt
uôc	ươc	iêc
M : buột miệng / buộc lạt
(3). Điền vào chỗ trống :
s hay X ?
Đàn bò vàng trên đồng cỏ ...anh ...anh Gặm cả hoàng hôn, gặm buổi chiều ...ót lại.
Theo NGUYỄN ĐỨC MẬU
t hay c ?
Trong làn nắng ửng : khói mo tan Đôi mái nhà tranh lấm tấm vàng Sột soạ... gió trêu tà áo biế...
Trên giàn thiên lí. Bóng xuân sang.
Theo HÀN MẶC Tử
	 LUYỆN Từ VÀ CÂU 	
Mở rộng vốn từ : Bào vệ môi trường
Qua đoạn văn sau, em hiểu "khu bảo tồn đa dạng sinh học" là gì ?
Rừng nguyên sinh Nam Cát Tiên là khu bảo tồn đa dạng sinh học vói
ít nhất 55 loài động vật có vú, hon 300 loài chim, 40 loài bò sát, rất nhiều loài lưỡng cư và cá nước ngọt... Thảm thực vật ỏ đây rất phong phú. Hàng trăm loại cây khác nhau làm thành các loại rừng : rừng thường xanh, rừng bán thường xanh, rừng tre, rừng hỗn hợp.
0	- Rùng nguyên sinh : rừng hình thành một cách tự nhiên, chưa có tác động
của con người.
Loài luõng cư: động vật có xương sống, sinh đẻ dưới nước nhưng sống trên cạn, như ếch, nhái,...
Rùng thuòng xanh : rừng cây quanh năm xanh tốt.
Rùng bán thuòng xanh : rừng cây có mùa rụng lá.
Xếp các từ ngữ chỉ hành động nêu trong ngoặc đơn vào nhóm thích hợp:
Hành động bảo vệ môi trường
Hành động phá hoại môi trường
(phá rừng, trồng cây, đánh cá bằng mìn, trồng rừng, xả rác bừa bãi, đốt nương, săn bắn thú rừng, phủ xanh đồi trọc, đánh cá bằng điện, buôn bán động vật hoang dã)
Chọn một trong các cụm từ ở bài tập 2 làm đề tài (M : phủ xanh đồi trọc/ em hãy viết một đoạn văn khoảng 5 câu về đề tài đó.
	 KỀ CHUYỆN 	
Kế chuyện được chứng kiến hoặc tham gia
Chọn một trong hai đề bài sau đây:
Kể một việc làm tốt của em hoặc của những người xung quanh để bảo vệ môi trường.
Kể về một hành động dũng cảm bảo vệ môi trường.
Gợi ý
Những việc làm tốt để bảo vệ môi trường :
Giữ vệ sinh nhà cửa, trường lóp, xóm làng, đường phố (thường xuyên quét dọn nhà cửa, lau bàn ghế sạch sẽ, tham gia làm vệ sinh ở xóm làng, đường phố ; không xả rác bừa bãi ; giữ sạch nguồn nước,...).
Trồng cây, chăm sóc cây.
Bảo vệ, chăm sóc các loài vật có ích.
Khuyên bảo bạn bè, em nhỏ, người xung quanh giữ vệ sinh chung, không bẻ cành, hái hoa ở nơi công cộng, không bắn chim,...
Phát hiện và ngăn chặn các hành vỉ phá hoại môi trường.
Những hành động dũng cảm bảo vệ môi trường :
Đấu tranh quyết liệt với những hành vi phá hoại môi trường :
Khai thác gỗ bừa bãi.
Săn bắn thú rừng bừa bãi.
Buôn bán động vật hoang dã.
Đánh bắt cá bằng thuốc nổ, bằng điện.
Làm ô nhiễm nguồn nước (xả chát thải độc hại vào nguồn nước sinh hoạt).
Làm ô nhiễm không khí (xả khói, chất độc hại vào không khí,...).
Quên mình bảo vệ môi trường :
Dũng cảm dập tắt các đấm cháy rừng, khắc phục các tai nạn gây hại chọ môi trường.
Bất chấp nguy hiểm, vào rừng sâu tìm các loài thú quý để có biện pháp bảo vệ chúng.
	 TẬP ĐỌC 	—	
Trồng rừng ngập mặn
Trước đây các tỉnh ven biển nước ta có diện tích rừng ngập mặn khá lớn. Nhưng do nhiều nguyên nhân như chiến tranh, các quá trình quai đê lấn biển, làm đầm nuôi tôm..., một phần rừng ngập mặn đã mất đi. Hậu quả là lá chắn bảo vệ đê biển không còn nữa, đê điều dễ bị xói lở, bị vỡ khi có gió, bão, sóng lớn.
Mấy năm qua, chúng ta đã làm tốt công tác thông tin, tuyên truyền để người dân thấy rõ vai trò của rừng ngập mặn đối với việc bảo vệ đê điều. Vì thế ở ven biển các tỉnh như Cà Mau, Bạc Liêu, Bến Tre, Trà Vinh, Sóc Trăng, Hà Tĩnh, Nghệ An, Thái Bình, Hải Phòng, Quảng Ninh,... đều có phong trấo trồng rừng ngập mặn. Rừng ngập mặn còn được trồng ở các đảo mới bổi ngoài biển như Cồn Vành, cổn Đen (Thái Bình), cồn Ngạn, Cồn Lu, Cồn Mờ (Nam Định),...
Nhờ phục hồi rừng ngập mặn mà ở nhiều địa phương, môi trường đã có những thay đổi rất nhanh chóng. Đê xã Thái Hải (Thái Bình), từ độ có rừng, không còn bị xói lở, kể cả khi bị cơn bão số 2 năm 1996 tràn qua. Lượng cua con trong vùng rừng ngập mặn phát triển, cung cấp đủ giống không chỉ cho hàng nghìn đầm cua ở địa phương mà còn cho hàng trăm đầm cua ở các vùng lân cận. Tại xã Thạch Khê (Hà Tĩnh), sau bốn năm trồng rừng, lượng hải sản tăng nhiều và các loài chim nước cũng trở nên phong phú. Nhân dân các địa phương đều phấn khởi vì rừng ngập mặn phục hồi đã góp phần đáng kể táng thêm thu nhập và bảo vệ vững chắc đê điều.
Theo PHAN NGUYÊN HỐNG
Rùng ngập mặn : loại rừng ở vùng ven biển nhiệt đới, phần gốc cây ngập trong nước mặn.
Quai đê : đắp đê bao quanh một khu vực.
Phục hồi: làm cho trở lại như trước.
Nêu nguyên nhân và hậu quả của việc phá rừng ngập mặn.
Vì sao các tỉnh ven biển có phong trào trồng rừng ngập mặn ?
Nêu tác glụng của rừng ngập mặn khi được phục hổi.
	 TẠP LAM VAN 	
Luyện tập tà người
(Tả ngoại hình)
Chọn làm một trong hai bài tập sau :
Đọc lại bài Bà tôi của Mác-xim Go-rơ-ki vừa học tuần trước và trả lời câu hỏi :
Đoạn 1 tả đặc điểm gì về ngoại hình của bà ?
+ Tóm tắt các chi tiết được miêu tả ỏ từng câu.
+ Các chi tiết đó quan hệ vói nhau như thế nào ?
Đoạn 2 còn tả những đặc điểm gì về ngoại hình của bà ? Các đặc điểm đó quan hệ vói nhau thế nào ? Chúng cho biết điều gì về tính tình của bà ?
Đoạn văn sau tả những đặc điểm nào về ngoại hình của bạn Thắng ? Những đặc điểm ấy cho biết điều gì về tính tình của Thắng ?
Chú bé vừng biển
Thằng Thắng, con cá vược của thôn Bần và là địch thủ boi lội đáng gờm nhất của bọn trẻ, lúc này đang ngồi trên chiếc thuyền đậu ở ngoài cùng. Nó trạc tuổi thằng Chân "phệ" nhưng cao hon hẳn cái ’ đầu. Nó cỏi trần, phoi nước da rám đỏ khoẻ mạnh của những đứa trẻ lớn lên với nắng, nước mặn và gió biển. Thân hình nó rắn chắc, nở nang : cổ mập, vai rộng, ngực nỏ căng, bụng thon hằn rõ những múi, hai cánh tay gân guốc nhự hai cái boi chèo, cặp đùi dế to, chắc ninh nịch." Thắng có cặp mắt to và sáng. Miệng tươi, hay cười. Cái trán hơi dô ra, trông có vẻ là một tay bướng bỉnh, gan dạ.
Theo TRẨN VÂN
Lập dàn ý cho bài văn tả một người mà em thường gặp (thầy giáo, cô giáo, chú công an, người hàng xóm,...).
	- LUYỆN Từ VÀ CÂU 	—	
Luyện tập vê quan hệ từ
Tìm các cặp quan hệ từ trong những câu sau :
Nhờ phục hồi rừng ngập mặn mà ở nhiều địa phương, môi trường đã có những thay đổi rất nhanh chóng.
Lượng cua con trong vùng rừng ngập mặn phát triển, cung cấp đủ giống không những cho hàng nghìn đầm cua ở địa phương mà còn cho hàng trăm đầm cua ở cấc vùng lân cận.
Hãy chuyển mỗi cặp câu trong đoạn a hoặc đoạn b dưới đây thành một câu sử dụng các cặp quan hệ từ vì... nên... hoặc chẳng nhũng... mà...
Mây năm qua, chúng ta đã làm tốt công tác thông tin, tuyên truyền để người dân thấy rõ vai trò của rừng ngập mặn đối với việc bảo vệ đê điều. Vì thế ở ven biển các tỉnh như Cà Mau, Bạc Liêu, Nghệ An, Thái Bình, Quảng Ninh,... đều có phong trào' trồng rừng ngập mặn.
ở ven biển các tỉnh như Bến Tre, Trà Vinh, Sóc Trăng, Hà Tĩnh, Hải Phòng, Quảng Ninh,... đều có phong trào trồng rừng ngập mặn. Rừng ngập mặn còn được trồng ở các đảo mới bồi ngoài biển như cồn Vành, Cồn Đen (Thái Bình), cồn Ngạn, cồn Lu, cồn Mờ (Nam Định),...
Hai đoạn văn sau có gì khác nhau ? Đoạn nào hay hơn ? Vì sao ?
a) Hôm sau, hai chú cháu ra đầm. Một vài con le ngụp lặn trước mũi .thuyền. Nhìn ra phía trước, chợt thấy bầy vịt đang đùa giỡn. 0, có cả vịt nâu, vịt đầu đỏ, vịt lưỡi liềm và cả con vịt vàng cực hiếm. Tâm bất ngờ rút khẩu súng ra định bắn. Mai giật mình khiếp hãi. Cô bé bỗng thấy Tâm trở thành mối tai hoạ cho bầy chim. Chằng kịp can Tâm, cô bé đứng hẳn lên thuyền xua tay và hô to :
- Úi, này ! Bay đi, bay đi...
Theo VŨ LÊ MAI
b) Hôm sau, hai chú cháu ra đầm. Một vài con le ngụp lặn trước mũi thuyền. Nhìn ra phía trước, chợt thấy bầy vịt đang đùa giỡn, ô, có cả vịt nâu, vịt đầu đỏ, vịt lưỡi liềm và cả con vịt vàng cực hiếm. Tâm bất ngờ rút khẩu súng ra định bắn. Vì vậy, Mai giật mình khiếp hãi. Cũng vì vậy, cô bé bỗng thấy Tâm trở thành mốỉ tai hoạ cho bầy chim. Vì chẳng kịp can Tâm nên cô bé đứng hẳn lên thuyền xua tay và hô to :
- Úi, này I Bay đi, bay đi...
—	 TẬP LÀM VĂN 	_	
Luyện tập tầ người
(Tả ngoại hình)
Đề bài
Dựa theo dàn ý mà em đã lập trong bài trước, hãy viết một đoạn văn tả ngoại hình của một người mà em thường gặp.
Gạ/ý
Trước hết, em cần lựa chọn những đặc điểm tiêu biểu về ngoại hình của người em chọn tả (khuôn mặt, mái tóc, đôi mắt, vóc người, dáng đi,...). Viết câu mở đoạn để người đọc biết em định tả những gì.
Sau khi xác định được những đặc điểm tiêu biểu về ngoại hình của người đó, em cần lựa chọn các chi tiết để tả đúng những đặc điểm ấy.
M : - Màu sắc, độ dày, độ dài,... của mái tóc.
- Màu sắc, đường nét, cái nhìn,... của đôi mắt.
Bước tiếp theo là chuyển kết quả quan sát, lựa chọn của em thành những từ ngữ và câu văn cụ thể. Chú ý sử dụng cấc tính từ, cấc hình ảnh so sánh.
Sau khi viết xong đoạn văn, cần kiểm tra lại xem :
Đoạn văn của em đã có câu mở đoạn chưa ?
Cách viết của em đã nêu được đủ, đúng và sinh động những đặc điểm tiêu biểu về ngoại hình của người em chọn tả chưa ? Đã thể hiện được tình cảm của em với người đó chưa ? .
Cách sắp xếp các câu trong đoạn đã hợp lí chưa ?