SGK Tiếng Việt 5 - Tuần 14 - Chủ điểm: Vì hạnh phúc con người
vì HẠNH PHÚC CON NGƯÒI Tuần 14 TẬP ĐỌC Chuôi ngọc lam Chiều hôm ấy có một em gái nhỏ đứng áp trán vào tủ kính cửa hàng của Pi-e, nhìn từng đồ vật như muốn kiếm thứ gì. Bỗng em ngửng đầu lên : Cháu có thể xem chuỗi ngọc lam này không ạ ? Pi-e lấy chuỗi ngọc, đưa cho cô bé. Cô bé thốt lên : Đẹp quá I Xin chú gói lại cho cháu ! Pi-e ngạc nhiên : Ai sai cháu đi mua ? Cháu mua tặng chị cháu nhân lễ Nô-en. Chị đã nuôi cháu từ khi mẹ cháu mất. Cháu có bao nhiêu tiền ? Cô bé mở khăn tay ra, đổ lên bàn một nắm xu : Cháu đã đập con lợn đất đấy I Pi-e trầm ngâm nhìn cô bé. Rồi vừa lúi húi gõ mảnh giấy ghi giá tiền, anh vừa hỏi : Cháu tên gì ? Cháu là Gioan. Anh đưa Gioan chuỗi ngọc gói trong bao lụa đỏ : Đừng đánh roi nhé I Cô bé mỉm cười rạng rỡ, chạy vụt đi. Cô đâu biết chuỗi ngọc này Pi-e dành để tặng vợ chưa cưới của mình, nhưng rồi một tai nạn giao thông đã cướp mất người anh yêu quý. Ngày lề Nô-en tới. Khách hàng ai cũng vui làm cho Pi-e càng đau lòng. Khi người khách cuối cùng bước ra, anh thở phào. Thế là qua được năm nay I Nhưng anh đã lầm. Cửa lại mở, một thiếu nữ bước vào. Cô lấy trong túi xách ra chuỗi ngọc lam : Chuỗi ngọc này có phầi của tiệm ông không ạ ? Phải. Thưa... Có phải ngọc thật không ? Không phải thứ ngọc quý nhất, nhưng là ngọc thật. Ông có nhớ đã bán cho ai không ? Một cô bé tên là Gioan mua tặng chị của mình. Giá bao nhiêu ạ ? Tôi không khi nào nói giá tiền của quà tặng. Gioan chỉ có ít tiền tiêu vặt. Làm sao em mua nổi chuỗi ngọc này ? Pi-e gói lại chuỗi ngọc và đáp : Em đã trả giá rất cao. Bằng toàn bộ số tiền em có. Hai người đều im lặng. Tiếng chuông từ một giáo đường gần đó bắt đầu đổ. Nhưng sao ông lại làm như vậy ? Pi-e vừa đưa chuỗi ngọc cho cô gái vừa nói : - Hôm nay là ngày Nô-en. Tôi không có ai để tặng quà. Cho phép tôi đưa cô về nhà và chúc cô một lễ Nô-en vui vẻ nhé I Trong tiếng chuông đổ hồi, Pi-e và thiếu nữ cùng nhau bước qua một năm mói hi vọng tràn trề. PHUN-TƠN O-XLƠ (Nguyễn Hiến Lê dịch) Lễ Nô-en : lễ quan trọng nhất trong năm của Thiên Chúa giáo, được tổ chức từ đêm 24-12 đến hết 25-12 để mừng ngày Chúa Giê-su ra đời. Giáo đuòng : nhà thờ. CÔ bé mua chuỗi ngọc lam để tặng ai ? Em có đủ tiền mua chuỗi ngọc không ? Chi tiết nào cho biết điều đó ? Chị của cô bé tìm gặp Pi-e làm gì ? Vì sao Pi-e nói rằng em bé đã trả giá rất cao để mua chuỗi ngọc ? Em nghĩ gì về những nhân vật trong câu chuyện này ? — CHÍNH TÀ Nghe - viết: Chuỗi ngọc lam (từ Pi-e ngạc nhiên... đến Cô bé mỉm cười rạng rỡ, chạy vụt đi.) (2). a) Tim những từ ngữ chứa các tiếng trong bảng sau tranh trưng trúng trèo chanh chưng chúng chèo M : bức tranh / quả chanh b) Tim những từ ngữ chứa cấc tiếng trong bảng sau : báo cao lao mào báu cau lau màu M : mào gà / màu đỏ Tìm tiếng thích hợp với mỗi ô trống để hoàn chỉnh mẩu tin sau. Biết rằng: chứa tiếng có vần ao hoặc au. chứa tiếng bắt đầu bằng tr hoặc ch. Nhà môi trường 18 tuổi Người dân hòn 1 Ha-oai rất tự 1 về bãi biển Cu-a-loa vì vẻ đẹp mê hồn của thiên nhiên ỏ đây. Nhưng đã có một 1 , môi trường ven biển bị đe doạ trầm 2 do nguồn rác từ các 1 đánh cá, những vỉa san hô chết, cấ, rùa bị mắc bẫy,... tấp 1 bờ. 2 tình hình đó, một cô gái tên là Na-ka-mu-ra, 18 tuổi, đã thành lập nhóm Hành động vì môi 2 gồm 60 thành viên. Họ đã giăng những tâm lưói khổng lồ ngăn rấc tấp 1 bờ. Tháng 3 năm 2000, chỉ trong 8 ngày nghỉ cuối tuần, 7 xe rác khổng lồ đã được 2 đi, 2 lại vẻ đẹp cho bãi biển. Theo báo TIỄN PHONG LUYỆN TÙ VẦ CẤƯ ỏn tập vẻ từ loại Đọc đoạn văn sau. Tìm danh từ riêng và 3 danh từ chung trong đoạn văn. Chị ! - Nguyên quay sang tôi, giọng nghẹn ngào. - Chị... Chị là chị gái của em nhé Ị Tôi nhìn em cười trong hai hàng nước mắt kéo vệt trên má : Chị sẽ là chị của em mãi mãi ! Nguyên cười rồi đưa tay lên quệt má. Tôi chẳng buồn lau mặt nữa. Chúng tôi đứng như vậy nhìn ra phía xa sáng rực ánh đèn màu, xung quanh là tiếng đàn, tiếng hát khi xa, khi gần chào mừng mùa xuân. Một năm mới bắt đầu. Theo THUỲ LINH Nhắc lại quy tắc viết hoa danh từ riêng đã học. Tìm đại từ xưng hô trong đoạn văn ở bài tập 1. Tìm trong đoạn văn ỏ bài tập 1 : Một danh từ hoặc đại từ làm chủ ngữ trong kiểu câu Ai làm gì ? Một danh từ hoặc đại từ làm chủ ngữ trong kiểu câu Ai thế nào ? Một danh từ hoặc đại từ làm chủ ngữ trong kiểu câu Ai là gì ? Một danh từ tham gia bộ phận vị ngữ trong kiểu câu Ai là gì ? ■- KỂ CHUYỆN - Pa-xtơ và em bé Đúc HOÀI Dựa vào lời kể của cô giáo (thầy giáo) và các tranh minh ho ạ, kể lại từng đoạn câu chuyện. Kể lại toàn bộ câu chuyện. Trao đổi với các bạn về ý nghĩa của câu chuyện. TẬP ĐỌC Hạt gạo làng ta Hạt gạo làng ta Những năm khẩu súng Có vị phù sa Theo người đi xa Của sông Kinh Thầy Những năm băng đạn Có hương sen thơm Vàng như lúa đổng Trong hồ nước đầy Bát cơm mùa gặt Có lời mẹ hát Ngọt bùi đắng cay... Thơm hào giao thông.., Hạt gạo làng ta Hạt gạo làng ta Có công các bạn Có bão tháng bảy Sớm nào chống hạn Có mưa tháng ba Vục mẻ miệng gầu Giọt mồ hôi sa Trưa nào bắt sâu Những trưa tháng sáu Lúa cao rát mặt Nước như ai nấu Chiều nào gánh phân Chết cả cá cờ Cua ngoi lên bờ Quang trành quết đất. Hạt gạo làng ta Mẹ em xuống cây... Gửi ra tiền tuyến Hạt gạo làng ta Gửi về phương xa Những năm bom Mĩ Em vui em hát Trút trên mái nhà Hạt vàng làng ta... TRẨN ĐĂNG KHOA Kinh Thầy : sông chia nước của sông Thái Bình, chảy qua tỉnh Hải Dương. Hào giao thông : đường đào sâu dưới đất để đi lại được an toàn trong chiến đấu. Trành (còn gọi là giành, xảo) : dụng cụ đan bằng tre, nứa, đáy phảng, có thành, dùng để vận chuyển đất, đá, phân trâu bò,... (?) 1. Đọc khổ thơ 1, em hiểu hạt gạo được làm nên từ những gì ? Những hình ảnh nào nói lên nỗi vất vả của người nông dân ? Tuổi nhỏ đã góp công góp sức như thế nào để làm ra hạt gạo ? Vì sao tác giả gọi hạt gạo là "hạt vàng" ? Học thuộc lòng bài thơ. —— TẬP LÀM VÃN — Làm biên bàn cuộc họp I - Nhận xét Đọc biên bản dưới đây: Liên đội Trường Tiểu học Lê Văn Tám ĐỘI THIÊU NIÊN TIỀN PHONG Hồ CHÍ MINH Chi đội lớp 5A BIỀN BẢN ĐẠI HỘI CHI ĐỘI - Thời gian, địa điểm Thời gian : khai mạc 8 giờ, ngày 5 tháng 10 năm 2006 Địa điểm : lớp 5A, Trường Tiểu học Lê Văn Tám - Thành phần tham dự Cô Lê Bích Ngọc, chù nhiệm lớp Chị Vũ Thanh Phương, phụ trách chi đội Toàn thể 30 đội viên chi đội - Đoàn chủ tịch, ban thư kí Đoàn chủ tịch Chị Vũ Thanh Phương, phụ trách chi đội Bạn Ngô Xuân Hồng, chi đội trường Bạn Trần Đình Long, lớp trường Ban thư kí Bạn Tạ Mạnh Cường Bạn Hoàng Khánh Linh IV - Nội dung đại hội Chi đội trưởng báo cáo hoạt động 0113 chi đội trong năm học 2005 - 2006 và ' phưong hưóng hoạt động năm học 2006 - 2007. Thảo luận báo cáo của chi đội trưởng Bạn Sơn : Trong năm học vừa qua, chi đội đạt nhiều thành tích tốt. Đặc biệt, các đội viên đều gương mẫu trong học tập và sinh hoạt. Bạn Hưong : Chi đội cần tích cực tham gia phong trào xây dựng nếp sống mới cùa xã. Bầu Ban chỉ huy mới ứng cử : không có. Đề cử : Võ Đức Bình, Ngô Xuân Hồng, Hoàng Khánh Linh, Nguyễn Thị Thanh Vân. Bầu Ban kiểm phiếu : Hồ Tấn Nhơn, Phan Thanh Bình, Huỳnh Thị Hoa. Kết quả bỏ phiếu : + Võ Đức Bình : 22 phiếu + Hoàng Khánh-Linh : 24 phiếu + Ngô Xuân Hồng : 30 phiếu + Nguyễn Thị Thanh Vân : 14 phiếu Trúng cử : + Ngô Xuân Hồng + Hoàng Khánh Linh + Vỗ Đức Bình Cô chủ nhiệm lớp phát biểu ý kiến Chúc mừng đại hội thành công, chúc mừng Ban chỉ huy mới của chi đội. Toàn chi đội cần thực hiện tốt kế hoạch hoạt động, đặc biệt là chỉ tiêu học tập và hoạt động xã hội. Đại hội bế mạc hồi 10 giờ, ngày 5 tháng 10 năm 2006. TM. Ban thư kí TM. Đoàn chủ tịch Tạ Mạnh Cường Ngô Xuân Hồng Trả lời câu hỏi: Chi đội lớp 5A ghi biên bản để làm gì ? Cách mở đầu và kết thúc biên bản có điểm gì giống, điểm gì khấc cách mở đầu và kết thúc đơn ? Nêu tóm tắt những điều cần ghi vào biên bản. II - Ghi nhớ Biên bản là văn bản ghi lại nội dung một cuộc họp hoặc một sự việc đã diễn ra để làm bằng chứng. Nội dung biên bản thường gồm ba phần : Phần mở đầu ghi quốc hiệu, tiêu ngữ (hoặc tên tổ chức), tên biên bản. Phần chính ghi thời gian, địa điểm, thành phần có mặt, nội dung sự việc. Phần kết thúc ghi -tên, chữ kí của những người có trách nhiệm. Ill - Luyện tập Theo em, những trường hợp nào dưới đây cần ghi biên bản ? Vì sao ? Đại hội liên đội. Họp lóp phổ biến kế hoạch tham quan một di tích lịch sử. Bàn giao tài sản. Đêm liên hoan văn nghệ. Xử lí vi phạm pháp luật về giao thông, g) Xử lí việc xây dựng nhà trái phép. Hãy đặt tên cho các biên bản cần lập ở bài tập 1. LUYỆN Từ VÀ CÀU — Ôn tập vẻ từ loại xếp các từ in đậm trong đoạn văn sau vào bảng phân loại ở bên dưới: Không thây Nguyên trả lời, tôi nhìn sang. Hai tay Nguyên vịn vào song cửa sổ, mắt nhìn xa vời vợi. Qua ánh đèn ngoài đường hắt vào, tôi thấy ở khoé mắt nó hai giọt lệ lớn sắp sửa lăn xuống má. Tự nhiên nước mắt tôi trào ra. Cũng giờ này năm ngoái, tôi còn đón giao thừa với ba ở bệnh viện. Năm nay ba bỏ con một mình, ba oi 1 Theo THUỲ LINH Động từ Tính từ Quan hệ từ M : trả lời vòi vợi qua Dựa vào ý khổ thơ 2 trong bài thơ Hạt gạo làng ta của Trần Đăng Khoa, viết một đoạn văn ngắn tả người mẹ cấy lúa giữa trưa tháng 6 nóng bức. Chỉ ra một động từ, một tính từ và một quan hệ từ em đã dùng trong đoạn văn ấy. -—TẬP LÀM VÁN — Luyện tập làm biên bán cuộc họp Để bài Ghi lại biên bản một cuộc họp của tổ, lớp hoặc chi đội em. Gợi ý Nhớ lại chủ đề, thời gian, đỉa điểm, thành phần tham dự, nội dung cuộc họp Cuộc họp bàn việc gì ? Họp vào lúc nào, ỏ đâu ? Cuộc họp có những ai tham dự ? Ai điều hành cuộc họp ? Những ai phát biểu trong cuộc họp, nói điều gì ? Kết luận của cuộc họp như thế nào ? Sắp xếp các ý theo thứ tự, giống như dàn ý của bài văn. Viết biên bản. Nhớ trình bày biên bản đúng quy định